Wiąz
|
| ||
 | ||
| Królestwo | Rośliny | |
| Rząd | Różowce | |
| Rodzina | Wiązowate | |
| Wysokość | do 35 m. | |
Wiąz – rodzaj drzew, rzadziej krzewów z rodziny wiązowatych. Obejmuje 38 gatunków. Rośliny te występują w strefie umiarkowanej półkuli północnej, największe zróżnicowanie osiągając we wschodniej Azji, 10 gatunków rośnie w Ameryce Północnej, 6 w Europie, z czego trzy w Polsce: wiąz górski, wiąz pospolity i wiąz szypułkowy.
Są to drzewa leśne, rzadziej formacji zaroślowych, głównie siedlisk żyznych i wilgotnych, osiągające znaczne rozmiary, aczkolwiek z powodu holenderskiej choroby wiązu duże drzewa wielu gatunków są rzadko spotykane. Podobne gwałtowne załamania liczebności drzew tego rodzaju znane są z historii – z początków neolitu, około roku 1500 i połowy XIX wieku.
Wiązy z powodu odporności na warunki miejskie były często uprawiane w parkach i przy drogach. Ich drewno jest cenione ze względu na twardość, elastyczność, trudną łupliwość i brązową barwę. Wykorzystywane było w meblarstwie i tokarstwie, do wyrobu fornirów. Ze względu na trwałość i odporność na gnicie w warunkach dużej wilgotności wyrabiano z wiązów rury i dreny do przewodzenia wody.
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Pokrój
Drzewa osiągające do 35 m wysokości, rzadziej krzewy. Nierzadko tworzące pędy z odrostów korzeniowych. Pędy bezbronne, ale czasem korkowato oskrzydlone, młode nagie lub owłosione, cienkie lub tęgie. Kora zwykle głęboko żłobiona, korona zróżnicowana pod względem kształtu.
Liście
Zrzucane przed zimą, czasem utrzymujące się do zimy i nawet opisywane jako zimozielone. Pojedyncze, skrętoległe, krótkoogonkowe, z szybko odpadającymi przylistkami. U nasady blaszka często nieco asymetryczna, zaokrąglona, sercowata do zbiegającej, liście w ogólnym zarysie jajowate do owalnych, o brzegu piłkowanym, często podwójnie. Użyłkowanie pierzaste, końce wiązek przewodzących sięgają szczytów ząbków.
Kwiaty
Obupłciowe z niepozornym okwiatem, zebrane w pęczki, grona i wierzchotki, ukazujące się przed rozwojem liści na ubiegłorocznych pędach. Kwiaty siedzące lub na szypułkach, wsparte dwoma przysadkami. Działki kielicha w liczbie od 5 do 9 zrośnięte są u nasady i tworzą dzwonkowaty okwiat. Pręciki w liczbie od 3 do 9, zwykle z czerwonymi pylnikami. Zalążnia powstaje z pojedynczego owocolistka zwieńczona jest głęboko dwudzielną szyjką.
Owoce
Spłaszczone zwykle skrzydlaki otoczone dookoła płaskim, błoniastym skrzydełkiem.
| Drzewa Liściaste: | Dąb - Buk - Brzoza - Czeremcha Zwyczajna - Jabłoń - Jarząb Pospolity - Jesion - Olsza - Głóg - Grab - Topola - Klon - Lipa - Wierzba - Wiąz - Wiśnia - Jesion Wyniosły. |
| Drzewa Iglaste: | Sosna - Świerk Pospolity - Jodła Pospolita - Modrzew Europejski - Cis Pospolity - Daglezja Zielona - Sosna Wydmowa. |