Salamandra Plamista: Różnice pomiędzy wersjami

Z Piękno Polskiej Przyrody
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
(Utworzono nową stronę "__NOTOC__ {| class="wikitable" style="width: 25%; float:right; margin-left: 10px;" | colspan="3" style="background-color:#0066ff;" | <center>'''Traszka Zwyczajna'''</cen...")
 
 
(Nie pokazano 8 pośrednich wersji utworzonych przez tego samego użytkownika)
Linia 2: Linia 2:
 
{| class="wikitable" style="width: 25%; float:right; margin-left: 10px;"
 
{| class="wikitable" style="width: 25%; float:right; margin-left: 10px;"
 
| colspan="3" style="background-color:#0066ff;" |
 
| colspan="3" style="background-color:#0066ff;" |
<center>'''Traszka Zwyczajna'''</center>
+
<center>'''Salamandra Plamista'''</center>
 
|-
 
|-
| colspan="2" | [[Plik:Traszka zwyczajna.gif|center|250px]]
+
| colspan="2" | [[Plik:Salamandra-plamista.gif|center|250px]]
 
|-
 
|-
 
| colspan="3" style="background-color:#0066ff;" |
 
| colspan="3" style="background-color:#0066ff;" |
Linia 15: Linia 15:
 
|-
 
|-
 
|style="width: 45%" | '''Rodzina'''
 
|style="width: 45%" | '''Rodzina'''
| [https://pl.wikipedia.org/wiki/%C5%BBabowate Żabowate]
+
| [https://pl.wikipedia.org/wiki/Salamandrowate Salamandrowate]
 
|-
 
|-
 
|style="width: 45%" | '''Gatunek'''
 
|style="width: 45%" | '''Gatunek'''
| Traszka Zwyczajna
+
| Salamandra Plamista
 
|-  
 
|-  
 
|style="width: 45%" | '''Długość ciała'''
 
|style="width: 45%" | '''Długość ciała'''
| 4,1–11 cm.
+
| 10–24 cm.
 
|-  
 
|-  
 
|style="width: 45%" | '''Masa ciała'''
 
|style="width: 45%" | '''Masa ciała'''
Linia 33: Linia 33:
 
| colspan="3" style="background-color:#0066ff;" |   
 
| colspan="3" style="background-color:#0066ff;" |   
 
|}
 
|}
'''Traszka Zwyczajna''' – gatunek płaza ogoniastego z rodziny salamandrowatych. Ubarwiony jest w odcieniach brązu z czarnymi plamkami, bardziej widocznymi u samców, które są większe od samic.<br>  
+
'''Salamandra Plamista''' – gatunek płaza ogoniastego z rodziny salamandrowatych o charakterystycznym wyglądzie i szerokim zasięgu występowania.<br>  
Posiada szeroki zasięg występowania w Europie i zachodniej Azji. Preferuje niziny i lasy, choć zapuszcza się też w góry i siedliska zmodyfikowane działalnością człowieka. Większą część życia spędza na lądzie.<br>
+
Prowadzi samotniczy, drapieżny tryb życia. Wyróżnia się liczne podgatunki. W Polsce podlega ochronie częściowej.  
Rozród przebiega w wodzie. Zapłodnienie poprzedza taniec godowy samca, po nim zaś następuje składanie jaj przez samicę, która zawija je w liście roślin wodnych.<br>
 
Wylęgają się z nich kijanki, które po metamorfozie wychodzą na ląd. Zwierzęta te żywią się w większości bezkręgowcami, ale też i innymi płazami.  
 
