Traszka Górska: Różnice pomiędzy wersjami

Z Piękno Polskiej Przyrody
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
(Utworzono nową stronę "__NOTOC__ {| class="wikitable" style="width: 25%; float:right; margin-left: 10px;" | colspan="3" style="background-color:#0066ff;" | <center>'''Traszka Górska'''</cente...")
 
 
(Nie pokazano 12 pośrednich wersji utworzonych przez tego samego użytkownika)
Linia 4: Linia 4:
 
<center>'''Traszka Górska'''</center>
 
<center>'''Traszka Górska'''</center>
 
|-
 
|-
| colspan="2" | [[Plik:Traszka-karpacka.gif|center|250px]]
+
| colspan="2" | [[Plik:Traszka-górska.gif|center|250px]]
 
|-
 
|-
 
| colspan="3" style="background-color:#0066ff;" |
 
| colspan="3" style="background-color:#0066ff;" |
Linia 21: Linia 21:
 
|-  
 
|-  
 
|style="width: 45%" | '''Długość ciała'''
 
|style="width: 45%" | '''Długość ciała'''
| Do 10 cm.  
+
| Do 12 cm samica.<br> Do 10 cm samiec.  
 
|-  
 
|-  
 
|style="width: 45%" | '''Masa ciała'''
 
|style="width: 45%" | '''Masa ciała'''
| 2-3,8 g.
+
|
 
|-  
 
|-  
 
| colspan="3" style="background-color:#0066ff;" |
 
| colspan="3" style="background-color:#0066ff;" |
 
<center>'''Zasięg Występowania'''</center>
 
<center>'''Zasięg Występowania'''</center>
 
|-
 
|-
| colspan="2" | [[Plik:Mapa-traszka-karpacka.png|center|250px]]
+
| colspan="2" | [[Plik:Mapa-traszka-górska.png|center|250px]]
 
|-  
 
|-  
 
| colspan="3" style="background-color:#0066ff;" |   
 
| colspan="3" style="background-color:#0066ff;" |   
 
|}
 
|}
'''Traszka Karpacka''' – gatunek płaza ogoniastego z rodziny salamandrowatych. Zamieszkuje Karpaty i wschodnią część Sudetów.<br>
+
Traszka Górska – gatunek płaza z rodziny salamandrowatych. Tradycyjnie zaliczany do rodzaju Triturus, jednak wyniki niektórych analiz kladystycznych sugerują, że przedstawiciele tego rodzaju nie najbliższymi znanymi krewnymi traszki górskiej.  
Prowadzi lądowy tryb życia, rozmnażając się w wodzie, często w niewielkich, istniejących tylko okresowo zbiornikach wodnych.<br>
 
Składane w nich jaja, z których wylęgają się kijanki. Podobnie jak dorosłe traszki, prowadzą one drapieżny tryb życia.<br>
 
W drugiej połowie lipca powstają dorosłe osobniki. Jest to gatunek o niewielkich zasobach w Europie Środkowej, na Ukrainie osiąga niekiedy znaczne zagęszczenie.
 
