Z Piękno Polskiej Przyrody
Przejdź do nawigacji
Przejdź do wyszukiwania
Jesion – rodzaj roślin z rodziny oliwkowatych. Obejmuje ok. 60 gatunków drzew i krzewów.
Rośliny te występują na półkuli północnej głównie w strefie umiarkowanej, z nielicznymi gatunkami sięgającymi strefy międzyzwrotnikowej na południu granica zasięgu rodzaju sięga po Meksyk i Jawę.
W Europie rośnie dziko 5 gatunków, z czego w Polsce obecny jest jeden – jesion wyniosły.
Jesiony są ważnymi drzewami dostarczającymi drewna w Europie i Ameryce Północnej. Ich drewno używane jest do wyrobu mebli, narzędzi, przyrządów sportowych, dawniej sporządzano z niego też karoserię aut i koła pojazdów.
Jesiony sadzone są jako drzewa przydrożne i uliczne, uprawiane są w kolekcjach dendrologicznych. Młode owoce bywały spożywane piklowane. Niektóre gatunki wykorzystywane były i są jako lecznicze.
Pokrój
Niektóre gatunki to krzewy, ale większość to drzewa, niekiedy niskie, nieprzekraczające kilkunastu metrów wysokości, ale też i okazałe – osiągające ok. 40 m wysokości. Pędy są nagie lub owłosione, w węzłach często nieco spłaszczone lub czworokątne.
Liście
Sezonowe, nakrzyżległe, nieparzystopierzasto złożone. Listki zwykle są wydłużone, od wąskolancetowatych do jajowatych, rzadko zaokrąglone. Ich brzegi są piłkowane, czasem niemal całobrzegie.
Kwiaty
Jednopłciowe i obupłciowe, przy czym rośliny są jednopienne, dwupienne lub poligamiczne. Kwiaty zebrane są w kwiatostany szczytowe lub wyrastające w kątach liści, skupione w pęczki, wiechy lub grona.
Kielich calkiem zredukowany lub dzwonkowaty, z czterema działkami. Korona kwiatu zredukowana całkiem lub wykształcona w postaci dwóch albo czterech płatków. W kwiatach męskich i obupłciowych obecne są dwa, rzadko cztery pręciki.
W kwiatach żeńskich i obupłciowych występuje zalążnia górna, dwukomorowa, w każdej komorze z dwoma zalążkami. Szyjka słupka z rozwidlonym znamieniem.
Owoce
Skrzydlaki jednonasienne, składające się z płaskiego lub walcowatego orzeszka oraz skrzydełka zaczynającego się na jednym końcu orzeszka lub od jego nasady.
Wyjątkowo występują trzy skrzydełka. Owoce są spłaszczone lub wygięte, ze skrzydełkiem na końcu zaokrąglonym, zaostrzonym lub wyciętym.