 
<br>
 
<br>
  
 
==Budowa ciała==
 
==Budowa ciała==
Długość ciała wynosi osobników dorosłych: u samców 4,1–11 cm, u samic 4,1–10 cm; wedle innych źródeł od 6 do 10-11 cm. Masa ciała od 0,9g–4,6 g.<br>  
+
Salamandra plamista to największy europejski przedstawiciel płazów ogoniastych; osiąga długość 10–24 cm. Zwierzę ma walcowate, krępe ciało.<br>  
Głowa mała, wąska i wysklepiona, na jej grzbiecie występują 3 podłużne, niegłębokie bruzdy, szyja słabo zaznaczona. Uzębienie występuje zarówno w szczęce, jak i w żuchwie. Zęby lemieszowe grupują się w linie prawie równoległe, zbiegające się ku tyłowi. <br>
+
Jego głowa jest duża, płaska i szeroka, pysk – zaokrąglony, oczy – wyłupiaste, o okrągłych, ciemnych źrenicach.<br>  
Oczy małe, z okrągłymi źrenicami o złocistych tęczówkach. Brak fałdu podgardzielowego.<br>
+
Z boku głowy występują pokaźne pigmentowane gruczoły przyuszne. Szczęki dysponują dwoma rzędami drobnych zębów, inny rodzaj zębów rośnie na środku podniebienia. Boki zdobi 12 bruzd międzyżebrowych.<br>  
Ciało wysmukłe, cylindryczne, wydłużone i słabo umięśnione. Przez lupę można w skórze zobaczyć otwory podobne do linii bocznej ryb.<br>
+
Pomiędzy bruzdami, na środku grzbietu ma dwa rzędy ujść gruczołów jadowych. Jad tych gruczołów, jak i parotydów, oraz ubarwienie skóry są środkami obrony przed drapieżnikami. Masywne, stosunkowo krótkie i krótkopalczaste nogi tego płaza przystosowały się do życia naziemnego, nie wytwarzają błon pławnych ani modzeli.<br>  
Przez środek grzbietu u obu płci biegnie wzdłuż ciała niski fałd skórny. Otwór kloakalny ma kształty podłużnej szpary. Ogon, łagodnie zwężający się ku końcowi, zakończony wyraźnym szpicem, osiąga długość równą w przybliżeniu długości głowy i tułowia, może być nieco dłuższy lub krótszy.<br>
+
Ogon typu lądowego, w przekroju okrągły i krótszy od reszty ciała, kończy się tępo.<br>
Samiec posiada rozpościerający się pośrodku grzbietu i ogona karbowany grzebień oraz szerokie błony pławne na tylnych łapach, dobrze rozwinięte zwłaszcza w okresie godowym. Przybiera on też wtedy swoistą szatę godową. Na bokach jego ogona, a nieraz i grzbietu, pojawiają się podłużne niebieskie pasy.<br>
+
Wilgotna i błyszcząca skóra salamandry plamistej ubarwiona jest jaskrawo. Czarny i błyszczący wierzch ciała kontrastuje z żółtymi lub pomarańczowymi plamami bądź pasami.  
Kończyny są drobne, cienkie z palcami bez błon pływnych i modzeli.  
 
<br>
 
 
 
==Tryb życia==
 
Jest gatunkiem ziemno-wodnym. Do wody wchodzi wiosną lub jesienią, by spędzić tam okres godowy.<br>
 
W Polsce odbywa się to na przełomie marca i kwietnia. Wykazuje wówczas aktywność przez całą dobę, szczególnie zaś podczas ciepłych, słonecznych dni.<br>  
 
Aktywność dorosłych zwierząt przypada jednak głównie na noc. Traszka zwyczajna doskonale pływa za pomocą ogona wyposażonego w płetwę.<br>
 
Odżywia się w tym czasie drobnymi zwierzętami wodnymi: larwami owadów, chruścikami, niewielkimi skorupiakami. Zjada również kijanki innych płazów i ich jaja.  
 