 
<br>
 
<br>
  
 
==Budowa ciała==
 
==Budowa ciała==
Traszka Karpacka osiąga długość 10 cm. Wedle innych źródeł mierzą tyle samice, podczas gdy mniejsze od nich samce mają 8-9 cm.<br>  
+
Osiąga maksymalną długość ciała: 12 cm samica 10 cm samiec.<br>
W fazie wodnej samce ważą 2-3 g, a samice 2,1-3,8 g.<br>  
+
Jej skóra posiada gruczoły, jest wyraźnie ziarnista. Podczas przebywania w wodzie jest gładka w dotyku, podczas przebywania na lądzie jest lekko chropowata.<br>  
Traszka karpacka cechuje się zmiennym ubarwieniem grzbietu. Zależy ono od wielu czynników: temperatury otoczenia, lądowej lub wodnej fazy życia, od podłoża.<br>  
+
Tułów jest cylindrycznie wydłużony, u samców bardziej wysmukły. Ogon spłaszczony po bokach, niski, z tyłu ostro zakończony i wyraźnie krótszy od reszty ciała.<br>  
Przyjmuje kolor gliniastooliwkowobrązowy, jasnobrązowy, płowy, oliwkowy, zielonkawy, brązowawy, czerwonopomarańczowy, ciemny oliwkowobrązowy, do czarnego.<br>
+
Zwykle samice mają nieco dłuższy ogon niż samce. Głowa płaska i szeroka, na powierzchni grzbietowej gładka, pysk zaokrąglony.<br>  
Ogon cechuje spłaszczenie boczne. Zaopatrzony jest w błonę płetwową o umiarkowanej szerokości oraz cienką nitkę. Występuje ona tylko w czasie godów u samców, natomiast wspomniana płetwa ogonowa występuje u obu płci, choć u samca w czasie sezonu rozrodczego jest większa.<br>
+
Dobrze zaznaczone przewężenie szyjne. Gruczoły przyuszne prawie niewidoczne. Oczy słabo wystające, małe. Ich okrągłe źrenice mają złociste tęczówki. Szczęka i żuchwa uzębiona.<br>
Przednie kończyny zaopatrzone w 4 palce. Tylne łapy kończą się 5 palcami. Ani na pierwszych, ani na drugich nie występuje błona pławna.
+
Pasma zębów podniebiennych z przodu zbliżone do siebie końcami, z tyłu szeroko rozstawione. Fałd podgardzielowy słabo wykształcony.<br>
 +
Język o puszkowatym kształcie, okrągły. Krótkie kończyny są dobrze wykształcone i dobrze umięśnione. Na powierzchniach stóp mają modzele.<br>  
 +
Palce stóp są krótkie. Kloaka zakończona podłużnym otworem o średnicy 4–5,5 mm.<br>
 +
W czasie przebywania na lądzie grzbiet i boki ciała są zwykle czarne, rzadziej ciemnoszare lub ciemnooliwkowe. Na tym tle u niektórych osobników występują jaśniejsze plamy o bardzo nieregularnych kształtach i tworzące różnorodne desenie.<br>  
 +
Podgardziel, szyjna i brzuszna część ciała jaskrawo pomarańczowe i pozbawione plam. Linia styku tej barwy z ciemnym grzbietem jest ostro zaznaczona.<br>
 +
U dojrzałych samców na górnej krawędzi ogona widoczny jest ślad godowego fałdu grzbietowego, zabarwionego na żółty kolor, u samic zaś brzuszna krawędź ogona ma barwę jaskrawożółtą.  
 
<br>
 
<br>
  
 
==Tryb życia==
 
==Tryb życia==
Kiedy zamieszkuje siedliska lądowe, traszka zachowuje aktywność nocą. Za dnia ukrywa się, wykorzystując do tego celu kamienie czy kłody drewna.<br>
+
W okresie pobytu na lądzie żeruje głównie nocą, w czasie deszczów również w dzień. W okresie godów, które spędza w wodzie, jest aktywna całą dobę.<br>  
Jednak częściej od traszek innych gatunków zachowuje aktywność za dnia. Widywano pełzające po otwartym podłożu w świetle słonecznym i temperaturze ponad 20 °C.<br>
+
Głównym jej pożywieniem podczas godów są drobne organizmy wodne: skorupiaki, ślimaki i larwy owadów wodnych. Na lądzie żywi się dżdżownicami, ślimakami bez muszli, małymi owadami i pająkami.<br>  
Kiedy natomiast żyje w wodzie, wedle różnych źródeł czas jej aktywności przypada na dzień lub też zachowuje ją przez całą dobę z nasileniem w dzień, za co może odpowiadać cieplejsza za dnia woda.<br>
+
Zimuje przeważnie na lądzie, ukryta w rozmaitych ziemnych kryjówkach lub zagrzebana w ściółce.  
Zimowanie rozpoczyna się późnym październikiem. Przebudzenie następuje w różnym czasie, zależąc głównie od wysokości nad poziomem morza.<br>  
 
W niższych rejonach traszka wraca do aktywności pod koniec marca lub w kwietniu, natomiast na obszarach leżących wyżej dzieje się to w maju lub na początku czerwca.  
 
