|
Sikora Bogatka
|
|
|
|
|
| Królestwo
|
Zwierzęta
|
| Gromada
|
Ptaki
|
| Rząd
|
Wróblowe
|
| Rodzina
|
Sikory
|
| Gatunek
|
Sikora Bogatka
|
| Długość ciała
|
14–16 cm.
|
| Rozpietość skrzydeł
|
22 cm.
|
| Masa ciała
|
20–30 g.
|
|
|
Bogatka Zwyczajna, Bogatka, Sikora Bogatka – gatunek niewielkiego, częściowo wędrownego ptaka z rodziny sikor.
Największa z europejskich sikor i w wielu miejscach najliczniejsza. Wierzch ciała oliwkowy, a pokrywy skrzydłowe szaroniebieskie z białym prążkiem. Spód żółty z czarną, podłużną pręgą. Skrzydła i ogon są czarnoszare, a na lotkach widać poprzeczną białą pręgę. Czarny dziób, ciemnobrązowe tęczówki oczu i szaroniebieskie dość długie i silne nogi, dzięki którym porusza się zręcznie pomiędzy gałązkami.
Samiec wyróżnia się szerszym i dłuższym czarnym paskiem na żółtej piersi i brzuchu. U samic czarny pasek na spodzie ciała jest węższy i często przerwany. Obie płci są zbliżonej wielkości. Młode mają bledsze odcienie upierzenia – czerń zastąpioną brązem, policzki żółtawe, spód matowożółty i niekompletny czarny pasek oddzielający jasny policzek od żółtego brzucha, ale poza tymi cechami są podobne do ptaków dorosłych.
Długość ciała 14–16 cm, z czego 28–32 mm przypada na czaszkę, w tym 10–13 mm na dziób. Rozpiętość skrzydeł 22 cm. Okres pierzenia trwa od połowy maja do połowy października.
Masa ciała ok. 20–30 g.
Zasięg występowania i systematyka[edytuj | edytuj kod]
Zamieszkuje od Atlantyku po Pacyfik rozległe obszary Europy, północno-zachodniej Afryki i umiarkowaną oraz cieplejszą strefę Azji prócz najwyższych gór. Nie zalatuje do północnej tundry. Na większości swojego areału to ptaki prowadzące osiadły tryb życia lub częściowo wędrowne.
Osobniki, które decydują się na odlot, robią to we wrześniu i październiku. Bardzo licznie widuje się je na wybrzeżu, a w górach występują do wyższych pięter lasu, do ok. 1200 m n.p.m. Można ją spotkać w małych stadach składających się z innych gatunków sikor, raniuszków i pełzaczy. Pisklęta, które obrączkowano latem w Polsce, odnajdywano zimą za południowo-zachodnią granicą. Jesienią dokonują się dość liczne przeloty populacji skandynawskich wzdłuż wybrzeża Bałtyku, zatem ptaki widywane zimą i latem w kraju mogą mieć różne pochodzenie.
Różnorodne lasy, zadrzewienia polne, często w sąsiedztwie człowieka – w parkach, ogrodach, zieleni miejskiej, wiejskiej i sadach, małe grupy krzewów, w miastach wewnątrz osiedli mieszkaniowych. Zamieszkuje także tereny, gdzie jest wiele zagajników, zawsze na drzewach.
Najliczniej gnieździ się jednak w starych, widnych lasach liściastych i mieszanych. Toleruje obecność człowieka, a zimą wręcz do jego zabudowań się zbliża – spotkać ją można wtedy w karmnikach jedzącą nasiona różnych roślin oleistych. Zasiedlić może nawet obszary bezdrzewne, ale musi mieć miejsce do gnieżdżenia się, np. budkę lęgową. Stałe dokarmianie sprawia, że głównie z tego powodu zamieszkuje ogrody. To najmniej związana ze zwartymi kompleksami leśnymi, a najbardziej związana z ludźmi europejska sikora. Zasięg występowania sikory bogatki jest dużo większy niż innych sikor.
Sezon lęgowy trwa od końca kwietnia do początku lipca. Tworzone pary są monogamiczne. Łączenie się w pary ma miejsce w marcu. W lasach liściastych zagęszczenie par wynosi ok. jednej pary na 1 hektar, w borach iglastych około jednej pary na 2–5 ha.
W porównaniu do lat 70. XX wieku bogatki wyprowadzają lęgi wcześniej, gdyż wcześniej rośnie temperatura wiosną, co prowadzi do rozwoju roślin i organizmów służących za pożywienie dla młodych[14].
Pożywienie bogatki stanowią owady, pająki i inne bezkręgowce, zimą pokarm roślinny – nasiona, owoce, często jest także dokarmiana przez ludzi, np. słoniną. Poszukuje też jajeczek i larw owadów ukrytych w szczelinach gałęzi. Potrafi zjeść w ciągu minuty 24 owady lub ich jaja i odwiedzić w ciągu doby około tysiąc drzew. Może też sięgać po padlinę większych zwierząt. Najchętniej jednak zjada owady.