 
<br>
 
<br>
  
 
==Siedlisko==
 
==Siedlisko==
Gatunek posiada bardzo szeroki zasięg występowania. Na północy sięga on Skandynawii. Na zachodzie − Wysp Brytyjskich (Irlandia, gdzie jest jedynym gatunkiem traszki, i Wielka Brytania, gdzie jest to najbardziej rozpowszechniona traszka).<br>
+
Prowadzi lądowy tryb życia. Siedliska dorosłych płazów nie ograniczają się do miejsc, w których występuje woda; można je spotkać w wilgotnych lasach liściastych, mieszanych, a rzadziej iglastych, na polanach, w obrębie skalistych zboczy, w buszu, a nawet na obszarach rolniczych, dolinach ze strumieniami, w południowej Europie w pobliżu osiedli ludzkich, na pastwiskach i łąkach.<br>  
Południowa granica zasięgu przebiega w środkowej Francji i Szwajcarii. Płaz nie występuje na południu Szwajcarii i w części północnych Włoch, brakuje go też na przyległych terenach Austrii.<br>  
+
Toleruje pewne zmiany w swoim siedlisku, znajdowano ją nawet w ogrodach. Szczególnie lubi lasy bukowe, iglastych zaś unika, podobnie jak gleb wapiennych, w przeciwieństwie do piaskowców, margli, a według niektórych także granitów.<br>  
Na południu sięga środkowej Italii, Grecji i północnego zachodu Turcji. Na Ukrainie traszki nie spotyka się na południowym wschodzie i wschodzie państwa, skąd granica zasięgu występowania przenosi się w obręb Federacji Rosyjskiej.<br>  
+
Bytuje także w otoczeniu roślinności śródziemnomorskiej. Zamieszkuje głównie okolice podgórskie, w Alpach dochodzi zwykle do wys. 800 m n.p.m., a w polskich Karpatach i Sudetach od 250 do 1087 m n.p.m., nie licząc Tatr – tam do 1000, rzadko 1300 m n.p.m. <br>
Płaz zamieszkuje wschód, północ, północny zachód i centrum kraju. Granica jego zasięgu występowania przebiega na tamtych terenach od Skandynawii do Karelii, obwodu archangielskiego, Republiki Komi, Kraju Permskiego, obwodu tiumeńskiego, obwodu tomskiego, obwodu kemerowskiego, Kraju Krasnojarskiego, na południu od Uralu przez obwód czelabiński, obwód kurgański, obwód nowosybirski, Kraj Ałtajski, w końcu znów obwód kemerowski i Kraj Krasnojarski.<br>  
+
Według innych źródeł rozrodczy areał salamandry plamistej w Polsce mieści się w pasie wysokościowym 300-1125 m n.p.m., przy czym najliczniejsze występowanie tego płaza występuje w paśmie 600-800 m n.p.m.  
Płaz swym zasięgiem zahacza też Kazachstan. Izolowane populacje zamieszkują południe i wschód Gruzji razem z pobliskimi terenami na południu Federacji Rosyjskiej.  
 
 
<br>
 
<br>
  
 
==Rozród==
 
==Rozród==
Reprodukcja odbywa się niedługo po wybudzeniu. Traszka zwyczajna odbywa aktywne gody nawet w wodzie o bardzo niskiej temperaturze, często nie przekraczającej 4 °C, co wyróżnia ją spośród polskich płazów.<br>  
+
Gody salamandry plamistej uzależnione są od warunków klimatycznych, odbywają się od kwietnia, także latem i jesienią. W obszarach o ciepłym klimacie reprodukcja może też odbywać się w najchłodniejszej porze roku.<br>  
Obserwowano gody już w połowie lutego, zwykle jednak ma to miejsce w miesiącach marzec–maj. Czasami, przy niekorzystnych warunkach, okres rozrodczy przedłuża się do czerwca.<br>
+
Salamandry w tym okresie wyraźnie się ożywiają; podniecone samce penetrują okolicę w poszukiwaniu osobników płci przeciwnej, orientując się za pomocą węchu i wzroku. Często dochodzi między nimi do walk o wybrankę.<br>  
W czasie wiosennego poszukiwania miejsca na gody i złożenie jaj zwierzę odbywa wędrówki nie tylko nocą, ale również w dzień. Rozród ma miejsce w płytkich strumieniach o wolnym nurcie, a także w rowach melioracyjnych[3]. Zdarza się też w bajorach i rowach.<br>
+
Poród przebiega z trudnością, bo salamandra musi przybrać odpowiednią pozę, zanurzając tylną część ciała, co przy kiepskich umiejętnościach pływackich może okazać się dla niej niebezpieczne, szczególnie gdy nurt jest zbyt rwący. Rodzi przeważnie od 20 do 80, średnio 40 larw o długości 22–37 mm.  
Zapłodnienie poprzedzone jest tokami, podczas których samiec wykonuje w obecności samicy ciąg charakterystycznych dla gatunku, a nawet dla podgatunku zachowań, zmierzających do podjęcia spermatoforu przez samicę.<br>
 
Wprawia on swój ogon w wibracje, raz po raz uderzając się nim po bokach ciała. Występuje zapłodnienie wewnętrzne.<br>
 
Samica składa jaja pojedynczo lub w małych grupkach, zawijając je w liście roślin wodnych. W niekorzystnych warunkach samica może przetrzymywać przez jakiś czas jaja w jajowodzie.
 
