Zięba Zwyczajna: Różnice pomiędzy wersjami
Linia 9: | Linia 9: | ||
| colspan="3" style="background-color:#C0C0C0;" | | | colspan="3" style="background-color:#C0C0C0;" | | ||
|- | |- | ||
− | | colspan="2" | [[Plik: | + | | colspan="2" | [[Plik:Zieba-samica.jpg|center|250px]] |
+ | Samica | ||
|- | |- | ||
| colspan="3" style="background-color:#C0C0C0;" | | | colspan="3" style="background-color:#C0C0C0;" | |
Wersja z 16:14, 27 gru 2022
| ||
Samiec | ||
Samica | ||
Królestwo | Zwierzęta | |
Gromada | Ptaki | |
Rząd | Wróblowe | |
Rodzina | Łuszczakowate | |
Gatunek | Zięba Zwyczajna | |
Długość ciała | ok. 17 cm. | |
Rozpietość skrzydeł | ok. 27 cm. | |
Masa ciała | ok. 25 g. | |
Zięba Zwyczajna, zięba – gatunek małego ptaka z rodziny łuszczakowatych. Ogółem zasiedla Europę z wyjątkiem północnej Skandynawii i północnej Rosji, zachodnią i środkową Azję oraz północną Afrykę. Introdukowana na Nową Zelandię oraz na południe RPA. Nie jest zagrożona wyginięciem.
W Polsce to bardzo liczny ptak lęgowy, objęty ochroną ścisłą. W całej Europie Środkowej obowiązuje zakaz łapania zięb do niewoli. W XIX wieku zwyczaj ten był bardzo popularny w Niemczech, w celach konkursów śpiewu.
Opisana w 1758 roku przez Karola Linneusza. Obie części nazwy naukowej, Fringilla coelebs, pochodzą z łaciny – pierwszy człon, fringilla, oznacza małego ptaka albo ptasie popiskiwanie, druga część, coelebs, oznacza kawalera.
Występowanie[edytuj | edytuj kod]
W Polsce to bardzo liczny ptak lęgowy, jednakże coraz więcej osobników zimuje. Nazwa naukowa odnosi się do tego, że samice odlatują, a większość samców zostaje, aby bronić terytoriów. To gatunek o dużej plastyczności pod względem wymagań środowiskowych. Spotykana we wszystkich biotopach, gdzie są drzewa, często w bliskości człowieka. W okresie lęgowym zamieszkuje różne typy lasów i borów z ubogą warstwą krzewów i ziół, grupy drzew liściastych lub iglastych rosnących na polach, w ogrodach, alejach, zadrzewienia i parkach w miastach. Od jesieni do wiosny często widuje się zięby na otwartych terenach, gdzie żywi się nasionami roślin. Niekiedy odwiedza wtedy karmniki i gospodarstwa rolne, gdzie obok hodowanych zwierząt znajduje łatwy pokarm.
W Europie występuje prawie wszędzie, z wyjątkiem Islandii, najbardziej wysuniętych na północ części Skandynawii oraz północnej Rosji. W większości krajów występuje cały rok, granica z terenami wyłącznie lęgowymi biegnie przez wybrzeża południowej Skandynawii, gdzie jeszcze przebywa cały rok oraz na granicy Rosji z innymi państwami. W Azji większość zachodniej części Rosji i innych regionów tego kontynentu oraz północny Kazachstan.
W Afryce zamieszkują jedynie północno-zachodnią część i na Wyspach Kanaryjskich. Na zimowiska z północnych części areału wędruje zwykle na południe, choć niedaleko – najdalej nad Morze Śródziemne. W umiarkowanej strefie klimatycznej część ptaków zimuje na terenach lęgowych. Zwykle na miejscu przez cały rok zostają stare samce, a w pobliżu siedlisk ludzkich regularnie zimują też niektóre samice. Introdukowana na Nową Zelandię oraz na południe RPA.
Odlot na zimę ma miejsce we wrześniu lub październiku, a przylot od marca do kwietnia. Na południu Polski mogą pojawić się już w lutym.
Wymiary[edytuj | edytuj kod]
- długość ciała: 14–16 cm, samce nieco większe od samic
- rozpiętość skrzydeł: 24–29 cm
- masa ciała: 18–26 g, zwłaszcza jesienią samce nieco cięższe
- Dodatkowe wymiary
- długość czaszki: 26–30 mm,
- długość dzioba: 46–47% całej czaszki, 12–14 mm,
- Tropy
- długość kroku: 35 mm
- długość pojedynczego śladu: 25–30 mm
- długość skoku: 50–55 mm, rzadko skacze
- długość I palca (bez pazurka): 12 mm
- długość III palca (bez pazurka): 10 mm
Okres lęgowy[edytuj | edytuj kod]
1 – 2 lęgi wyprowadza od maja do lipca. Gnieździ się w lasach i grupach drzew z ubogą warstwą krzewów, również w miastach. Z powodu powtarzanych przy nieudanych poprzednich lęgów, gniazda mogą być użytkowane do sierpnia.
Większość gniazd umieszczona jest na drzewach w rozwidleniu gałęzi lub tuż przy pniu. Zwykle umieszczone poniżej 4 m nad ziemią. Nie przymocowane do gałęzi, jedynie głęboko pomiędzy nie wciśnięte. Zazwyczaj niczym nie osłonięte, ale dobrze zakamuflowane porostami lub pajęczynami, ma kształt misternie uwitej miseczki. Trudno je dostrzec z ziemi. Warstwa zewnętrzna składa się z owadzich kokonów, porostów, źdźbeł trawy, korzonków i kory brzozowej, przymocowane do gniazda pajęczynami. Warstwa środkowa w różnych proporcjach zbudowana z liści i mchu, zdarzają się całkowicie liścienne lub mchowe gniazda. Wyściółka z drobnych piórek, suchej trawy, sierści i włosia. Średnica zewnętrzna wynosi 11–12 cm, wewnętrzna około 6 cm, wysokość 8–9 cm, a głębokość 3–4 cm. Suche gniazdo waży ok. 10 gramów.
Samica sama buduje gniazdo, zwykle miesiąc po przylocie z zimowiska, umieszczone na świerkach, jałowcach, drzewach liściastych. Zbiera materiał w najbliższej okolicy, aby jeszcze lepiej się maskowało. Samiec w tym czasie jej i gniazda strzeże.
Najstarsza zięba w niewoli dożyła 29 lat, często żyją ponad 20. Najstarszy zaobrączkowany osobnik z natury dożył 17 lat.
Rodzina Wilgowate: | Wilga Zwyczajna. |
Rodzina Krukowate: | Sójka Zwyczajna - Sroka Zwyczajna - Kawka Zwyczajna - Gawron - Kruk Zwyczajny - Czarnowron - Wrona Siwa. |
Rodzina Sikory: | Sikora Uboga - Czarnogłówka - Modraszka - Sikora Bogatka. |
Rodzina Skowronki: | Skowronek Zwyczajny. |
Rodzina Jaskółkowate: | Jaskółka Oknówka - Jaskółka Dymówka. |
Rodzina Szpakowate: | Szpak Zwyczajny. |
Rodzina Muchołówkowate: | Muchołówka Szara - Rudzik Zwyczajny - Słowik Szary - muchołówka mała. |
Rodzina Drozdowate: | Drozd Śpiewak - Kos Zwyczajny. |
Rodzina Wróble: | Wróbel Zwyczajny. |
Rodzina Pliszkowate: | Pliszka Siwa - Pliszka Żółta. |
Rodzina Łuszczakowate: | Gil Zwyczajny - Zięba Zwyczajna. |