|
Jaskółka Dymówka
|
|
|
|
|
| Królestwo
|
Zwierzęta
|
| Gromada
|
Ptaki
|
| Rząd
|
Wróblowe
|
| Rodzina
|
Jaskółkowate
|
| Gatunek
|
Jaskółka Dymówka
|
| Długość ciała
|
ok. 17–19 cm.
|
| Rozpietość skrzydeł
|
ok. 32–35 cm.
|
| Masa ciała
|
ok. 16–24 g.
|
|
|
Jaskółka Dymówka, dymówka – gatunek niewielkiego ptaka wędrownego z rodziny jaskółkowatych.
Smukły, niewielki, niebiesko-czarny ptak o ceglastoczerwonym czole i podgardlu oraz kremowobiałym spodzie ciała. Silnie wcięty ogon, widełki są najdłuższe u starych samców – do 7,5 cm głębokości. Skrzydła dość długie i wąskie, ostro zakończone. Słaby dymorfizm płciowy – obie płci ubarwione jednakowo, samice mają jedynie nieco krótsze zewnętrzne sterówki.
Wierzch czarny z granatowym połyskiem, na piersi czarna obwódka, tej samej barwy obwódka na szyi. Mały, czarny dziób. Nogi drobne, czarne. Na spodniej stronie ogona białe plamy. Przedstawiciele podgatunków H. r. transitiva i H. r. savignii mają rdzawy brzuch i węższą lub wręcz niewidoczną obrożę na piersi. Od podobnej jaskółki oknówki odróżnia się dymówkę po wąskich, długich skrajnych sterówkach i całkowicie ciemnym wierzchu ciała. Młode mają bardziej matowe upierzenie, krótsze zewnętrzne sterówki, mniej wyraźnie zaznaczoną plamę na podgardlu, obrożę na piersi nakrapianą oraz podgardle i czoło bladoróżowe.
Jest wielkości wróbla, choć ma dużo smuklejszą sylwetkę. Bardzo łatwa w obserwacji w trakcie chwytania owadów nad łąkami lub jeziorami.
Zamieszkuje rozległe obszary na kuli ziemskiej – niemal całą Europę i Azję, część północnej Afryki i prawie całą Amerykę Północną. Zimuje w południowej i południowo-wschodniej Azji, północnej Australii i niektórych wyspach Oceanii, w subsaharyjskiej Afryce, Ameryce Środkowej i większej części Ameryki Południowej. Pojedyncze osobniki notowano także w Antarktyce.
W Polsce bardzo liczny ptak lęgowy, najliczniejszy z trzech występujących tu gatunków jaskółek. Wędrowny na duże dystanse, jego przyloty są od kwietnia do końca maja, powroty na zimowiska od września do października. Najdłużej zwlekające do migracji osobniki widywano jeszcze w listopadzie.
Nie stwierdzono prób zimowania. W Polsce spotyka się jej gniazda w całym kraju przy zabudowaniach. W górach dolatuje do 1000 m n.p.m. W Europie Środkowej to jedyna jaskółka, która ma wydłużone, zewnętrzne sterówki.
- długość ciała
- ok. 17–19 cm
- rozpiętość skrzydeł
- ok. 32–35 cm
ok. 16–24 g
Gatunek uległ silnej synantropizacji. Pojawia się na najbardziej zurbanizowanych terenach – zamieszkuje osiedla ludzkie, śródmieścia, w tym miejskie blokowiska. Preferuje okolice zbiorników wodnych. Większa część populacji zasiedla budowle oddalone od terenów bardzo zaludnionych. Widuje się ją też w górach. Na obszarach rolniczych zagęszczenie znacznie może się wahać – wynosi od kilku do kilkunastu par lęgowych przypadających na 1 km2.
W miastach te wartości są zupełnie inne – w niektórych na badanych powierzchniach naliczono nawet ponad 500 par lęgowych. Latem nad większymi zbiornikami widuje się koncentracje oknówek liczące setki osobników, a nawet tysiące. W pobliżu lęgowisk wymagają obecności szlamistych kałuż, skąd biorą materiał do budowy gniazd.
Podstawowy pokarm jaskółki to drobne owady (błonkówki, chrząszcze, muchówki), które chwyta w locie, zwłaszcza nad wodą lub wilgotnymi łąkami.
Ze względu na sposób żerowania, w trakcie deszczowych i zimowych dni głoduje, bo nie może schwytać dostatecznej ilości owadów. Gdy lato jest zimne i deszczowe powoduje mniejszą ich liczebność, co sprawia, że wygłodniałe ptaki spędzają większość czasu nad lustrem wody, nad którym unosi się więcej insektów.
Wysokość lotu jaskółki przez niektórych używana jest do przewidywania pogody. Bierze się to z tego, że przed opadami deszczu (gdy powietrze staje się bardziej wilgotne) owady obniżają lot, a w pogoni za nimi podobnie nisko nad ziemią latają dymówki.
