Wilga Zwyczajna: Różnice pomiędzy wersjami

Aktualna wersja na dzień 12:29, 28 gru 2022

Wilga Zwyczajna


Królestwo	Zwierzęta
Gromada	Ptaki
Rząd	Wróblowe
Rodzina	Wilgowate
Gatunek	Wilga Zwyczajna
Długość ciała	ok. 24–25 cm.
Rozpietość skrzydeł	ok. 44–47 cm.
Masa ciała	51–90 g.

Wilga Zwyczajna, wilga – gatunek średniej wielkości ptaka wędrownego z rodziny wilgowatych, jedyny z tej rodziny rozmnażający się w północnej strefie umiarkowanej. Nie jest zagrożony wyginięciem.

Występowanie[edytuj | edytuj kod]

Zamieszkuje umiarkowaną część Eurazji oraz północno-zachodnią Afrykę; na południowym wschodzie występuje od Azji Mniejszej po północny Iran, wyspowo także w północnej części Półwyspu Arabskiego. Przeloty IV–V i VIII–IX. To jedyny gatunek z ciepłolubnej rodziny wilgowatych, który występuje tak daleko na północ. Zimuje w Afryce, na południe od Sahary.

W Polsce średnio liczny ptak lęgowy niżu. Unika wyższych terenów górskich. To jeden z najbarwniejszych ptaków spotykanych w kraju. W Polsce przebywa krótko – od maja do sierpnia–września.

Wygląd zewnętrzny[edytuj | edytuj kod]

Wilga jest nieco większa od szpaka. Obie płci są podobnej wielkości, choć różnią się barwą. Tęczówki oczu są czerwone, dziób różowy, nogi niebieskoszare. Upierzenie samca jaskrawożółte, skrzydła czarne z żółtą plamą u nasady lotek dłoniowych, ogon czarny z żółtymi rogami. Przez oko przechodzi czarny pasek. Samica szarozielono-żółtawa na wierzchu, o ciemniejszych od grzbietu oliwkowozielonych skrzydłach i ogonie, który podobnie jak u samca ma żółte brzegi, od spodu białoszara z podłużnym kreskowaniem.
Starsze samice bywają tak żółte jak samce i pozbawione kreskowania na spodzie ciała, od samców różnią się oliwkowym paskiem przez oko, lotkami drugorzędowymi i środkowymi sterówkami. Młode podobne do samicy, ale z ciemniejszym dziobem i ciemnobrązowymi oczami.

Wymiary[edytuj | edytuj kod]

długość ciała: ok. 24–25 cm
rozpiętość skrzydeł: ok. 44–47 cm
masa ciała: ok. 51–90 g

Środowisko[edytuj | edytuj kod]

Tereny lęgowe w lasach liściastych i mieszanych, zwłaszcza preferuje ich skraje, w zadrzewieniach śródpolnych i nadrzecznych, starych dużych ogrodach, parkach, dolinach rzecznych i sadach. Unika zwartych kompleksów leśnych. Zasiedla krajobrazy typu parkowego, gdzie łąki przeplatają się z winnicami i rzadkimi sadami.
Najczęściej widuje się wilgi w czasie przelotów między lasami lub sadami. Poza tym w gęstym listowiu i wysoko w koronach drzew są prawie niezauważalne.

Pożywienie[edytuj | edytuj kod]

Głównie owady, poczwarki i owłosione gąsienice motyli, a tylko czasami słodkie czereśnie lub wiśnie, morwy, winogrona, jeżyny, inne jagody i w południowej Europie figi. Pod koniec lata zjadają różne mięsiste jagody. Wśród bezkręgowców w ich diecie dominują chrząszcze. Sporadycznie zjada nasiona, nektar i pyłek roślin, a także kręgowce – małe jaszczurki i małe ssaki, jaja i pisklęta.

Tryb życia i zachowanie[edytuj | edytuj kod]

Wilga lata szybko i falistym torem. Rzadko schodzi na ziemię, zwykle przebywa wysoko w koronach drzew, jest bardzo płochliwa i trudna do zaobserwowania. Swoją obecność zdradza śpiewem – jest to charakterystyczne, melodyjne, fletowe gwizdanie. Śpiewa często wtedy, gdy zanosi się na deszcz, czyli zwiększa się wilgotność powietrza.