 
<br>
 
<br>
  
 
==Siedlisko==
 
==Siedlisko==
Traszka karpacka zajmuje tereny w łańcuchach górskich Karpat i Sudetów. <br>  
+
Występuje w całej Europie Środkowej. Najdalej na północ wysunięta granica jej zasięgu sięga 55° N. Nie występuje na Półwyspie Skandynawskim.<br>  
Z kolei Młynarski podawał w latach sześćdziesiątych XX wieku, że płaz zamieszkuje całe pasmo Karpat, a w Sudetach spotyka się go wyspowo na południowym wschodzie pasma.<br>  
+
Obszarem jej występowania są wszystkie góry Europy Środkowej – Alpy, Sudety i całe Karpaty oraz Góry Świętokrzyskie. Wschodnia granica jej zasięgu przebiega przez Ukrainę.<br>  
Jeszcze inne źródło podaje, że chodzi o endemit całego łuku Karpat. Podobnego określenia używa Juszczyk, który jednak wspomina również o obecności płaza na południowym wschodzie Sudetów i na Morawach.<br>  
+
Zasięg górny do 1700 m n.p.m. W polskich Tatrach najwyższe jej stanowisko znajduje się w Małym Stawie Polskim w Dolinie Pięciu Stawów Polskich, występuje dość licznie w niektórych stawach w Dolinie Gąsienicowej i w Smreczyńskim Stawie.<br>
Nowsze źródło mówi o obecności płaza na północy Moraw. Babik prócz Karpat Zachodnich i Wschodnich wymienia tylko wschodnią część Sudetów, Jesioniki.<br>  
+
Jest gatunkiem wodno-lądowym. W porze godowej spotkać ją można w zimnych górskich źródłach, w różnej wielkości stawkach leśnych i polnych, szczególnie tych o mulistym dnie, zarośniętych rzęsą wodną lub inną roślinnością wodną, w rowach przydrożnych i kałużach.<br>  
Północna granica zasięgu występowania przebiega w okolicy równoleżnika 50°.<br>
+
Występuje również w stawach i jeziorach tatrzańskich. Tam gdzie brak jest powierzchniowych zbiorników wodnych miejscem godów traszki stają się z konieczności każde, nawet niewielkie, kałuże, koleiny polnych dróg, zakola i rozlewiska małych rzek.<br>  
Oznacza to obecność zwierzęcia w takich krajach jak Polska, Czechy, Słowacja, Ukraina, Rumunia.<br>
+
Nie składa jednak jaj w wodach płynących. Po zakończeniu pory godowej opuszcza zbiorniki wodne, przebywając na lądzie w ich pobliżu.  
Przeprowadzono introdukcję gatunku w Niemczech, w Bawarii, w Lesie Bawarskim.  
 
 
<br>
 
<br>
  
 
==Rozród==
 
==Rozród==
Rozmnażanie traszki karpackiej odbywa się w środowisku wodnym. Sezon rozrodczy rozpoczyna się wczesną wiosną, niedługo po stopnieniu śniegów.<br>  
+
Podobnie jak u wszystkich traszek dymorfizm płciowy wyraźnie wykształcony, szczególnie w okresie godowym, gdy pojawia się u samców szata godowa.<br> Charakterystyczną cechą jest występowanie u samców na grzbiecie niskiego, nieprzerwanego i gładkiego fałdu, posiadającego po bokach płytkie, podłużne rowki.<br>  
Trwa od 6 do 8 tygodni. Samce pierwsze ukazują się w zbiornikach wodnych, co ma miejsce po stopnieniu lodu na wiosne.<br>
+
U samicy grzbiet ciała jest płaski. W okresie godowym u samców na brzusznej krawędzi ogona pojawiają się niskie fałdy skórne. U samic takie fałdy pojawiają się na obu krawędziach ogona: na grzbietowej i na brzusznej.<br>  
Rozród może odbywać się najintensywniej w maju, a na wyższych terenach w czerwcu. Na obszarach górskich o niższych wysokościach sezon godowy rozpoczyna się w pierwszej połowie kwietnia, kończąc się pod koniec maja bądź na początku czerwca. Natomiast w wyższych górach terminy te opóźniają się.<br>
+
Wargi kloakalne samicy są małe i płaskie, różniące się wyraźnie wielkością od warg kloakalnych samca. Traszka górska posiada wyjątkowo ładne ubarwienia godowe. Dominującą barwą u samców i samic jest wówczas niebieska, często o srebrzystym połysku.<br>
Zaloty szczególnie przypominają opisywane u traszki zwyczajnej. Występuje skomplikowany taniec godowy. Kończy się on złożeniem przez samca spermatoforu.
+
Rozmnaża się wczesną wiosną w zbiornikach wody stojącej. Wcześnie rozpoczyna gody, zaobserwowano jej występowanie w wodzie już w pierwszej połowie marca, gdy temperatura wody wynosiła zaledwie 7 stopni Celsjusza. Najczęściej jednak składa do wody skrzek w maju.<br>  
Samica pobiera go. Nie zachowuje wierności – ma w zwyczaju jeszcze tej samej nocy podejmować kopulację z innymi samcami.<br>
+
W czasie godów samce i samice dobierają się parami. Samiec w obecności samicy wykonuje charakterystyczne czynności, podczas których z reguły nie dochodzi do stykania się partnerów.<br>  
Od kwietniu do czerwca samice składają jaja. Na jedną samicę przypada ich 100-200, a nawet powyżej 250 podczas jednego roku. Składa je pojedynczo, rzadziej w krótkich, liczących po kilka jaj sznurach.<br>  
+
Samiec składa spermatofor do wody. Samica podejmuje go i umieszcza w kloace. Zapłodnienie jaj następuje wewnątrz organizmu samicy. Samica składa porcjami zapłodnione jaja, zwykle luzem lub w krótkich sznurach po 3–7 sztuk. Łącznie jedna samica składa około 10–150 jaj.<br>  
Jeśli ma taką możliwość, zawija jaja w liście roślin wodnych. W razie ich braku przykleja je do dna bądź spoczywających tam obiektów.<br>  
+
Czas rozwoju larw zależy od temperatury wody. Przy temperaturze 20 stopni Celsjusza larwy traszki górskiej wylęgają się po około 8 dniach. Ich rozwój larwalny w wodzie trwa od 3 do 4 miesięcy, a wysoko w górach, w stawach o niskiej temperaturze, jeszcze dłużej.<br>  
Jajo cechuje się wymiarami 2,2–2,8 mm na 3,4–3,6 mm. Składa się z przezroczystej osłonki o galaretowatej konsystencji oraz z komórki jajowej o średnicy 1,7-1,8 mm, kulistego kształtu i żółtobrązowawej barwy.<br>  
+
Zdarza się tam często zimowanie larw, a także zjawisko neotenii, często też spotyka się tam osobniki albinotyczne.<br>  
Embriogeneza trwa 10-15, być może niekiedy do 30 dni. Z jaja wylęga się larwa. Z wyglądu nie można jej odróżnić od larwy traszki zwyczajnej. Początkowo osiąga długość 6-8 mm.  
+
W okresie przeobrażenia larwy osiągają długość 40–50 mm. Larwy żywią się drobnymi organizmami wodnymi. Oddychają za pomocą skrzeli zewnętrznych. Są bardzo żarłoczne i drapieżne.
 