 
<br><br>
 
<br><br>
 
<br>
 
<br>

Aktualna wersja na dzień 21:31, 8 maj 2022

Salamandra Plamista
Salamandra-plamista.gif
Królestwo Zwierzęta
Gromada Płazy
Rodzina Salamandrowate
Gatunek Salamandra Plamista
Długość ciała 10–24 cm.
Masa ciała 0,9–4,6 g.
Zasięg Występowania
Mapa-traszka-zwyczajna.png

Salamandra Plamista – gatunek płaza ogoniastego z rodziny salamandrowatych o charakterystycznym wyglądzie i szerokim zasięgu występowania.
Prowadzi samotniczy, drapieżny tryb życia. Wyróżnia się liczne podgatunki. W Polsce podlega ochronie częściowej.

Budowa ciała[edytuj | edytuj kod]

Salamandra plamista to największy europejski przedstawiciel płazów ogoniastych; osiąga długość 10–24 cm. Zwierzę ma walcowate, krępe ciało.
Jego głowa jest duża, płaska i szeroka, pysk – zaokrąglony, oczy – wyłupiaste, o okrągłych, ciemnych źrenicach.
Z boku głowy występują pokaźne pigmentowane gruczoły przyuszne. Szczęki dysponują dwoma rzędami drobnych zębów, inny rodzaj zębów rośnie na środku podniebienia. Boki zdobi 12 bruzd międzyżebrowych.
Pomiędzy bruzdami, na środku grzbietu ma dwa rzędy ujść gruczołów jadowych. Jad tych gruczołów, jak i parotydów, oraz ubarwienie skóry są środkami obrony przed drapieżnikami. Masywne, stosunkowo krótkie i krótkopalczaste nogi tego płaza przystosowały się do życia naziemnego, nie wytwarzają błon pławnych ani modzeli.
Ogon typu lądowego, w przekroju okrągły i krótszy od reszty ciała, kończy się tępo.
Wilgotna i błyszcząca skóra salamandry plamistej ubarwiona jest jaskrawo. Czarny i błyszczący wierzch ciała kontrastuje z żółtymi lub pomarańczowymi plamami bądź pasami.

Siedlisko[edytuj | edytuj kod]

Prowadzi lądowy tryb życia. Siedliska dorosłych płazów nie ograniczają się do miejsc, w których występuje woda; można je spotkać w wilgotnych lasach liściastych, mieszanych, a rzadziej iglastych, na polanach, w obrębie skalistych zboczy, w buszu, a nawet na obszarach rolniczych, dolinach ze strumieniami, w południowej Europie w pobliżu osiedli ludzkich, na pastwiskach i łąkach.
Toleruje pewne zmiany w swoim siedlisku, znajdowano ją nawet w ogrodach. Szczególnie lubi lasy bukowe, iglastych zaś unika, podobnie jak gleb wapiennych, w przeciwieństwie do piaskowców, margli, a według niektórych także granitów.
Bytuje także w otoczeniu roślinności śródziemnomorskiej. Zamieszkuje głównie okolice podgórskie, w Alpach dochodzi zwykle do wys. 800 m n.p.m., a w polskich Karpatach i Sudetach od 250 do 1087 m n.p.m., nie licząc Tatr – tam do 1000, rzadko 1300 m n.p.m.
Według innych źródeł rozrodczy areał salamandry plamistej w Polsce mieści się w pasie wysokościowym 300-1125 m n.p.m., przy czym najliczniejsze występowanie tego płaza występuje w paśmie 600-800 m n.p.m.

Rozród[edytuj | edytuj kod]

Gody salamandry plamistej uzależnione są od warunków klimatycznych, odbywają się od kwietnia, także latem i jesienią. W obszarach o ciepłym klimacie reprodukcja może też odbywać się w najchłodniejszej porze roku.
Salamandry w tym okresie wyraźnie się ożywiają; podniecone samce penetrują okolicę w poszukiwaniu osobników płci przeciwnej, orientując się za pomocą węchu i wzroku. Często dochodzi między nimi do walk o wybrankę.
Poród przebiega z trudnością, bo salamandra musi przybrać odpowiednią pozę, zanurzając tylną część ciała, co przy kiepskich umiejętnościach pływackich może okazać się dla niej niebezpieczne, szczególnie gdy nurt jest zbyt rwący. Rodzi przeważnie od 20 do 80, średnio 40 larw o długości 22–37 mm.


Płazy w Polsce