Skowronek Zwyczajny

Skowronek Zwyczajny
Królestwo	Zwierzęta
Gromada	Ptaki
Rząd	Wróblowe
Rodzina	Skowronki
Gatunek	Skowronek Zwyczajny
Długość ciała	ok. 17–19 cm.
Rozpietość skrzydeł	ok. 30–35 cm.
Masa ciała	samiec ok. 30–45 g samica ok. 25–38 g

Skowronek Zwyczajny, skowronek, skowronek polny, rolak – gatunek małego ptaka z rodziny skowronków.

Wygląd

Sylwetka szczupła. Obie płci ubarwione jednakowo. Nie różnią się zbytnio; samice są trochę mniejsze. Na głowie krótki, ledwo widoczny czubek utworzony z piór na wierzchu głowy. Zaznacza się wyraźniej w trakcie stroszenia piór. Upierzenie szaroziemiste z intensywnym, ciemniejszym szarym, śniado-brązowym kreskowaniem, jaśniejszym od spodu, stanowiącym doskonałą barwę maskującą. Brwi i obramowanie policzków o nieco jaśniejszym odcieniu niż reszta ciała.
Spód brudnobiały, na piersi brązowo kreskowany, niżej jednolity, bez kreskowania. Skrzydła trójkątne, lotki mają jasne końcówki. W locie wyraźnie widoczna biel tylnej krawędzi skrzydeł i skrajnych sterówek. Dobrze widać je z niewielkiej odległości w trakcie podrywania się ptaka do lotu.
Nogi jasnoróżowe z charakterystycznym długim, prawie prostym pazurem tylnego palca, który ułatwia poruszanie się po ziemi. Dziób dość krótki, a ogon długi. Rozmiarami przewyższa wróbla.

Występowanie

Zamieszkuje Europę i Azję po wschodnią Syberię i Japonię oraz Afrykę Północną. Populacje zachodnie osiadłe, wschodnie wędrują zimą bardziej na południe, tam gdzie dominuje łagodniejszy klimat. Przeloty od lutego do maja i od września do listopada. Zimują w Europie Zachodniej, w basenie Morza Śródziemnego i Czarnego, od Bliskiego Wschodu po północno-zachodnie Indie oraz w Chinach, Korei i Japonii. Introdukowany w Kanadzie, Australii, Nowej Zelandii i na Hawajach.

W Polsce bardzo liczny ptak lęgowy krajobrazu rolniczego. Według szacunków Monitoringu Pospolitych Ptaków Lęgowych, w latach 2013–2018 populacja skowronka zwyczajnego w Polsce liczyła 10,0–10,84 miliona par, co czyniło go najliczniejszym ptakiem lęgowym, przed ziębą i wróblem. Choć związany jest głównie z mozaiką pól, łąk i pastwisk, spotkać go można na biebrzańskich torfowiskach i wysoko położonych łąkach w Karkonoszach, choć góry zasiedla mniej licznie lub rzadko.
Jest dominującym ptakiem na otwartych obszarach pól Wielkopolski, Mazur i Śląska. Ornitolodzy oszacowali najgęstsze tereny występowania tego ptaka na 8 par lęgowych zajmujących 10 ha powierzchni pól. Corocznie odnotowuje się zimowanie stad do kilkudziesięciu osobników, zwłaszcza w zachodniej Polsce – na Dolnym Śląsku i w Wielkopolsce. Wiosenna migracja jest widoczna po bardzo licznym przelocie przez kraj. Ptaki grupują się wówczas w duże, liczące po kilkadziesiąt osobników, stada. W lutym, gdy jeszcze niewiele ptaków słychać, co jakiś czas widać przelatującego i śpiewającego skowronka. Migracje kończą się w pierwszych dniach maja.

Rozmiary ciała

długość ciała

ok. 17–19 cm

rozpiętość skrzydeł

ok. 30–35 cm

długość skrzydła

samiec ok. 105–115 mm, samica ok. 95–105 mm

Środowisko

Pierwotnym siedliskiem tego ptaka był step. Obecnie skowronek preferuje krajobraz rolniczy bez gęściej rosnących krzewów i drzew: pola uprawne, otwarte, porośnięte trawą pofałdowane pastwiska, nizinne i górskie łąki o umiarkowanej wilgotności, tereny bezleśne, odkryte bagna, pagórki. Mniej licznie występuje na torfowiskach, na całkowitych zrębach i otwartych terenach ruderalnych. Ponadto zamieszkuje tundrę. Gnieździć może się na wydmach i dużych porębach.
Szczególnie dobre warunki znajduje nad morzami, gdzie na ekstensywnie wykorzystywanych łąkach i pastwiskach, na których pasa się owce, znajduje dość miejsca na gniazda. Potrafi się też dostosować do dość ubogich moczarów na nizinach wewnątrz lądu.

Należy do niewielu gatunków, którym nie przeszkadzają zmiany zachodzące w rolnictwie, a co za tym idzie, intensywne przekształcenia w krajobrazie. Preferuje bowiem wielkopowierzchniowe uprawy roślin zbożowych i innych.

Pożywienie

Głównie owady, pająki, wije i dżdżownice oraz inne bezkręgowce, jesienią i zimą uzupełnione o nasiona traw, chwastów i zbóż oraz zielone części roślin. Połowę diety stanowi pokarm zwierzęcy.

Skowronki zbierają owady na ziemi, z roślin, czasem wygrzebują je z gruntu. Zimą przeważa w znacznej mierze pokarm roślinny. W trakcie żerowania spokojnie chodzi lub biega po ziemi.

Rząd Wróblowe

---

Rodzina Wilgowate:

Wilga Zwyczajna.

Rodzina Krukowate:

Sójka Zwyczajna - Sroka Zwyczajna - Kawka Zwyczajna - Gawron - Kruk Zwyczajny - Czarnowron - Wrona Siwa.

Rodzina Sikory:

Sikora Uboga - Czarnogłówka - Modraszka - Sikora Bogatka.

Rodzina Skowronki:

Skowronek Zwyczajny.

Rodzina Jaskółkowate:

Jaskółka Oknówka - Jaskółka Dymówka.

Rodzina Szpakowate:

Szpak Zwyczajny.

Rodzina Muchołówkowate:

Muchołówka Szara - Rudzik Zwyczajny - Słowik Szary - muchołówka mała.

Rodzina Drozdowate:

Drozd Śpiewak - Kos Zwyczajny.

Rodzina Wróble:

Wróbel Zwyczajny.

Rodzina Pliszkowate:

Pliszka Siwa - Pliszka Żółta.

Rodzina Łuszczakowate:

Gil Zwyczajny - Zięba Zwyczajna.