Buk: Różnice pomiędzy wersjami

Z Piękno Polskiej Przyrody
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
(Utworzono nową stronę "{| class="wikitable" style="width: 25%; float:right; margin-left: 10px;" | colspan="3" style="background-color:#33ffff;" | <center>'''Dąb'''</center> |- | colspan="2" |...")
 
 
(Nie pokazano 11 pośrednich wersji utworzonych przez tego samego użytkownika)
Linia 1: Linia 1:
 
{| class="wikitable" style="width: 25%; float:right; margin-left: 10px;"
 
{| class="wikitable" style="width: 25%; float:right; margin-left: 10px;"
 
| colspan="3" style="background-color:#33ffff;" |
 
| colspan="3" style="background-color:#33ffff;" |
<center>'''Dąb'''</center>
+
<center>'''Buk'''</center>
 
|-
 
|-
| colspan="2" | [[Plik:Drzewo-dab.jpg|center|250px]]
+
| colspan="2" | [[Plik:Buczyna.jpg|center|250px]]
 
|-
 
|-
 
| colspan="3" style="background-color:#33ffff;" |
 
| colspan="3" style="background-color:#33ffff;" |
 
|-
 
|-
 
|style="width: 50%" | Królestwo
 
|style="width: 50%" | Królestwo
| [https://pl.wikipedia.org/wiki/Ro%C5%9Bliny Rośliny]
+
| [[Rośliny]]
 
|-
 
|-
 
|style="width: 50%" | Rząd
 
|style="width: 50%" | Rząd
| [https://pl.wikipedia.org/wiki/Bukowce Bukowce]
+
| [[Bukowce]]
 
|-
 
|-
 
|style="width: 50%" | Rodzina
 
|style="width: 50%" | Rodzina
| [https://pl.wikipedia.org/wiki/Bukowate Bukowate]
+
| [[Bukowate]]
 
|-
 
|-
 
|style="width: 50%" | Rodzaj
 
|style="width: 50%" | Rodzaj
| Dąb
+
| Buk
 
|-  
 
|-  
 
|style="width: 50%" | Wysokość
 
|style="width: 50%" | Wysokość
| 30 m
+
| do 50 m
 
|-  
 
|-  
 
| colspan="3" style="background-color:#33ffff;" |
 
| colspan="3" style="background-color:#33ffff;" |
 
    
 
    
 
|}
 
|}
'''Dąb''' – rodzaj drzew i krzewów z rodziny bukowatych. Należy do niego ok. 460 gatunków występujących prawie wyłącznie w strefie umiarkowanej półkuli północnej oraz w wyższych partiach gór strefy tropikalnej.<br>  
+
'''Buk''' – rodzaj [[Drzewo|drzew]] z rodziny [[Bukowate|bukowatych]]. Wyróżnianych jest w jego obrębie zwykle 10 gatunków. Występują one głównie w strefie umiarkowanej na półkuli północnej, najdalej na południe sięgając do Meksyku i Wietnamu.<br>  
Najdalej na południe występują na Wyspach Sundajskich i w Kolumbii. 90 gatunków rośnie w USA i Kanadzie, 27 w Europie, 35 w Chinach.<br>  
+
W [[Ameryka Północna|Ameryce Północnej]] rośnie jeden gatunek – buk wielkolistny, w [[Europa|Europie]] obecne są dwa – buk zwyczajny i wschodni, pozostałe gatunki rosną w Azji Wschodniej.<br>  
Są to drzewa i krzewy rodzące charakterystyczne owoce zwane żołędziami. Rosną w bardzo zróżnicowanych siedliskach – od półpustyń po subtropikalne lasy deszczowe, w większości związane są z lasami liściastymi zrzucającymi liście i zimozielonymi w strefie umiarkowanej i z porą deszczową w okresie letnim.
+
Są to ważne drzewa leśne w strefie umiarkowanej, w strefie międzyzwrotnikowej ograniczające się do występowania w lasach górskich.<br>
Ich kwiaty zapylane są przez wiatr. <br>
+
Buki są istotnym źródłem surowca drzewnego, zwłaszcza wielkolistny w Ameryce Północnej oraz gatunki europejskie. Buki, zwłaszcza w odmianach o oryginalnym pokroju, kształcie i barwie liści są popularnie uprawiane jako rośliny ozdobne.  
Rodzaj ma duże znaczenie użytkowe. Wiele gatunków dostarcza cenionego drewna. Kora dębów jest źródłem tanin, a kora dębu korkowego – korka.<br>
 
