Śliwa Tarnina

Z Piękno Polskiej Przyrody
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
Śliwa Tarnina
Irga-czarna.jpg
Królestwo Rośliny
Rząd Różowce
Rodzina Różowate
Wysokość 0,5 do 5 m.

Śliwa Tarnina, tarnina, tarka – gatunek krzewu z rodziny różowatych. Występuje niemal w całej Europie, w zachodniej Azji i północnej Afryce. W Polsce jest to gatunek pospolity na niżu i niższych położeniach górskich. Jest bardzo zmienny i tworzy mieszańce z innymi śliwami.
Przypuszcza się, że krzyżówka tego gatunku z ałyczą wydała uprawianą śliwę domową. Tarnina jest rośliną wykorzystywaną w ziołolecznictwie, ma jadalne owoce, odgrywa istotną rolę środowiskową, wykorzystywaną także w nasadzeniach biotechnicznych. Jest rośliną miododajną i dostarcza twardego drewna, zwłaszcza dawniej mającego wielorakie zastosowania. Tworzy gęste, cierniste zarośla zwane czyżniami będące ostoją dla wielu gatunków zwierząt.

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Pokrój
Najczęściej rośnie jako krzew o wysokości do ok. 3 m, bardzo rzadko wyrasta w niskie drzewko do 6 m, wyjątkowo do 8 m, przy czym według niektórych autorów tak wysokie okazy to najwyraźniej mieszańce z innymi śliwami. Cierniste krzewy są gęsto rozgałęzione i posiadają liczne odrosty korzeniowe, tak że w efekcie tworzą zwarte, trudne do przebycia zarośla.
Liście
Osadzone skrętolegle, wyrastają na ogonku o długości 0,7–1,5 cm, u nasady którego znajdują się wąskie, owłosione przylistki z gruczołowatymi ząbkami na brzegu o długości ok. 5 mm. Blaszka liściowa jest odwrotnie jajowata, eliptyczna lub lancetowata o długości od 1,5 do 6,5 cm i szerokości od 1 do 2,8 cm. U nasady blaszka liściowa jest klinowato zwężona, na szczycie zaostrzona lub lekko stępiona, na brzegu piłkowana.
Za młodu liście są obustronnie omszone, rozwinięte są z wierzchu nagie, matowe, pod spodem delikatnie omszone, głównie przy nerwach. Z wierzchu są ciemniej zielone, od spodu są bladozielone. Liście są bardzo zmienne, także w obrębie tej samej rośliny – różnią się między sobą liście rosnące na długo- i krótkopędkach oraz na cierniach.
Kwiaty
Osadzone są najczęściej pojedynczo, rzadziej po dwa, bardzo rzadko po trzy do pięciu. Większe skupienia tworzą zwłaszcza na końcach pędów. Wyrastają na krótkich, zwykle nagich szypułkach. Kielich jest zwykle nagi, niekiedy owłosiony. Składa się z 5 trójkątnych, nie odgiętych i na brzegu orzęsionych działek o długości do 2,5 mm. Średnica korony wynosi od 1,2 cm do 1,8 cm. Pięć płasko rozpostartych, białych lub zielonkawobiałych płatków korony ma długość 6–8 mm.
Ich kształt jest podługowato-jajowaty, a na końcu bywają płytko wcięte[6]. U nasady zwężone w krótki paznokieć[19]. Pręciki w liczbie ok. 20, na nierównych, białych nitkach, zakończone są żółtymi lub czerwonymi pylnikami. Słupek jest dolny i nagi. Wklęsłe dno kwiatowe wyścielone jest tkanką wydzielniczą miodnika.
Owoce
Pestkowce zwane tarkami osadzone są na wzniesionych, krótkich szypułkach[6]. Mają kształt kulisty i średnicę od 1 do 1,5 cm. Owoce są barwy czarnosinej z niebieskawym nalotem. Wewnątrz miąższ przyrośnięty jest do pestki, ma barwę zieloną i smak cierpkogorzkawy. Pestka jest jajowata lub eliptyczna – osiąga ok. 1 cm długości, do 0,6–0,9 cm szerokości i 0,5 cm grubości. Pokryta jest brodawkami i podłużnymi żebrami. Masa 1000 pestek wynosi 250 g.

Biologia i ekologia[edytuj | edytuj kod]


Rozmieszczenie geograficzne[edytuj | edytuj kod]