Grab: Różnice pomiędzy wersjami

Z Piękno Polskiej Przyrody
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
(Utworzono nową stronę "{| class="wikitable" style="width: 25%; float:right; margin-left: 10px;" | colspan="3" style="background-color:#33ffff;" | <center>'''Grab'''</center> |- | colspan="2" |...")
 
 
(Nie pokazano 8 pośrednich wersji utworzonych przez tego samego użytkownika)
Linia 3: Linia 3:
 
<center>'''Grab'''</center>
 
<center>'''Grab'''</center>
 
|-
 
|-
| colspan="2" | [[Plik:Glog-ostrogowy.gif|center|250px]]
+
| colspan="2" | [[Plik:Grab-drzewo.gif|center|250px]]
 
|-
 
|-
 
| colspan="3" style="background-color:#33ffff;" |
 
| colspan="3" style="background-color:#33ffff;" |
 
|-
 
|-
 
|style="width: 50%" | Królestwo
 
|style="width: 50%" | Królestwo
| [https://pl.wikipedia.org/wiki/Ro%C5%9Bliny Rośliny]
+
| [[Rośliny]]
 
|-
 
|-
 
|style="width: 50%" | Rząd
 
|style="width: 50%" | Rząd
| [https://pl.wikipedia.org/wiki/R%C3%B3%C5%BCowce Różowce]
+
| [[Bukowce]]
 
|-
 
|-
 
|style="width: 50%" | Rodzina
 
|style="width: 50%" | Rodzina
| [https://pl.wikipedia.org/wiki/R%C3%B3%C5%BCowate Różowate]
+
| [[Brzozowate]]
|-
 
|style="width: 50%" | Rodzaj
 
| Grab
 
 
|-  
 
|-  
 
|style="width: 50%" | Wysokość
 
|style="width: 50%" | Wysokość
| do 40 m.
+
| 10–15 m.
 
|-  
 
|-  
 
| colspan="3" style="background-color:#33ffff;" |
 
| colspan="3" style="background-color:#33ffff;" |
 
    
 
    
 
|}
 
|}
Grab (Carpinus L.) – rodzaj drzew i krzewów klasyfikowany do rodziny brzozowatych (dawniej często do wyodrębnianej rodziny leszczynowatych). Obejmuje 41[4]–42[5] gatunki. Rośliny te występują w lasach w strefie umiarkowanej na półkuli północnej, przede wszystkim we wschodniej Azji na obszarze od Himalajów po Japonię[6]. W Chinach rosną 33 gatunki, z czego 27 to endemity[7]. W Europie obecne są dwa gatunki – grab pospolity C. betulus i grab wschodni C. orientalis. W Ameryce Północnej rośnie grab amerykański C. caroliniana (wschodnia część kontynentu) i C. tropicalis (góry Ameryki Środkowej)[8]. W Polsce rośnie w naturze tylko grab pospolity C. betulus[9], a obce gatunki spotykane są tylko w kolekcjach[10].
+
'''Grab''' – rodzaj drzew i krzewów klasyfikowany do rodziny brzozowatych. Obejmuje 41–42 gatunki. Rośliny te występują w lasach w strefie umiarkowanej na półkuli północnej, przede wszystkim we wschodniej Azji na obszarze od Himalajów po Japonię.<br>
 
+
W Chinach rosną 33 gatunki, z czego 27 to endemity. W Europie obecne są dwa gatunki – grab pospolity i grab wschodni.<br>
Grab zwyczajny dostarcza bardzo twardego drewna, przez co jego wykorzystanie było z jednej strony specjalistyczne, z drugiej – ograniczone[8]. Wykorzystywane było do wykonywania niewielkich przedmiotów drewnianych o dużej wytrzymałości – stosowano je do wyrobu narzędzi, kół zębatych, pieńków rzeźnickich, kręgli, pałek perkusyjnych, części mechanizmów młoteczkowych fortepianów (pianin), figur szachowych, kostek domina itp.[6][4] Gatunek ten uprawiany jest jako ozdobny, zwłaszcza w strzyżonych żywopłotach oraz w odmianach, podobnie uprawiany jest grab amerykański i grab Turczaninowa[6][4]. Grab amerykański wykorzystywany jest także jako roślina lecznicza[4].  
+
W Ameryce Północnej rośnie grab amerykański. W Polsce rośnie w naturze tylko grab pospolity, a obce gatunki spotykane są tylko w kolekcjach.<br>
 +
Grab zwyczajny dostarcza bardzo twardego drewna, przez co jego wykorzystanie było z jednej strony specjalistyczne, z drugiej – ograniczone.<br>
 +
Wykorzystywane było do wykonywania niewielkich przedmiotów drewnianych o dużej wytrzymałości – stosowano je do wyrobu narzędzi, kół zębatych, pieńków rzeźnickich, kręgli, pałek perkusyjnych, części mechanizmów młoteczkowych fortepianów, figur szachowych, kostek domina itp.<br>
 +
Gatunek ten uprawiany jest jako ozdobny, zwłaszcza w strzyżonych żywopłotach oraz w odmianach, podobnie uprawiany jest grab amerykański i grab Turczaninowa.
 
