Jodła Pospolita: Różnice pomiędzy wersjami

Z Piękno Polskiej Przyrody
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
(Utworzono nową stronę "{| class="wikitable" style="width: 25%; float:right; margin-left: 10px;" | colspan="3" style="background-color:#33ffff;" | <center>'''Jodła Pospolita'''</center> |- | c...")
 
 
(Nie pokazano 9 pośrednich wersji utworzonych przez tego samego użytkownika)
Linia 3: Linia 3:
 
<center>'''Jodła Pospolita'''</center>
 
<center>'''Jodła Pospolita'''</center>
 
|-
 
|-
−
| colspan="2" | [[Plik:Swierk-pospolity.gif|center|250px]]
+
| colspan="2" | [[Plik:Jodła-pospolita.jpg|center|250px]]
 
|-
 
|-
 
| colspan="3" style="background-color:#33ffff;" |
 
| colspan="3" style="background-color:#33ffff;" |
 
|-
 
|-
 
|style="width: 50%" | Królestwo
 
|style="width: 50%" | Królestwo
−
| [https://pl.wikipedia.org/wiki/Ro%C5%9Bliny Rośliny]
+
| [[Rośliny]]
 
|-
 
|-
 
|style="width: 50%" | Rząd
 
|style="width: 50%" | Rząd
−
| [https://pl.wikipedia.org/wiki/Sosnowce Sosnowce]
+
| [[Sosnowce]]
 
|-
 
|-
 
|style="width: 50%" | Rodzina
 
|style="width: 50%" | Rodzina
−
| [https://pl.wikipedia.org/wiki/Sosnowate Sosnowate]
+
| [[Sosnowate]]
 
|-
 
|-
 
|style="width: 50%" | Rodzaj
 
|style="width: 50%" | Rodzaj
Linia 20: Linia 20:
 
|-  
 
|-  
 
|style="width: 50%" | Wysokość
 
|style="width: 50%" | Wysokość
−
| do 25 m
+
| do 55 m
 
|-  
 
|-  
 
| colspan="3" style="background-color:#33ffff;" |
 
| colspan="3" style="background-color:#33ffff;" |
 
    
 
    
 
|}
 
|}
−
Jodła pospolita, jodła biała (Abies alba Mill.) – gatunek drzew z rodziny sosnowatych. Jodła pospolita występuje w stanie dzikim w górach środkowej i południowej Europy. Na niżu występuje tylko w Polsce i we Francji (w Normandii)[5]. Nie rośnie w Skandynawii, Anglii i na Półwyspie Iberyjskim (z wyjątkiem Pirenejów). W Polsce przebiega naturalna granica jej północnego zasięgu, wzdłuż linii wyznaczonej przez Nową Sól, Ostrów Wlkp., Łódź, Lublin i Zamość. W Polsce najokazalsze bory jodłowe rosną w Górach Świętokrzyskich (Puszcza jodłowa) i Karpatach, m.in. na Babiej Górze. W polskich Tatrach dochodzi zwykle do wysokości 1400 m n.p.m., natomiast po słowackiej stronie Tatr w grupie Łomnicy drzewiaste formy jodły rosną jeszcze na wysokości ok. 1500 m n.p.m.[6] Najwyżej stwierdzony osobnik w Polsce został znaleziony na początku XXI w. na wysokości 1590 m n.p.m. nad Myślenickimi Turniami na Kasprowym Wierchu[7]. W Alpach i Pirenejach jodła sięga do 2000 m n.p.m.  
+
'''Jodła Pospolita''', jodła biała – gatunek drzew z rodziny sosnowatych. Jodła pospolita występuje w stanie dzikim w górach środkowej i południowej Europy.<br>
 +
Na niżu występuje tylko w Polsce i we Francji. Nie rośnie w Skandynawii, Anglii i na Półwyspie Iberyjskim.<br>
 +
W Polsce przebiega naturalna granica jej północnego zasięgu, wzdłuż linii wyznaczonej przez Nową Sól, Ostrów Wlkp., Łódź, Lublin i Zamość.<br>
 +
W Polsce najokazalsze bory jodłowe rosną w Górach Świętokrzyskich i Karpatach, m.in. na Babiej Górze. W polskich Tatrach dochodzi zwykle do wysokości 1400 m n.p.m., natomiast po słowackiej stronie Tatr w grupie Łomnicy drzewiaste formy jodły rosną jeszcze na wysokości ok. 1500 m n.p.m.<br>
 +
Najwyżej stwierdzony osobnik w Polsce został znaleziony na początku XXI w. na wysokości 1590 m n.p.m. nad Myślenickimi Turniami na Kasprowym Wierchu.  
 +
W Alpach i Pirenejach jodła sięga do 2000 m n.p.m.  
 
<br>
 
<br>
 
==Morfologia==
 
==Morfologia==
−
'''Pokrój''' - Korona smukła, stożkowata. Dolne konary z wiekiem zwieszają się, górne pozostają w większości poziomo.<br>
+
'''Pokrój'''<br>
−
'''Pień''' - Osiąga wysokość 40–50 m w Polsce maksymalnie niespełna 52m, natomiast w Europie wysokość świerków dochodzi do ponad 60m, średnica pnia do 1,5 m. Kora czerwonobrązowa lub szarobrązowa, początkowo gładka, z wiekiem łuskowata.<br>
+
Zimozielone, żywiczne drzewa z koronami stożkowatymi, wyraźnym strzelistym pniem i konarami ułożonymi w okółkach. Drzewo w środkowoeuropejskich warunkach osiągające do 55 m, pierśnica do 1,5 m, korona wąska, dość luźno ugałęziona, na szczycie tworzy się tzw. „bocianie gniazdo”. Najwyższe jodły w Europie osiągały 68 metrów.<br>
−
'''Liście''' - Krótkie (1–3 cm), zaostrzone igły o kwadratowym przekroju poprzecznym. Ułożone równomiernie na gałęziach. Utrzymują się na gałązkach przez 5-7 lat.<br>
+
Najpotężniejszym zmierzonym okazem jodły pospolitej w Polsce była 600-letnia „Gruba Jodła”, rosnąca kiedyś na północnych stokach Babiej Góry o obwodzie pnia w pierśnicy wynoszącym 676 cm.<br>  
−
'''Szyszki''' - Kwiatostany żeńskie czerwonofioletowe, szyszeczkowate, długości 2 cm, wyrastają pionowo na końcach pędów. Kwiatostany męskie to podłużne kotki, żółte, długości 1–1,5 cm, zwisają blisko końca pędu. Dojrzałe szyszki nasienne są długie (10–15 cm), gładkie i zwisające. Początkowo zielone, później jasnobrązowe. Opadają w całości. Nasiona brązowe lub czarne o długości 2-5 mm posiadają podłużne skrzydełka długości 1-2 cm.<br>
+
W XXI w. największy obwód pnia stwierdzony w Polsce miał osobnik rosnący do 2013 w Bieszczadach o obwodzie 527.  
−
'''Korzeń''' - Wyróżnia się wyjątkowo płytkim i rozległym systemem korzeniowym, wskutek czego jest podatny na wywroty.
 
 
<br>
 
<br>
 +
'''Pień'''<br>
 +
Prosty, strzelisty, łatwo oczyszczający się z bocznych gałęzi. Młoda kora cienka, gładka, jasnopopielata z pęcherzykami żywicy, stara wąsko spękana na tarczkowate płytki.
 +
<br>
 +
'''Liście'''<br>
 +
Igły zwykle spłaszczone, u nasady mniej lub bardziej zwężone, skręcone i zawsze zakończone małą, przylgowatą stopką. Wierzchołki rozdwojone lub wycięte, rzadziej tępe lub ostro zakończone.<br>
 +
Na gałązce osadzone spiralnie, zebrane w boczne, dwustronne grzebienie. Igły ok. 25 mm długości, tępo zaokrąglone na końcach. Górna strona ciemnozielona, błyszcząca, z wgłębieniem pośrodku, dolna z liniami aparatów szparkowych, pokrytych dwoma białymi paskami nalotu woskowego. <br>
 +
Na pędach generatywnych są sztywniej, bardziej nastroszone, o zaostrzonych końcach.
 +
<br>
 +
'''Szyszki'''<br>
 +
Zielone szyszki, kształtu walcowatego, ok. 15 cm długości i średnicy 3-5 cm, stojące na gałęzi. W czasie dojrzewania przybierają barwę brązowawą.<br>
 +
Gdy dojrzeją rozpadają się, zostaje tylko oś szyszki. Łuski wspierające dłuższe od nasiennych, wystające i odgięte.<br>
 +
Nasiona trójkątnojajowate, żółtawe, z szerokim, purpurowo-żółtym skrzydełkiem. Zawierają płynną żywicę o przyjemnym zapachu.
  
−
==Biologia i ekologia==
 
−
Drzewo jednopienne, kwitnie wiosną.<br>
 
−
Do niedawna uważano, że osiąga wiek do ok. 500 lat. Obecnie znane są znacznie starsze egzemplarze (8 000 lat). W szwedzkiej prowincji Dalarna rośnie świerk liczący aż 9 550 lat, co czyni go najstarszym zbadanym drzewem na świecie.<br>
 
−
Najstarszy świerk w Polsce (350 lat) rośnie w Strzelcach Opolskich. Najwyższe zmierzone dotychczas świerki w Polsce rosną w Puszczy Białowieskiej (ok. 51,8 m) oraz w Beskidzie Żywieckim, w okolicach Wielkiej Raczy (także ok. 51,8 m).<br>
 
−
Najwyższy egzemplarz świerka w Europie (zarazem najwyższe europejskie drzewo rodzime) rośnie w Bośni i Hercegowinie, liczy 63 metry.<br>
 
−
W górach bory świerkowe tworzą piętro regla górnego występując na obszarach do 2200 m n.p.m. <br>
 