<br><br>
 
<br><br>
 
<br>
 
<br>

Aktualna wersja na dzień 20:13, 11 maj 2022

Traszka Górska
Traszka-górska.gif
Królestwo Zwierzęta
Gromada Płazy
Rodzina Salamandrowate
Gatunek Traszka Górska
Długość ciała Do 12 cm samica.
Do 10 cm samiec.
Masa ciała
Zasięg Występowania
Mapa-traszka-górska.png

Traszka Górska – gatunek płaza z rodziny salamandrowatych. Tradycyjnie zaliczany do rodzaju Triturus, jednak wyniki niektórych analiz kladystycznych sugerują, że przedstawiciele tego rodzaju nie są najbliższymi znanymi krewnymi traszki górskiej.

Budowa ciała[edytuj | edytuj kod]

Osiąga maksymalną długość ciała: 12 cm samica 10 cm samiec.
Jej skóra posiada gruczoły, jest wyraźnie ziarnista. Podczas przebywania w wodzie jest gładka w dotyku, podczas przebywania na lądzie jest lekko chropowata.
Tułów jest cylindrycznie wydłużony, u samców bardziej wysmukły. Ogon spłaszczony po bokach, niski, z tyłu ostro zakończony i wyraźnie krótszy od reszty ciała.
Zwykle samice mają nieco dłuższy ogon niż samce. Głowa płaska i szeroka, na powierzchni grzbietowej gładka, pysk zaokrąglony.
Dobrze zaznaczone przewężenie szyjne. Gruczoły przyuszne prawie niewidoczne. Oczy słabo wystające, małe. Ich okrągłe źrenice mają złociste tęczówki. Szczęka i żuchwa uzębiona.
Pasma zębów podniebiennych z przodu zbliżone do siebie końcami, z tyłu szeroko rozstawione. Fałd podgardzielowy słabo wykształcony.
Język o puszkowatym kształcie, okrągły. Krótkie kończyny są dobrze wykształcone i dobrze umięśnione. Na powierzchniach stóp mają modzele.
Palce stóp są krótkie. Kloaka zakończona podłużnym otworem o średnicy 4–5,5 mm.
W czasie przebywania na lądzie grzbiet i boki ciała są zwykle czarne, rzadziej ciemnoszare lub ciemnooliwkowe. Na tym tle u niektórych osobników występują jaśniejsze plamy o bardzo nieregularnych kształtach i tworzące różnorodne desenie.
Podgardziel, szyjna i brzuszna część ciała są jaskrawo pomarańczowe i pozbawione plam. Linia styku tej barwy z ciemnym grzbietem jest ostro zaznaczona.
U dojrzałych samców na górnej krawędzi ogona widoczny jest ślad godowego fałdu grzbietowego, zabarwionego na żółty kolor, u samic zaś brzuszna krawędź ogona ma barwę jaskrawożółtą.