Okres lęgowy[edytuj | edytuj kod]

Na tereny lęgowe wilgi przylatują dopiero pod koniec kwietnia i w maju, gdy drzewa są już odpowiednio dla nich gęsto ulistnione. Powroty na zimowiska odbywają się już pod koniec lipca i w sierpniu.

Rząd Wróblowe

Rodzina Wilgowate:

Wilga Zwyczajna.

Rodzina Krukowate:

Sójka Zwyczajna - Sroka Zwyczajna - Kawka Zwyczajna - Gawron - Kruk Zwyczajny - Czarnowron - Wrona Siwa.

Rodzina Sikory:

Sikora Uboga - Czarnogłówka - Modraszka - Sikora Bogatka.

Rodzina Skowronki:

Skowronek Zwyczajny.

Rodzina Jaskółkowate:

Jaskółka Oknówka - Jaskółka Dymówka.

Rodzina Szpakowate:

Szpak Zwyczajny.

Rodzina Muchołówkowate:

Muchołówka Szara - Rudzik Zwyczajny - Słowik Szary - muchołówka mała.

Rodzina Drozdowate:

Drozd Śpiewak - Kos Zwyczajny.

Rodzina Wróble:

Wróbel Zwyczajny.

Rodzina Pliszkowate:

Pliszka Siwa - Pliszka Żółta.

Rodzina Łuszczakowate:

Gil Zwyczajny - Zięba Zwyczajna.