−
W tajdze tworzy lasy mieszane z brzozą i sosną. Wytrzymuje duże mrozy, silny wiatr i obfite opady śniegu.<br>
 
−
Świerk ma większe wymagania glebowe, aniżeli sosna. Lepiej rośnie na glebach gliniasto-piaszczystych i piaszczysto-gliniastych. Preferuje luźne, świeże, wilgotne gleby gliniaste.<br>
 
−
Mało odporny na działanie wiatru, ze względu na płytko rozwijający się system korzeniowy oraz gęstą koronę, najczęściej o dużej średnicy, która zwiększa możliwość wywrotów. Świerk dobrze znosi ocienienie – jest gatunkiem cienioznośnym.<br>
 
−
Nasiona świerka stanowią istotne źródło pożywienia wielu ptaków i mniejszych zwierząt leśnych, w tym dzięciołów, wiewiórek i ryjówek.
 
 
<br><br>
 
<br><br>
 
{{drzewa iglaste i liściaste}}
 
{{drzewa iglaste i liściaste}}
 
[[Category:Drzewa w Polsce]]
 
[[Category:Drzewa w Polsce]]

Aktualna wersja na dzień 01:02, 25 lis 2022

Jodła Pospolita
Jodła-pospolita.jpg
Królestwo Rośliny
Rząd Sosnowce
Rodzina Sosnowate
Rodzaj Jodła Pospolita
Wysokość do 55 m

Jodła Pospolita, jodła biała – gatunek drzew z rodziny sosnowatych. Jodła pospolita występuje w stanie dzikim w górach środkowej i południowej Europy.
Na niżu występuje tylko w Polsce i we Francji. Nie rośnie w Skandynawii, Anglii i na Półwyspie Iberyjskim.
W Polsce przebiega naturalna granica jej północnego zasięgu, wzdłuż linii wyznaczonej przez Nową Sól, Ostrów Wlkp., Łódź, Lublin i Zamość.
W Polsce najokazalsze bory jodłowe rosną w Górach Świętokrzyskich i Karpatach, m.in. na Babiej Górze. W polskich Tatrach dochodzi zwykle do wysokości 1400 m n.p.m., natomiast po słowackiej stronie Tatr w grupie Łomnicy drzewiaste formy jodły rosną jeszcze na wysokości ok. 1500 m n.p.m.
Najwyżej stwierdzony osobnik w Polsce został znaleziony na początku XXI w. na wysokości 1590 m n.p.m. nad Myślenickimi Turniami na Kasprowym Wierchu. W Alpach i Pirenejach jodła sięga do 2000 m n.p.m.

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Pokrój
Zimozielone, żywiczne drzewa z koronami stożkowatymi, wyraźnym strzelistym pniem i konarami ułożonymi w okółkach. Drzewo w środkowoeuropejskich warunkach osiągające do 55 m, pierśnica do 1,5 m, korona wąska, dość luźno ugałęziona, na szczycie tworzy się tzw. „bocianie gniazdo”. Najwyższe jodły w Europie osiągały 68 metrów.
Najpotężniejszym zmierzonym okazem jodły pospolitej w Polsce była 600-letnia „Gruba Jodła”, rosnąca kiedyś na północnych stokach Babiej Góry o obwodzie pnia w pierśnicy wynoszącym 676 cm.
W XXI w. największy obwód pnia stwierdzony w Polsce miał osobnik rosnący do 2013 w Bieszczadach o obwodzie 527.
Pień
Prosty, strzelisty, łatwo oczyszczający się z bocznych gałęzi. Młoda kora cienka, gładka, jasnopopielata z pęcherzykami żywicy, stara wąsko spękana na tarczkowate płytki.
Liście
Igły zwykle spłaszczone, u nasady mniej lub bardziej zwężone, skręcone i zawsze zakończone małą, przylgowatą stopką. Wierzchołki rozdwojone lub wycięte, rzadziej tępe lub ostro zakończone.
Na gałązce osadzone spiralnie, zebrane w boczne, dwustronne grzebienie. Igły ok. 25 mm długości, tępo zaokrąglone na końcach. Górna strona ciemnozielona, błyszcząca, z wgłębieniem pośrodku, dolna z liniami aparatów szparkowych, pokrytych dwoma białymi paskami nalotu woskowego.
Na pędach generatywnych są sztywniej, bardziej nastroszone, o zaostrzonych końcach.
Szyszki
Zielone szyszki, kształtu walcowatego, ok. 15 cm długości i średnicy 3-5 cm, stojące na gałęzi. W czasie dojrzewania przybierają barwę brązowawą.
Gdy dojrzeją rozpadają się, zostaje tylko oś szyszki. Łuski wspierające dłuższe od nasiennych, wystające i odgięte.
Nasiona trójkątnojajowate, żółtawe, z szerokim, purpurowo-żółtym skrzydełkiem. Zawierają płynną żywicę o przyjemnym zapachu.



Źródło: „http://geodirectory-katalog.pl/index.php?title=Jodła_Pospolita&oldid=4892”