Traszka Zwyczajna

Z Piękno Polskiej Przyrody
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
Traszka Zwyczajna
Traszka zwyczajna.gif
Królestwo Zwierzęta
Gromada Płazy
Rodzina Salamandrowate
Gatunek Traszka Zwyczajna
Długość ciała 4,1–11 cm.
Masa ciała 0,9–4,6 g.
Zasięg Występowania
Mapa-traszka-zwyczajna.png

Traszka Zwyczajna – gatunek płaza ogoniastego z rodziny salamandrowatych. Ubarwiony jest w odcieniach brązu z czarnymi plamkami, bardziej widocznymi u samców, które są większe od samic.
Posiada szeroki zasięg występowania w Europie i zachodniej Azji. Preferuje niziny i lasy, choć zapuszcza się też w góry i siedliska zmodyfikowane działalnością człowieka. Większą część życia spędza na lądzie.
Rozród przebiega w wodzie. Zapłodnienie poprzedza taniec godowy samca, po nim zaś następuje składanie jaj przez samicę, która zawija je w liście roślin wodnych.
Wylęgają się z nich kijanki, które po metamorfozie wychodzą na ląd. Zwierzęta te żywią się w większości bezkręgowcami, ale też i innymi płazami.

Budowa ciała[edytuj | edytuj kod]

Długość ciała wynosi osobników dorosłych: u samców 4,1–11 cm, u samic 4,1–10 cm; wedle innych źródeł od 6 do 10-11 cm. Masa ciała od 0,9g–4,6 g.
Głowa mała, wąska i wysklepiona, na jej grzbiecie występują 3 podłużne, niegłębokie bruzdy, szyja słabo zaznaczona. Uzębienie występuje zarówno w szczęce, jak i w żuchwie. Zęby lemieszowe grupują się w linie prawie równoległe, zbiegające się ku tyłowi.
Oczy małe, z okrągłymi źrenicami o złocistych tęczówkach. Brak fałdu podgardzielowego.
Ciało wysmukłe, cylindryczne, wydłużone i słabo umięśnione. Przez lupę można w skórze zobaczyć otwory podobne do linii bocznej ryb.
Przez środek grzbietu u obu płci biegnie wzdłuż ciała niski fałd skórny. Otwór kloakalny ma kształty podłużnej szpary. Ogon, łagodnie zwężający się ku końcowi, zakończony wyraźnym szpicem, osiąga długość równą w przybliżeniu długości głowy i tułowia, może być nieco dłuższy lub krótszy.
Samiec posiada rozpościerający się pośrodku grzbietu i ogona karbowany grzebień oraz szerokie błony pławne na tylnych łapach, dobrze rozwinięte zwłaszcza w okresie godowym. Przybiera on też wtedy swoistą szatę godową. Na bokach jego ogona, a nieraz i grzbietu, pojawiają się podłużne niebieskie pasy.
Kończyny są drobne, cienkie z palcami bez błon pływnych i modzeli.

Tryb życia[edytuj | edytuj kod]

Jest gatunkiem ziemno-wodnym. Do wody wchodzi wiosną lub jesienią, by spędzić tam okres godowy.
W Polsce odbywa się to na przełomie marca i kwietnia. Wykazuje wówczas aktywność przez całą dobę, szczególnie zaś podczas ciepłych, słonecznych dni.
Aktywność dorosłych zwierząt przypada jednak głównie na noc. Traszka zwyczajna doskonale pływa za pomocą ogona wyposażonego w płetwę.
Odżywia się w tym czasie drobnymi zwierzętami wodnymi: larwami owadów, chruścikami, niewielkimi skorupiakami. Zjada również kijanki innych płazów i ich jaja.

Siedlisko[edytuj | edytuj kod]

Gatunek posiada bardzo szeroki zasięg występowania. Na północy sięga on Skandynawii. Na zachodzie − Wysp Brytyjskich (Irlandia, gdzie jest jedynym gatunkiem traszki, i Wielka Brytania, gdzie jest to najbardziej rozpowszechniona traszka).
Południowa granica zasięgu przebiega w środkowej Francji i Szwajcarii. Płaz nie występuje na południu Szwajcarii i w części północnych Włoch, brakuje go też na przyległych terenach Austrii.
Na południu sięga środkowej Italii, Grecji i północnego zachodu Turcji. Na Ukrainie traszki nie spotyka się na południowym wschodzie i wschodzie państwa, skąd granica zasięgu występowania przenosi się w obręb Federacji Rosyjskiej.
Płaz zamieszkuje wschód, północ, północny zachód i centrum kraju. Granica jego zasięgu występowania przebiega na tamtych terenach od Skandynawii do Karelii, obwodu archangielskiego, Republiki Komi, Kraju Permskiego, obwodu tiumeńskiego, obwodu tomskiego, obwodu kemerowskiego, Kraju Krasnojarskiego, na południu od Uralu przez obwód czelabiński, obwód kurgański, obwód nowosybirski, Kraj Ałtajski, w końcu znów obwód kemerowski i Kraj Krasnojarski.
Płaz swym zasięgiem zahacza też Kazachstan. Izolowane populacje zamieszkują południe i wschód Gruzji razem z pobliskimi terenami na południu Federacji Rosyjskiej.

Rozród[edytuj | edytuj kod]

Reprodukcja odbywa się niedługo po wybudzeniu. Traszka zwyczajna odbywa aktywne gody nawet w wodzie o bardzo niskiej temperaturze, często nie przekraczającej 4 °C, co wyróżnia ją spośród polskich płazów.
Obserwowano gody już w połowie lutego, zwykle jednak ma to miejsce w miesiącach marzec–maj. Czasami, przy niekorzystnych warunkach, okres rozrodczy przedłuża się do czerwca.
W czasie wiosennego poszukiwania miejsca na gody i złożenie jaj zwierzę odbywa wędrówki nie tylko nocą, ale również w dzień. Rozród ma miejsce w płytkich strumieniach o wolnym nurcie, a także w rowach melioracyjnych[3]. Zdarza się też w bajorach i rowach.
Zapłodnienie poprzedzone jest tokami, podczas których samiec wykonuje w obecności samicy ciąg charakterystycznych dla gatunku, a nawet dla podgatunku zachowań, zmierzających do podjęcia spermatoforu przez samicę.
Wprawia on swój ogon w wibracje, raz po raz uderzając się nim po bokach ciała. Występuje zapłodnienie wewnętrzne.
Samica składa jaja pojedynczo lub w małych grupkach, zawijając je w liście roślin wodnych. W niekorzystnych warunkach samica może przetrzymywać przez jakiś czas jaja w jajowodzie.


Płazy w Polsce