Traszka Karpacka

Traszka Karpacka
Królestwo	Zwierzęta
Gromada	Płazy
Rodzina	Salamandrowate
Gatunek	Traszka Karpacka
Długość ciała	Do 10 cm.
Masa ciała	2-3,8 g.
Zasięg Występowania

Traszka Karpacka – gatunek płaza ogoniastego z rodziny salamandrowatych. Zamieszkuje Karpaty i wschodnią część Sudetów.
Prowadzi lądowy tryb życia, rozmnażając się w wodzie, często w niewielkich, istniejących tylko okresowo zbiornikach wodnych.
Składane są w nich jaja, z których wylęgają się kijanki. Podobnie jak dorosłe traszki, prowadzą one drapieżny tryb życia.
W drugiej połowie lipca powstają dorosłe osobniki. Jest to gatunek o niewielkich zasobach w Europie Środkowej, na Ukrainie osiąga niekiedy znaczne zagęszczenie.

Budowa ciała

Traszka Karpacka osiąga długość 10 cm. Wedle innych źródeł mierzą tyle samice, podczas gdy mniejsze od nich samce mają 8-9 cm.
W fazie wodnej samce ważą 2-3 g, a samice 2,1-3,8 g.
Traszka karpacka cechuje się zmiennym ubarwieniem grzbietu. Zależy ono od wielu czynników: temperatury otoczenia, lądowej lub wodnej fazy życia, od podłoża.
Przyjmuje kolor gliniastooliwkowobrązowy, jasnobrązowy, płowy, oliwkowy, zielonkawy, brązowawy, czerwonopomarańczowy, ciemny oliwkowobrązowy, do czarnego.
Ogon cechuje spłaszczenie boczne. Zaopatrzony jest w błonę płetwową o umiarkowanej szerokości oraz cienką nitkę. Występuje ona tylko w czasie godów u samców, natomiast wspomniana płetwa ogonowa występuje u obu płci, choć u samca w czasie sezonu rozrodczego jest większa.
Przednie kończyny zaopatrzone są w 4 palce. Tylne łapy kończą się 5 palcami. Ani na pierwszych, ani na drugich nie występuje błona pławna.

Tryb życia

Kiedy zamieszkuje siedliska lądowe, traszka zachowuje aktywność nocą. Za dnia ukrywa się, wykorzystując do tego celu kamienie czy kłody drewna.
Jednak częściej od traszek innych gatunków zachowuje aktywność za dnia. Widywano pełzające po otwartym podłożu w świetle słonecznym i temperaturze ponad 20 °C.
Kiedy natomiast żyje w wodzie, wedle różnych źródeł czas jej aktywności przypada na dzień lub też zachowuje ją przez całą dobę z nasileniem w dzień, za co może odpowiadać cieplejsza za dnia woda.
Zimowanie rozpoczyna się późnym październikiem. Przebudzenie następuje w różnym czasie, zależąc głównie od wysokości nad poziomem morza.
W niższych rejonach traszka wraca do aktywności pod koniec marca lub w kwietniu, natomiast na obszarach leżących wyżej dzieje się to w maju lub na początku czerwca.

Siedlisko

Traszka karpacka zajmuje tereny w łańcuchach górskich Karpat i Sudetów.
Z kolei Młynarski podawał w latach sześćdziesiątych XX wieku, że płaz zamieszkuje całe pasmo Karpat, a w Sudetach spotyka się go wyspowo na południowym wschodzie pasma.
Jeszcze inne źródło podaje, że chodzi o endemit całego łuku Karpat. Podobnego określenia używa Juszczyk, który jednak wspomina również o obecności płaza na południowym wschodzie Sudetów i na Morawach.
Nowsze źródło mówi o obecności płaza na północy Moraw. Babik prócz Karpat Zachodnich i Wschodnich wymienia tylko wschodnią część Sudetów, Jesioniki.
Północna granica zasięgu występowania przebiega w okolicy równoleżnika 50°.
Oznacza to obecność zwierzęcia w takich krajach jak Polska, Czechy, Słowacja, Ukraina, Rumunia.
Przeprowadzono introdukcję gatunku w Niemczech, w Bawarii, w Lesie Bawarskim.

Rozród

Rozmnażanie traszki karpackiej odbywa się w środowisku wodnym. Sezon rozrodczy rozpoczyna się wczesną wiosną, niedługo po stopnieniu śniegów.
Trwa od 6 do 8 tygodni. Samce pierwsze ukazują się w zbiornikach wodnych, co ma miejsce po stopnieniu lodu na wiosne.
Rozród może odbywać się najintensywniej w maju, a na wyższych terenach w czerwcu. Na obszarach górskich o niższych wysokościach sezon godowy rozpoczyna się w pierwszej połowie kwietnia, kończąc się pod koniec maja bądź na początku czerwca. Natomiast w wyższych górach terminy te opóźniają się.
Zaloty szczególnie przypominają opisywane u traszki zwyczajnej. Występuje skomplikowany taniec godowy. Kończy się on złożeniem przez samca spermatoforu. Samica pobiera go. Nie zachowuje wierności – ma w zwyczaju jeszcze tej samej nocy podejmować kopulację z innymi samcami.
Od kwietniu do czerwca samice składają jaja. Na jedną samicę przypada ich 100-200, a nawet powyżej 250 podczas jednego roku. Składa je pojedynczo, rzadziej w krótkich, liczących po kilka jaj sznurach.
Jeśli ma taką możliwość, zawija jaja w liście roślin wodnych. W razie ich braku przykleja je do dna bądź spoczywających tam obiektów.
Jajo cechuje się wymiarami 2,2–2,8 mm na 3,4–3,6 mm. Składa się z przezroczystej osłonki o galaretowatej konsystencji oraz z komórki jajowej o średnicy 1,7-1,8 mm, kulistego kształtu i żółtobrązowawej barwy.
Embriogeneza trwa 10-15, być może niekiedy do 30 dni. Z jaja wylęga się larwa. Z wyglądu nie można jej odróżnić od larwy traszki zwyczajnej. Początkowo osiąga długość 6-8 mm.

Płazy w Polsce

---

Rodzina Żabowate:

Żaba Wodna - Żaba Śmieszka - Żaba Jeziorkowa - Żaba Moczarowa - Rzekotka Drzewna.

Rodzina Salamandrowate:

Traszka Zwyczajna - Salamandra Plamista - Traszka Grzebieniasta - Traszka Karpacka - Traszka Górska.

Rodzina Grzebiuszkowate:

Rodzina Ropuchowate:

Rodzina Rzekotkowate: