Kalina Koralowa
|
| |||
 | |||
| Królestwo | Rośliny | ||
| Rząd | Szczeciowce | ||
| Rodzina | Piżmaczkowate | ||
| Gatunek | Kalina Koralowa | ||
| Wysokość | do 4 m. | ||
|
| |||
 | |||
Kalina Koralowa – gatunek krzewu należący do rodziny piżmaczkowatych, czasem zaliczany do monotypowej rodziny kalinowatych, dawniej także do przewiertniowatych.
Występuje w Europie i środkowo-zachodniej Azji, a odmiany geograficzne rosną także na Dalekim Wschodzie i w Ameryce Północnej. W Polsce kalina koralowa jest pospolita na terenie całego kraju z wyjątkiem Tatr.
Owoce są jadalne, choć surowe są w dużych ilościach szkodliwe dla dzieci i na ogół nie są cenione ze względów smakowych.
Ze względu na efektowne kwiatostany, długo utrzymujące się owoce oraz intensywne przebarwianie jesienne liści – kalina jest cenioną rośliną ozdobną.
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Pokrój
Krzew o wysokości do 4 m i szerokości ok. 2 m. Wyjątkowo w korzystnych warunkach osiągać może nawet do 6–7 m wysokości. Korona luźna, niesymetryczna, tworzona przez giętkie pędy o wzroście pseudodichotomicznym.
Liście
Naprzeciwległe, o długości do 7–10 cm i szerokości do 8 cm, na młodych, silnie rosnących pędach mogą być większe, do 12 cm długości.
Ogonek liściowy krótki (2–3 cm), z wierzchu rynienkowaty. U jego nasady znajdują się drobne, nitkowate, 2–6-sieczne i szybko odpadające przylistki.
Blaszka liściowa jest szerokojajowata, tępo klapowana, na brzegu grubo i nieregularnie piłkowana, u nasady słabo sercowata lub ucięta.
Z wierzchu naga i ciemnozielona, pod spodem jaśniejsza, delikatnie owłosiona gwiazdkowatymi włoskami. Na ogonkach liściowych znajdują się pozakwiatowe miodniki.
U nasady ogonka umieszczone są one na nitkowatych wyrostkach, a bliżej blaszki liściowej wykształcają się w formie 2–4 gruczołków miseczkowatych, siedzących i zielonych. Liście rozwijają się równocześnie z kwiatami, jesienią przebarwiają się na kolor szkarłatnopurpurowy.
Kwiaty
Niewielkie, białe, zebrane na szczytach gałązek w płaskie do kulistawych baldachogrona o średnicy od 5 do 10 cm.
Wszystkie kwiaty są 5-płatkowe; brzeżne są większe 15–25 mm, z nierównej wielkości płatkami, płaskie i płonne – pełnią funkcję powabni.
Kwiaty środkowe mają dzwonkowaty kształt i są mniejsze, obupłciowe. Kielich niepozorny, z bardzo krótkimi, jajowatymi i zaostrzonymi ząbkami.
Korona z krótką rurką i 5 łatkami, na końcach tępymi i nieco podwijającymi się. Pręcików jest 5, są zrośnięte z rurką korony i wystają ponad nią.
Pylniki białe, otwierają się po wewnętrznej stronie. Słupek z zalążnią dolną, o wysokości 2 mm. Wskutek zaniku dwóch komór słupek jest jednokomorowy i jednonasienny.
Szyjka słupka krótka, zakończoną trójdzielnym znamieniem.
Łodyga
Kora szara pokryta licznymi szarymi, kolistymi przetchlinkami, podłużnie spękana (kreskowana). Młode gałązki sześciokanciaste, kruche, krótkoowłosione, połyskujące, czerwonobrunatne.
Mają długie międzywęźla, często esowato wygięte, bez zgrubień w węzłach. Rdzeń drewna jasny, szeroki, sześciokątny, samo drewno zielonkawe.
Pąki nakrzyżległe, czerwonobrunatne, pod spodem zielonawe, nieco lepkie, okryte dwiema dużymi łuskami i osadzone na krótkich trzonkach.
Zróżnicowane są na buławkowate, większe i tępo zakończone pąki kwiatowe oraz spłaszczone od strony pędu, przylegające i ostro zakończone pąki liściowe.
Pąka szczytowego często brak. Blizna liściowa z trzema śladami wiązek przewodzących.
Biologia i ekologia[edytuj | edytuj kod]
Roślina wieloletnia, nanofanerofit. Rozmnaża się zarówno płciowo, jak i wegetatywnie, przy czym szczególnie łatwo tworzy odrosty korzeniowe.
Wymaga zapylenia krzyżowego. Nasiona w naturze kiełkują latem następnego roku po zawiązaniu, jednak wschody pojawiają się dopiero na drugą wiosnę.
Siewka ma dwa liścienie wyrastające na nagim i purpurowym hipokotylu długości do 3 cm. Są one niemal siedzące, a ich blaszka osiąga do 1,5 cm długości i 0,4 cm szerokości. Ma ona kształt wąsko eliptyczny do lancetowatego, wierzchołek jest tępo zaostrzony, nasada klinowata.
Blaszka liścieni jest naga, z dołu nieco jaśniejsza, z trzema prawie równoległymi wiązkami przewodzącymi biegnącymi na całej długości. Łodyżka nadliścieniowa osiąga do 2 cm długości i jest czworokątna.
Pierwsze liście są naprzeciwległe, osadzone na ogonkach do 1 cm długości, o blaszce szerokojajowatej osiągającej do 2,5 cm długości. Przy wierzchołku blaszka jest grubo i tępo piłkowana. Jest naga i tylko na brzegu krótko orzęsiona, zielona. W ciągu roku od rozpoczęcia wschodów młode siewki osiągają około 10–15 cm wysokości.
Krzew rośnie szybko, roczne przyrosty długości pędów wynoszą 30–40 cm. Po 5 latach krzew osiąga ok. 1,5 m wysokości i tyleż szerokości. Po 10 latach osiąga ok. 3×3 m, a po 20 osiąga wymiary maksymalne.
Liście rozwijają się w końcu kwietnia. Kwitnienie trwa od maja do lipca i kwiaty w tym czasie zapylane są przez muchówki, wabione efektownymi kwiatostanami i raczej nieprzyjemnym zapachem wydzielanym przez kwiaty.
Owoce dojrzewają w sierpniu i wrześniu, po czym pozostają przez kilka miesięcy na krzewach. Zachowują się tak długo, ponieważ z powodu wysokiej zawartości garbników są niechętnie zjadane przez ptaki. Liście przebarwione jesienią odpadają w październiku i na początku listopada. Pędy zachowują żywotność przez 9–25 lat.
| Krzewy Liściaste: | Bez Czarny - Bez Koralowy - Bukszpan Zwyczajny - Kalina Koralowa - Róża - Leszczyna Pospolita - Wierzba Iwa - Irga Czarna - Irga Zwyczajna - Olsza Zielona - Porzeczka Czarna - Porzeczka Zwyczajna - Śliwa Tarnina - Wierzba Śląska - Wierzba Szara - Wierzba Uszata - Wierzba Wiciowa - Wiśnia Karłowata - Jeżyna. |
| Krzewy Iglaste: | Jałowiec Pospolity - Jałowiec Płożący - Kosodrzewina - Jałowiec Sabiński. |