Jodła Pospolita: Różnice pomiędzy wersjami
| Linia 33: | Linia 33: | ||
<br> | <br> | ||
==Morfologia== | ==Morfologia== | ||
| − | '''Pokrój''' | + | '''Pokrój'''<br> |
Zimozielone, żywiczne drzewa z koronami stożkowatymi, wyraźnym strzelistym pniem i konarami ułożonymi w okółkach. Drzewo w środkowoeuropejskich warunkach osiągające do 55 m, pierśnica do 1,5 m, korona wąska, dość luźno ugałęziona, na szczycie tworzy się tzw. „bocianie gniazdo”. Najwyższe jodły w Europie osiągały 68 metrów.<br> | Zimozielone, żywiczne drzewa z koronami stożkowatymi, wyraźnym strzelistym pniem i konarami ułożonymi w okółkach. Drzewo w środkowoeuropejskich warunkach osiągające do 55 m, pierśnica do 1,5 m, korona wąska, dość luźno ugałęziona, na szczycie tworzy się tzw. „bocianie gniazdo”. Najwyższe jodły w Europie osiągały 68 metrów.<br> | ||
Najpotężniejszym zmierzonym okazem jodły pospolitej w Polsce była 600-letnia „Gruba Jodła”, rosnąca kiedyś na północnych stokach Babiej Góry o obwodzie pnia w pierśnicy wynoszącym 676 cm.<br> | Najpotężniejszym zmierzonym okazem jodły pospolitej w Polsce była 600-letnia „Gruba Jodła”, rosnąca kiedyś na północnych stokach Babiej Góry o obwodzie pnia w pierśnicy wynoszącym 676 cm.<br> | ||
W XXI w. największy obwód pnia stwierdzony w Polsce miał osobnik rosnący do 2013 w Bieszczadach o obwodzie 527. | W XXI w. największy obwód pnia stwierdzony w Polsce miał osobnik rosnący do 2013 w Bieszczadach o obwodzie 527. | ||
<br> | <br> | ||
| − | '''Pień''' | + | '''Pień'''<br> |
Prosty, strzelisty, łatwo oczyszczający się z bocznych gałęzi. Młoda kora cienka, gładka, jasnopopielata z pęcherzykami żywicy, stara wąsko spękana na tarczkowate płytki. | Prosty, strzelisty, łatwo oczyszczający się z bocznych gałęzi. Młoda kora cienka, gładka, jasnopopielata z pęcherzykami żywicy, stara wąsko spękana na tarczkowate płytki. | ||
<br> | <br> | ||
| − | '''Liście''' | + | '''Liście'''<br> |
Igły zwykle spłaszczone, u nasady mniej lub bardziej zwężone, skręcone i zawsze zakończone małą, przylgowatą stopką. Wierzchołki rozdwojone lub wycięte, rzadziej tępe lub ostro zakończone.<br> | Igły zwykle spłaszczone, u nasady mniej lub bardziej zwężone, skręcone i zawsze zakończone małą, przylgowatą stopką. Wierzchołki rozdwojone lub wycięte, rzadziej tępe lub ostro zakończone.<br> | ||
Na gałązce osadzone spiralnie, zebrane w boczne, dwustronne grzebienie. Igły ok. 25 mm długości, tępo zaokrąglone na końcach. Górna strona ciemnozielona, błyszcząca, z wgłębieniem pośrodku, dolna z liniami aparatów szparkowych, pokrytych dwoma białymi paskami nalotu woskowego. <br> | Na gałązce osadzone spiralnie, zebrane w boczne, dwustronne grzebienie. Igły ok. 25 mm długości, tępo zaokrąglone na końcach. Górna strona ciemnozielona, błyszcząca, z wgłębieniem pośrodku, dolna z liniami aparatów szparkowych, pokrytych dwoma białymi paskami nalotu woskowego. <br> | ||
Na pędach generatywnych są sztywniej, bardziej nastroszone, o zaostrzonych końcach. | Na pędach generatywnych są sztywniej, bardziej nastroszone, o zaostrzonych końcach. | ||
<br> | <br> | ||
| − | '''Szyszki''' | + | '''Szyszki'''<br> |
Zielone szyszki, kształtu walcowatego, ok. 15 cm długości i średnicy 3-5 cm, stojące na gałęzi. W czasie dojrzewania przybierają barwę brązowawą.<br> | Zielone szyszki, kształtu walcowatego, ok. 15 cm długości i średnicy 3-5 cm, stojące na gałęzi. W czasie dojrzewania przybierają barwę brązowawą.<br> | ||
Gdy dojrzeją rozpadają się, zostaje tylko oś szyszki. Łuski wspierające dłuższe od nasiennych, wystające i odgięte.<br> | Gdy dojrzeją rozpadają się, zostaje tylko oś szyszki. Łuski wspierające dłuższe od nasiennych, wystające i odgięte.<br> | ||
Wersja z 18:22, 26 maj 2022
|
| ||
 | ||
| Królestwo | Rośliny | |
| Rząd | Sosnowce | |
| Rodzina | Sosnowate | |
| Rodzaj | Jodła Pospolita | |
| Wysokość | do 25 m | |
Jodła Pospolita, jodła biała – gatunek drzew z rodziny sosnowatych. Jodła pospolita występuje w stanie dzikim w górach środkowej i południowej Europy.