@@ Linia 4: / Linia 4: @@
 <center>'''Wilga Zwyczajna'''</center>
 |-
-| colspan="2" | [[Plik:Zieba-samiec.jpg|center|250px]]
+| colspan="2" | [[Plik:Wilga800.jpg|center|250px]]
-Samiec
-|-
-| colspan="3" style="background-color:#C0C0C0;" |
-|-
-| colspan="2" | [[Plik:Zieba-samica.jpg|center|250px]]
-Samica
 |-
 | colspan="3" style="background-color:#C0C0C0;" |
@@ Linia 24: / Linia 18: @@
 |-
 |style="width: 50%" | Rodzina
-| [[Łuszczakowate]]
+| [[Wilgowate]]
 |-
 |style="width: 50%" | Gatunek
@@ Linia 30: / Linia 24: @@
 |-
 |style="width: 50%" | Długość ciała
-| 14–16 cm.
+| ok. 24–25 cm.
 |-
 |style="width: 50%" | Rozpietość skrzydeł
-| 24–29  cm.
+|ok. 44–47 cm.
 |-
 |style="width: 50%" | Masa ciała
-| 18–26 g.
+| 51–90 g.
 |-
 | colspan="3" style="background-color:#C0C0C0;" |
 |}
-'''Wilga Zwyczajna''', wilga – gatunek średniej wielkości ptaka wędrownego z rodziny wilgowatych, jedyny z tej rodziny rozmnażający się w północnej strefie umiarkowanej. Nie jest zagrożony wyginięciem.
+'''Wilga Zwyczajna''', wilga – gatunek średniej wielkości ptaka wędrownego z rodziny [[Wilgowate|wilgowatych]], jedyny z tej rodziny rozmnażający się w północnej strefie umiarkowanej. Nie jest zagrożony wyginięciem.
 <br>
 ==Występowanie==
-W [[Polska|Polsce]] to bardzo liczny ptak lęgowy, jednakże coraz więcej osobników zimuje. Nazwa naukowa odnosi się do tego, że samice odlatują, a większość samców zostaje, aby bronić terytoriów. To gatunek o dużej plastyczności pod względem wymagań środowiskowych. Spotykana we wszystkich biotopach, gdzie są drzewa, często w bliskości człowieka. W okresie lęgowym zamieszkuje różne typy lasów i borów z ubogą warstwą krzewów i ziół, grupy drzew liściastych lub iglastych rosnących na polach, w ogrodach, alejach, zadrzewienia i parkach w miastach. Od jesieni do wiosny często widuje się zięby na otwartych terenach, gdzie żywi się nasionami roślin. Niekiedy odwiedza wtedy karmniki i gospodarstwa rolne, gdzie obok hodowanych zwierząt znajduje łatwy pokarm.
+Zamieszkuje umiarkowaną część Eurazji oraz północno-zachodnią [[Afryka|Afrykę]]; na południowym wschodzie występuje od [[Azja Mniejsza|Azji Mniejszej]] po północny Iran, wyspowo także w północnej części Półwyspu Arabskiego. Przeloty IV–V i VIII–IX. To jedyny gatunek z ciepłolubnej rodziny wilgowatych, który występuje tak daleko na północ. Zimuje w [[Afryka|Afryce]], na południe od Sahary.
-W [[Europa|Europie]] występuje prawie wszędzie, z wyjątkiem Islandii, najbardziej wysuniętych na północ części Skandynawii oraz północnej Rosji. W większości krajów występuje cały rok, granica z terenami wyłącznie lęgowymi biegnie przez wybrzeża południowej Skandynawii, gdzie jeszcze przebywa cały rok oraz na granicy Rosji z innymi państwami. W Azji większość zachodniej części Rosji i innych regionów tego kontynentu oraz północny Kazachstan. <br>
+W [[Polska|Polsce]] średnio liczny ptak lęgowy niżu. Unika wyższych terenów górskich. To jeden z najbarwniejszych ptaków spotykanych w kraju. W [[Polska|Polsce]] przebywa krótko – od maja do sierpnia–września.
-W [[Afryka|Afryce]] zamieszkują jedynie północno-zachodnią część i na Wyspach Kanaryjskich. Na zimowiska z północnych części areału wędruje zwykle na południe, choć niedaleko – najdalej nad Morze Śródziemne. W umiarkowanej strefie klimatycznej część ptaków zimuje na terenach lęgowych. Zwykle na miejscu przez cały rok zostają stare samce, a w pobliżu siedlisk ludzkich regularnie zimują też niektóre samice. Introdukowana na Nową Zelandię oraz na południe RPA.
+<br>
-Odlot na zimę ma miejsce we wrześniu lub październiku, a przylot od marca do kwietnia. Na południu Polski mogą pojawić się już w lutym.
+==Wygląd zewnętrzny==
+Wilga jest nieco większa od [[Szpak Zwyczajny|szpaka]]. Obie płci są podobnej wielkości, choć różnią się barwą. Tęczówki oczu są czerwone, dziób różowy, nogi niebieskoszare. Upierzenie samca jaskrawożółte, skrzydła czarne z żółtą plamą u nasady lotek dłoniowych, ogon czarny z żółtymi rogami. Przez oko przechodzi czarny pasek. Samica szarozielono-żółtawa na wierzchu, o ciemniejszych od grzbietu oliwkowozielonych skrzydłach i ogonie, który podobnie jak u samca ma żółte brzegi, od spodu białoszara z podłużnym kreskowaniem.<br>