Tryb życia[edytuj | edytuj kod]

W okresie pobytu na lądzie żeruje głównie nocą, w czasie deszczów również w dzień. W okresie godów, które spędza w wodzie, jest aktywna całą dobę.
Głównym jej pożywieniem podczas godów są drobne organizmy wodne: skorupiaki, ślimaki i larwy owadów wodnych. Na lądzie żywi się dżdżownicami, ślimakami bez muszli, małymi owadami i pająkami.
Zimuje przeważnie na lądzie, ukryta w rozmaitych ziemnych kryjówkach lub zagrzebana w ściółce.

Siedlisko[edytuj | edytuj kod]

Występuje w całej Europie Środkowej. Najdalej na północ wysunięta granica jej zasięgu sięga 55° N. Nie występuje na Półwyspie Skandynawskim.
Obszarem jej występowania są wszystkie góry Europy Środkowej – Alpy, Sudety i całe Karpaty oraz Góry Świętokrzyskie. Wschodnia granica jej zasięgu przebiega przez Ukrainę.
Zasięg górny do 1700 m n.p.m. W polskich Tatrach najwyższe jej stanowisko znajduje się w Małym Stawie Polskim w Dolinie Pięciu Stawów Polskich, występuje dość licznie w niektórych stawach w Dolinie Gąsienicowej i w Smreczyńskim Stawie.
Jest gatunkiem wodno-lądowym. W porze godowej spotkać ją można w zimnych górskich źródłach, w różnej wielkości stawkach leśnych i polnych, szczególnie tych o mulistym dnie, zarośniętych rzęsą wodną lub inną roślinnością wodną, w rowach przydrożnych i kałużach.
Występuje również w stawach i jeziorach tatrzańskich. Tam gdzie brak jest powierzchniowych zbiorników wodnych miejscem godów traszki stają się z konieczności każde, nawet niewielkie, kałuże, koleiny polnych dróg, zakola i rozlewiska małych rzek.
Nie składa jednak jaj w wodach płynących. Po zakończeniu pory godowej opuszcza zbiorniki wodne, przebywając na lądzie w ich pobliżu.

Rozród[edytuj | edytuj kod]

Podobnie jak u wszystkich traszek dymorfizm płciowy wyraźnie wykształcony, szczególnie w okresie godowym, gdy pojawia się u samców szata godowa.
Charakterystyczną cechą jest występowanie u samców na grzbiecie niskiego, nieprzerwanego i gładkiego fałdu, posiadającego po bokach płytkie, podłużne rowki.
U samicy grzbiet ciała jest płaski. W okresie godowym u samców na brzusznej krawędzi ogona pojawiają się niskie fałdy skórne. U samic takie fałdy pojawiają się na obu krawędziach ogona: na grzbietowej i na brzusznej.
Wargi kloakalne samicy są małe i płaskie, różniące się wyraźnie wielkością od warg kloakalnych samca. Traszka górska posiada wyjątkowo ładne ubarwienia godowe. Dominującą barwą u samców i samic jest wówczas niebieska, często o srebrzystym połysku.
Rozmnaża się wczesną wiosną w zbiornikach wody stojącej. Wcześnie rozpoczyna gody, zaobserwowano jej występowanie w wodzie już w pierwszej połowie marca, gdy temperatura wody wynosiła zaledwie 7 stopni Celsjusza. Najczęściej jednak składa do wody skrzek w maju.
W czasie godów samce i samice dobierają się parami. Samiec w obecności samicy wykonuje charakterystyczne czynności, podczas których z reguły nie dochodzi do stykania się partnerów.
Samiec składa spermatofor do wody. Samica podejmuje go i umieszcza w kloace. Zapłodnienie jaj następuje wewnątrz organizmu samicy. Samica składa porcjami zapłodnione jaja, zwykle luzem lub w krótkich sznurach po 3–7 sztuk. Łącznie jedna samica składa około 10–150 jaj.
Czas rozwoju larw zależy od temperatury wody. Przy temperaturze 20 stopni Celsjusza larwy traszki górskiej wylęgają się po około 8 dniach. Ich rozwój larwalny w wodzie trwa od 3 do 4 miesięcy, a wysoko w górach, w stawach o niskiej temperaturze, jeszcze dłużej.
Zdarza się tam często zimowanie larw, a także zjawisko neotenii, często też spotyka się tam osobniki albinotyczne.
W okresie przeobrażenia larwy osiągają długość 40–50 mm. Larwy żywią się drobnymi organizmami wodnymi. Oddychają za pomocą skrzeli zewnętrznych. Są bardzo żarłoczne i drapieżne.


Płazy w Polsce