Na niżu występuje tylko w Polsce i we Francji. Nie rośnie w Skandynawii, Anglii i na Półwyspie Iberyjskim.
W Polsce przebiega naturalna granica jej północnego zasięgu, wzdłuż linii wyznaczonej przez Nową Sól, Ostrów Wlkp., Łódź, Lublin i Zamość.
W Polsce najokazalsze bory jodłowe rosną w Górach Świętokrzyskich i Karpatach, m.in. na Babiej Górze. W polskich Tatrach dochodzi zwykle do wysokości 1400 m n.p.m., natomiast po słowackiej stronie Tatr w grupie Łomnicy drzewiaste formy jodły rosną jeszcze na wysokości ok. 1500 m n.p.m.
Najwyżej stwierdzony osobnik w Polsce został znaleziony na początku XXI w. na wysokości 1590 m n.p.m. nad Myślenickimi Turniami na Kasprowym Wierchu.
W Alpach i Pirenejach jodła sięga do 2000 m n.p.m.
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Pokrój
Zimozielone, żywiczne drzewa z koronami stożkowatymi, wyraźnym strzelistym pniem i konarami ułożonymi w okółkach. Drzewo w środkowoeuropejskich warunkach osiągające do 55 m, pierśnica do 1,5 m, korona wąska, dość luźno ugałęziona, na szczycie tworzy się tzw. „bocianie gniazdo”. Najwyższe jodły w Europie osiągały 68 metrów.
Najpotężniejszym zmierzonym okazem jodły pospolitej w Polsce była 600-letnia „Gruba Jodła”, rosnąca kiedyś na północnych stokach Babiej Góry o obwodzie pnia w pierśnicy wynoszącym 676 cm.
W XXI w. największy obwód pnia stwierdzony w Polsce miał osobnik rosnący do 2013 w Bieszczadach o obwodzie 527.
Pień
Prosty, strzelisty, łatwo oczyszczający się z bocznych gałęzi. Młoda kora cienka, gładka, jasnopopielata z pęcherzykami żywicy, stara wąsko spękana na tarczkowate płytki.
Liście
Igły zwykle spłaszczone, u nasady mniej lub bardziej zwężone, skręcone i zawsze zakończone małą, przylgowatą stopką. Wierzchołki rozdwojone lub wycięte, rzadziej tępe lub ostro zakończone.
Na gałązce osadzone spiralnie, zebrane w boczne, dwustronne grzebienie. Igły ok. 25 mm długości, tępo zaokrąglone na końcach. Górna strona ciemnozielona, błyszcząca, z wgłębieniem pośrodku, dolna z liniami aparatów szparkowych, pokrytych dwoma białymi paskami nalotu woskowego.
Na pędach generatywnych są sztywniej, bardziej nastroszone, o zaostrzonych końcach.
Szyszki
Zielone szyszki, kształtu walcowatego, ok. 15 cm długości i średnicy 3-5 cm, stojące na gałęzi. W czasie dojrzewania przybierają barwę brązowawą.
Gdy dojrzeją rozpadają się, zostaje tylko oś szyszki. Łuski wspierające dłuższe od nasiennych, wystające i odgięte.
Nasiona trójkątnojajowate, żółtawe, z szerokim, purpurowo-żółtym skrzydełkiem. Zawierają płynną żywicę o przyjemnym zapachu.
Biologia i ekologia[edytuj | edytuj kod]
| Drzewa Liściaste: | Dąb - Buk - Brzoza - Czeremcha Zwyczajna - Jabłoń - Jarząb Pospolity - Jesion - Olsza - Głóg - Grab - Topola - Klon - Lipa - Wierzba - Wiąz - Wiśnia - Jesion Wyniosły. |
| Drzewa Iglaste: | Sosna - Świerk Pospolity - Jodła Pospolita - Modrzew Europejski - Cis Pospolity - Daglezja Zielona - Sosna Wydmowa. |