+Starsze samice bywają tak żółte jak samce i pozbawione kreskowania na spodzie ciała, od samców różnią się oliwkowym paskiem przez oko, lotkami drugorzędowymi i środkowymi sterówkami. Młode podobne do samicy, ale z ciemniejszym dziobem i ciemnobrązowymi oczami.
 <br>
 ==Wymiary==
-* długość ciała: 14–16&nbsp;cm, samce nieco większe od samic
+; długość ciała :ok. 24–25 cm
-* rozpiętość skrzydeł: 24–29 cm
+; rozpiętość skrzydeł :ok. 44–47 cm
-* masa ciała: 18–26 g, zwłaszcza jesienią samce nieco cięższe
+; masa ciała :ok. 51–90 g
-; '''Dodatkowe wymiary'''
-* długość czaszki: 26–30&nbsp;mm,
+== Środowisko ==
-* długość dzioba: 46–47% całej czaszki, 12–14&nbsp;mm,
+Tereny lęgowe w [[Las Liściasty|lasach liściastych]] i [[las Mieszany|mieszanych]], zwłaszcza preferuje ich skraje, w zadrzewieniach śródpolnych i nadrzecznych, starych dużych ogrodach, parkach, dolinach rzecznych i sadach. Unika zwartych kompleksów leśnych. Zasiedla krajobrazy typu parkowego, gdzie łąki przeplatają się z winnicami i rzadkimi sadami.
-; '''Tropy''':
+<br />Najczęściej widuje się wilgi w czasie przelotów między lasami lub sadami. Poza tym w gęstym listowiu i wysoko w koronach drzew są prawie niezauważalne.
-* długość kroku: 35&nbsp;mm
+<br>
-* długość pojedynczego śladu: 25–30&nbsp;mm
-* długość skoku: 50–55&nbsp;mm, rzadko skacze
+==Pożywienie==
-** długość I palca (bez pazurka): 12&nbsp;mm
+Głównie owady, poczwarki i owłosione gąsienice motyli, a tylko czasami słodkie czereśnie lub wiśnie, morwy, winogrona, jeżyny, inne jagody i w południowej Europie figi. Pod koniec lata zjadają różne mięsiste jagody. Wśród bezkręgowców w ich diecie dominują chrząszcze. Sporadycznie zjada nasiona, nektar i pyłek roślin, a także kręgowce – małe jaszczurki i małe ssaki, jaja i pisklęta.
-** długość III palca (bez pazurka): 10 mm
 <br>
+== Tryb życia i zachowanie ==
+Wilga lata szybko i falistym torem. Rzadko schodzi na ziemię, zwykle przebywa wysoko w koronach drzew, jest bardzo płochliwa i trudna do zaobserwowania. Swoją obecność zdradza śpiewem – jest to charakterystyczne, melodyjne, fletowe gwizdanie. Śpiewa często wtedy, gdy zanosi się na deszcz, czyli zwiększa się wilgotność powietrza.
 ==Okres lęgowy==
-– 2 lęgi wyprowadza od maja do lipca. Gnieździ się w lasach i grupach drzew z ubogą warstwą krzewów, również w miastach. Z powodu powtarzanych przy nieudanych poprzednich lęgów, gniazda mogą być użytkowane do sierpnia.<br>
+Na tereny lęgowe wilgi przylatują dopiero pod koniec kwietnia i w maju, gdy drzewa są już odpowiednio dla nich gęsto ulistnione. Powroty na zimowiska odbywają się już pod koniec lipca i w sierpniu.
-Większość gniazd umieszczona jest na drzewach w rozwidleniu gałęzi lub tuż przy pniu. Zwykle umieszczone poniżej 4 m nad ziemią. Nie przymocowane do gałęzi, jedynie głęboko pomiędzy nie wciśnięte. Zazwyczaj niczym nie osłonięte, ale dobrze zakamuflowane porostami lub pajęczynami, ma kształt misternie uwitej miseczki. Trudno je dostrzec z ziemi. Warstwa zewnętrzna składa się z owadzich kokonów, porostów, źdźbeł trawy, korzonków i kory brzozowej, przymocowane do gniazda pajęczynami. Warstwa środkowa w różnych proporcjach zbudowana z liści i mchu, zdarzają się całkowicie liścienne lub mchowe gniazda. Wyściółka z drobnych piórek, suchej trawy, sierści i włosia. Średnica zewnętrzna wynosi 11–12 cm, wewnętrzna około 6 cm, wysokość 8–9 cm, a głębokość 3–4 cm. Suche gniazdo waży ok. 10 gramów.<br>
-Samica sama buduje gniazdo, zwykle miesiąc po przylocie z zimowiska, umieszczone na świerkach, jałowcach, drzewach liściastych. Zbiera materiał w najbliższej okolicy, aby jeszcze lepiej się maskowało. Samiec w tym czasie jej i gniazda strzeże.<br>
-Najstarsza zięba w niewoli dożyła 29 lat, często żyją ponad 20. Najstarszy zaobrączkowany osobnik z natury dożył 17 lat.
 <br><br>
 {{ptaki rząd wróblowe}}
 [[Category:Ptaki w Polsce]]