<br>
 
<br>
 
==Morfologia==
 
==Morfologia==
<br>
+
 
 
'''Pokrój'''<br>
 
'''Pokrój'''<br>
 
+
Na ogół niezbyt duże drzewa, zazwyczaj do ok. 10–15 m, tylko grab pospolity i wschodni osiągają ok. 30 m. Niektóre gatunki są krzewami, zwykle okazałymi. Kora zwykle cienka i gładka, rzadziej tarczkowato spękana. Pnie często podłużnie faliste. Pędy zróżnicowane na krótko- i długopędy, przynajmniej za młodu owłosione, z czasem na ogół łysiejące. Pąki bardzo drobne do całkiem okazałych, sięgających 2 cm długości.
 
<br>
 
<br>
'''Liście'''<br>
+
'''[[Liść|Liście]]'''<br>
 
+
Opadające na zimę, skrętoległe, eliptyczne do jajowatych, o wyraźnie zaznaczonych nerwach bocznych, brzegi podwójnie, ostro piłkowane, u niektórych gatunków ościste. Najmniejsze u graba Turczaninowa osiągają 5,5 cm, największe u C. fangiana – do 27 cm długości.
 
<br>
 
<br>
'''Kwiaty'''<br>
+
'''[[Kwiat]]y'''<br>
 
+
Rozdzielnopłciowe, rośliny jednopienne. Kwiatostany z kwiatami męskimi mają postać zwisających kotek. Ich osie pokryte są łuskowatymi podsadkami w kątach których wyrastają trzy kwiaty. Są one bezokwiatowe i składają się tylko z trzech pręcików, owłosionych na szczycie. Kwiaty żeńskie rozwijają się parami w kącie podsadek.
 
<br>
 
<br>
'''Owoce'''<br>
+
'''[[Owoc]]e'''<br>
 
+
Orzeszki długości kilku mm wsparte trójklapowymi lub pojedynczymi skrzydełkami, wyrastające w zwisających owocostanach.
 
<br><br><br>
 
<br><br><br>
 
{{drzewa iglaste i liściaste}}
 
{{drzewa iglaste i liściaste}}
 
[[Category:Drzewa w Polsce]]
 
[[Category:Drzewa w Polsce]]

Aktualna wersja na dzień 13:10, 23 lis 2022

Grab
Grab-drzewo.gif
Królestwo Rośliny
Rząd Bukowce
Rodzina Brzozowate
Wysokość 10–15 m.

Grab – rodzaj drzew i krzewów klasyfikowany do rodziny brzozowatych. Obejmuje 41–42 gatunki. Rośliny te występują w lasach w strefie umiarkowanej na półkuli północnej, przede wszystkim we wschodniej Azji na obszarze od Himalajów po Japonię.
W Chinach rosną 33 gatunki, z czego 27 to endemity. W Europie obecne są dwa gatunki – grab pospolity i grab wschodni.
W Ameryce Północnej rośnie grab amerykański. W Polsce rośnie w naturze tylko grab pospolity, a obce gatunki spotykane są tylko w kolekcjach.
Grab zwyczajny dostarcza bardzo twardego drewna, przez co jego wykorzystanie było z jednej strony specjalistyczne, z drugiej – ograniczone.
Wykorzystywane było do wykonywania niewielkich przedmiotów drewnianych o dużej wytrzymałości – stosowano je do wyrobu narzędzi, kół zębatych, pieńków rzeźnickich, kręgli, pałek perkusyjnych, części mechanizmów młoteczkowych fortepianów, figur szachowych, kostek domina itp.
Gatunek ten uprawiany jest jako ozdobny, zwłaszcza w strzyżonych żywopłotach oraz w odmianach, podobnie uprawiany jest grab amerykański i grab Turczaninowa.

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Pokrój
Na ogół niezbyt duże drzewa, zazwyczaj do ok. 10–15 m, tylko grab pospolity i wschodni osiągają ok. 30 m. Niektóre gatunki są krzewami, zwykle okazałymi. Kora zwykle cienka i gładka, rzadziej tarczkowato spękana. Pnie często podłużnie faliste. Pędy zróżnicowane na krótko- i długopędy, przynajmniej za młodu owłosione, z czasem na ogół łysiejące. Pąki bardzo drobne do całkiem okazałych, sięgających 2 cm długości.
Liście
Opadające na zimę, skrętoległe, eliptyczne do jajowatych, o wyraźnie zaznaczonych nerwach bocznych, brzegi podwójnie, ostro piłkowane, u niektórych gatunków ościste. Najmniejsze u graba Turczaninowa osiągają 5,5 cm, największe u C. fangiana – do 27 cm długości.
Kwiaty
Rozdzielnopłciowe, rośliny jednopienne. Kwiatostany z kwiatami męskimi mają postać zwisających kotek. Ich osie pokryte są łuskowatymi podsadkami w kątach których wyrastają trzy kwiaty. Są one bezokwiatowe i składają się tylko z trzech pręcików, owłosionych na szczycie. Kwiaty żeńskie rozwijają się parami w kącie podsadek.
Owoce
Orzeszki długości kilku mm wsparte trójklapowymi lub pojedynczymi skrzydełkami, wyrastające w zwisających owocostanach.