Żołędziami karmiono świnie i służyły jako pożywienie ludziom. Z galasów rozwijających się na dębach i ich kory uzyskiwano barwniki. <br>
 
Liczne gatunki uprawiane jako rośliny ozdobne.  
 
 
<br>
 
<br>
 
==Morfologia==
 
==Morfologia==
Rodzaj z rodziny bukowate z rzędu bukowców. W obrębie rodziny zaliczany do podrodziny Quercoideae Õrsted, w której najbliżej spokrewniony jest z rodzajami Castanea i Castanopsis.
 
 
<br>
 
<br>
 
'''Pokrój'''<br>
 
'''Pokrój'''<br>
Drzewa, w tym także okazałe, przekraczające 30 m wysokości, oraz krzewy, w tym też rozrastające się kłączowo. Pąki mają zaokrąglone.
+
Drzewa osiągające wysokość do 40–50 m, pozostałe są niższe, często wielopniowe i nisko rozgałęzione. Kora jest cienka, gładka, szara lub popielata. Występują krótko- i długopędy. Pąki są wrzecionowate – długie i ostro zakończone.
 
<br>
 
<br>
'''Liście'''<br>
+
'''[[Liść|Liście]]'''<br>
Zimozielone lub zrzucane w okresie zimowym, skórzaste lub cienkie, ułożone skrętolegle. Całobrzegie, piłkowane lub ząbkowane, wrębne i klapowane.
+
Sezonowe, skrętoległe, wsparte przylistkami, które szybko odpadają. Blaszki są cienkie, w pączku złożone, jajowate, eliptyczne i odwrotnie jajowate, o długości od 6 do 12 cm, rzadko do 16 cm. <br>
 +
Najczęściej całobrzegie, rzadziej faliście karbowane lub ząbkowane. Użyłkowanie jest pierzaste, nerwy boczne są liczne, proste, równoległe i nierozgałęzione, dochodzą do ząbków na brzegu blaszki lub skręcają przed brzegiem ku wierzchołkowi.<br>
 +
Młode liście, nerwy i brzegi liścia są pokryte w różnym stopniu jedwabistymi włoskami.
 
<br>
 
<br>
'''Kwiaty'''<br>
+
'''[[Kwiat|Kwiaty]]'''<br>
Wiatropylne, rozdzielnopłciowe, lecz same rośliny są jednopienne. Kwiaty męskie zebrane w zwisające i cienkie kotki, zwykle przerywane. Kwiaty męskie są drobne – składają się tylko z 6 pręcików i kępki włosków. Kwiaty żeńskie są pojedyncze, rozwijają się wewnątrz miseczki, zawierają trzy słupki.
+
Jednopłciowe, męskie i żeńskie wyrastają w osobnych kwiatostanach, ale na tych samych drzewach.<br>
 +
Kwiatostany rozwijają się w kątach liści, męskie w jajowatych główkach lub pęczkach na wiotkich, zwisających szypułach. <br>
 +
Kwiaty męskie składają się z 4–7 zrastających się działek kielicha, korony brak, długich pręcików jest 6 do 16. Kwiaty żeńskie zwykle wyrastają parami, krótkoszypułkowe, wsparte kupulą (okrywą), trój- lub czterodzielną. Szyjki słupka są trzy, cienkie, odgięte.
 
<br>
 
<br>
'''Owoce'''<br>
+
'''[[Owoc|Owoce]]'''<br>
Orzechy zwane żołędziami osadzone pojedynczo w miseczkach, gęsto pokryte drobnymi łuskami. Osiągają dojrzałość w pierwszym lub drugim roku. Największe u Quercus lobata osiągają 6 cm długości.
+
Bukiew: 1, 2, rzadko 3 trójgraniaste orzeszki, zamknięte w okrywie pokrytej kolczastymi lub listkowatymi wyrostkami. Okrywy drewnieją osiągając u różnych gatunków zwykle od 1 do 2,5 cm, ale u kilku są wyjątkowo długie i cienkie osiągając do 10 cm.<br>
 +
Kształt i wielkość okryw oraz budowa pokrywających je wyrostków są ważnymi cechami diagnostycznymi przy oznaczaniu gatunków.
 
<br><br>
 
<br><br>
 
{{drzewa iglaste i liściaste}}
 
{{drzewa iglaste i liściaste}}
 
[[Category:Drzewa w Polsce]]
 
[[Category:Drzewa w Polsce]]

Aktualna wersja na dzień 12:47, 23 lis 2022

Buk
Buczyna.jpg
Królestwo Rośliny
Rząd Bukowce
Rodzina Bukowate
Rodzaj Buk
Wysokość do 50 m

Buk – rodzaj drzew z rodziny bukowatych. Wyróżnianych jest w jego obrębie zwykle 10 gatunków. Występują one głównie w strefie umiarkowanej na półkuli północnej, najdalej na południe sięgając do Meksyku i Wietnamu.
W Ameryce Północnej rośnie jeden gatunek – buk wielkolistny, w Europie obecne są dwa – buk zwyczajny i wschodni, pozostałe gatunki rosną w Azji Wschodniej.
Są to ważne drzewa leśne w strefie umiarkowanej, w strefie międzyzwrotnikowej ograniczające się do występowania w lasach górskich.
Buki są istotnym źródłem surowca drzewnego, zwłaszcza wielkolistny w Ameryce Północnej oraz gatunki europejskie. Buki, zwłaszcza w odmianach o oryginalnym pokroju, kształcie i barwie liści są popularnie uprawiane jako rośliny ozdobne.

Morfologia[edytuj | edytuj kod]


Pokrój
Drzewa osiągające wysokość do 40–50 m, pozostałe są niższe, często wielopniowe i nisko rozgałęzione. Kora jest cienka, gładka, szara lub popielata. Występują krótko- i długopędy. Pąki są wrzecionowate – długie i ostro zakończone.
Liście
Sezonowe, skrętoległe, wsparte przylistkami, które szybko odpadają. Blaszki są cienkie, w pączku złożone, jajowate, eliptyczne i odwrotnie jajowate, o długości od 6 do 12 cm, rzadko do 16 cm.
Najczęściej całobrzegie, rzadziej faliście karbowane lub ząbkowane. Użyłkowanie jest pierzaste, nerwy boczne są liczne, proste, równoległe i nierozgałęzione, dochodzą do ząbków na brzegu blaszki lub skręcają przed brzegiem ku wierzchołkowi.
Młode liście, nerwy i brzegi liścia są pokryte w różnym stopniu jedwabistymi włoskami.
Kwiaty
Jednopłciowe, męskie i żeńskie wyrastają w osobnych kwiatostanach, ale na tych samych drzewach.
Kwiatostany rozwijają się w kątach liści, męskie – w jajowatych główkach lub pęczkach na wiotkich, zwisających szypułach.
Kwiaty męskie składają się z 4–7 zrastających się działek kielicha, korony brak, długich pręcików jest 6 do 16. Kwiaty żeńskie zwykle wyrastają parami, są krótkoszypułkowe, wsparte kupulą (okrywą), trój- lub czterodzielną. Szyjki słupka są trzy, cienkie, odgięte.
Owoce
Bukiew: 1, 2, rzadko 3 trójgraniaste orzeszki, zamknięte w okrywie pokrytej kolczastymi lub listkowatymi wyrostkami. Okrywy drewnieją osiągając u różnych gatunków zwykle od 1 do 2,5 cm, ale u kilku są wyjątkowo długie i cienkie osiągając do 10 cm.
Kształt i wielkość okryw oraz budowa pokrywających je wyrostków są ważnymi cechami diagnostycznymi przy oznaczaniu gatunków.