Cis Pospolity

Z Piękno Polskiej Przyrody
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
Cis Pospolity
Cis-pospolity.jpg
Królestwo Rośliny
Rząd Cyprysowce
Rodzina Cisowate
Rodzaj Cis Pospolity
Wysokość do 15 m

Cis Pospolity – gatunek wiecznie zielonego iglastego drzewa lub dużego krzewu z rodziny cisowatych. Występuje naturalnie w Europie, w Azji zachodniej oraz w północnej Afryce.
Jest to roślina wolno rosnąca, długowieczna (osiąga ponad tysiąc lat), rosnąca na różnych glebach i w różnych warunkach nasłonecznienia.
Po okresie ograniczania zasobów związanych z nadmierną eksploatacją i niszczeniem siedlisk, obecnie gatunek jest w ekspansji. Jest wszechstronnie wykorzystywany – jako roślina ozdobna, lecznicza i dostarczająca wartościowego drewna.

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Pokrój
Zimozielone niewysokie drzewo, o wysokości zwykle do 15 m maksymalnie do 28 m lub rosnące w formie krzewu o wysokości do 3–4 m.
Pierśnica osiąga do 80 cm. Korona ciemnozielona, zwykle jajowato-stożkowata, u starych drzew lub osobników krzewiastych nieregularna. Często roślina wielopniowa. Formy krzewiaste pojawiają się najczęściej w wyniku wczesnej straty pędu wierzchołkowego i zastąpienia go kilkoma innymi.
Pień z reguły obficie, nieregularnie ugałęziony, przy czym nawet ze starych pni i konarów wypuszcza wciąż młode odgałęzienia. Młode pędy przez 2–4 lata pozostają zielone.
Kora
Wiśniowo-szara lub ciemnobrunatna, później rdzawoszara, łuszcząca się cienkimi płatami.
Liście
Skrętoległe igły, o długości 2–3 cm i szerokości 3 mm, równowąskie, szablaste, spłaszczone, o łagodnie zaostrzonym wierzchołku, nasada liścia zbiega po ogonku, lekko wygięte, niekłujące, miękkie, osadzone na krótkim, cienkim ogonku. Górna strona – ciemnozielona, błyszcząca, spodnia – znacznie jaśniejsza, matowa, ze słabo zaznaczającymi się, dwoma paskami aparatów szparkowych.
Centralna wiązka przewodząca wyraźna na obu stronach liścia, którego brzegi są lekko podwinięte. Igły na pędzie wyrastają skrętolegle, przy czym na końcach pędów rozłożone są dwustronnie grzebieniasto. Pozostają na pędzie przez 6–8 lat.
Nasiona
Żółtobrązowe, jajowate, długości 6–7 mm i średnicy 5 mm. Okryte są twardą łupiną nasienną i częściowo charakterystyczną czerwoną, kubkowatą osnówką o wymiarach 7 x 9 mm.

Rozwój[edytuj | edytuj kod]

Roślina dwupienna. Kwitnie w okresie od marca do kwietnia. Nasiona dojrzewają od sierpnia do września, są rozsiewane przez ptaki, kiełkują epigeicznie.
Wysiane natychmiast kiełkują zwykle wiosną następnego roku. Natomiast wysiane na wiosnę następnego roku mogą zakiełkować dopiero po 3-4 latach.
Stwierdzono, że przejście nasion przez przewód pokarmowy ptaków i ich wystawienie na działanie kwasów trawiennych przyspiesza kiełkowanie nasion.