Skowronek Zwyczajny: Różnice pomiędzy wersjami

Aktualna wersja na dzień 20:07, 8 gru 2022

Skowronek Zwyczajny


Królestwo	Zwierzęta
Gromada	Ptaki
Rząd	Wróblowe
Rodzina	Skowronki
Gatunek	Skowronek Zwyczajny
Długość ciała	ok. 17–19 cm.
Rozpietość skrzydeł	ok. 30–35 cm.
Masa ciała	samiec ok. 30–45 g samica ok. 25–38 g

Skowronek Zwyczajny, skowronek, skowronek polny, rolak – gatunek małego ptaka z rodziny skowronków.

Wygląd[edytuj | edytuj kod]

Sylwetka szczupła. Obie płci ubarwione jednakowo. Nie różnią się zbytnio; samice są trochę mniejsze. Na głowie krótki, ledwo widoczny czubek utworzony z piór na wierzchu głowy. Zaznacza się wyraźniej w trakcie stroszenia piór. Upierzenie szaroziemiste z intensywnym, ciemniejszym szarym, śniado-brązowym kreskowaniem, jaśniejszym od spodu, stanowiącym doskonałą barwę maskującą. Brwi i obramowanie policzków o nieco jaśniejszym odcieniu niż reszta ciała.
Spód brudnobiały, na piersi brązowo kreskowany, niżej jednolity, bez kreskowania. Skrzydła trójkątne, lotki mają jasne końcówki. W locie wyraźnie widoczna biel tylnej krawędzi skrzydeł i skrajnych sterówek. Dobrze widać je z niewielkiej odległości w trakcie podrywania się ptaka do lotu.
Nogi jasnoróżowe z charakterystycznym długim, prawie prostym pazurem tylnego palca, który ułatwia poruszanie się po ziemi. Dziób dość krótki, a ogon długi. Rozmiarami przewyższa wróbla.

Występowanie[edytuj | edytuj kod]

Zamieszkuje Europę i Azję po wschodnią Syberię i Japonię oraz Afrykę Północną. Populacje zachodnie osiadłe, wschodnie wędrują zimą bardziej na południe, tam gdzie dominuje łagodniejszy klimat. Przeloty od lutego do maja i od września do listopada. Zimują w Europie Zachodniej, w basenie Morza Śródziemnego i Czarnego, od Bliskiego Wschodu po północno-zachodnie Indie oraz w Chinach, Korei i Japonii. Introdukowany w Kanadzie, Australii, Nowej Zelandii i na Hawajach.

W Polsce bardzo liczny ptak lęgowy krajobrazu rolniczego. Według szacunków Monitoringu Pospolitych Ptaków Lęgowych, w latach 2013–2018 populacja skowronka zwyczajnego w Polsce liczyła 10,0–10,84 miliona par, co czyniło go najliczniejszym ptakiem lęgowym, przed ziębą i wróblem. Choć związany jest głównie z mozaiką pól, łąk i pastwisk, spotkać go można na biebrzańskich torfowiskach i wysoko położonych łąkach w Karkonoszach, choć góry zasiedla mniej licznie lub rzadko.
Jest dominującym ptakiem na otwartych obszarach pól Wielkopolski, Mazur i Śląska. Ornitolodzy oszacowali najgęstsze tereny występowania tego ptaka na 8 par lęgowych zajmujących 10 ha powierzchni pól. Corocznie odnotowuje się zimowanie stad do kilkudziesięciu osobników, zwłaszcza w zachodniej Polsce – na Dolnym Śląsku i w Wielkopolsce. Wiosenna migracja jest widoczna po bardzo licznym przelocie przez kraj. Ptaki grupują się wówczas w duże, liczące po kilkadziesiąt osobników, stada. W lutym, gdy jeszcze niewiele ptaków słychać, co jakiś czas widać przelatującego i śpiewającego skowronka. Migracje kończą się w pierwszych dniach maja.

Rozmiary ciała[edytuj | edytuj kod]

długość ciała: ok. 17–19 cm
rozpiętość skrzydeł: ok. 30–35 cm
długość skrzydła: samiec ok. 105–115 mm, samica ok. 95–105 mm

Środowisko[edytuj | edytuj kod]

Pierwotnym siedliskiem tego ptaka był step. Obecnie skowronek preferuje krajobraz rolniczy bez gęściej rosnących krzewów i drzew: pola uprawne, otwarte, porośnięte trawą pofałdowane pastwiska, nizinne i górskie łąki o umiarkowanej wilgotności, tereny bezleśne, odkryte bagna, pagórki. Mniej licznie występuje na torfowiskach, na całkowitych zrębach i otwartych terenach ruderalnych. Ponadto zamieszkuje tundrę. Gnieździć może się na wydmach i dużych porębach.
Szczególnie dobre warunki znajduje nad morzami, gdzie na ekstensywnie wykorzystywanych łąkach i pastwiskach, na których pasa się owce, znajduje dość miejsca na gniazda. Potrafi się też dostosować do dość ubogich moczarów na nizinach wewnątrz lądu.

Należy do niewielu gatunków, którym nie przeszkadzają zmiany zachodzące w rolnictwie, a co za tym idzie, intensywne przekształcenia w krajobrazie. Preferuje bowiem wielkopowierzchniowe uprawy roślin zbożowych i innych.

Pożywienie[edytuj | edytuj kod]

Głównie owady, pająki, wije i dżdżownice oraz inne bezkręgowce, jesienią i zimą uzupełnione o nasiona traw, chwastów i zbóż oraz zielone części roślin. Połowę diety stanowi pokarm zwierzęcy.

Skowronki zbierają owady na ziemi, z roślin, czasem wygrzebują je z gruntu. Zimą przeważa w znacznej mierze pokarm roślinny. W trakcie żerowania spokojnie chodzi lub biega po ziemi.

Rząd Wróblowe

Rodzina Wilgowate:

Wilga Zwyczajna.

Rodzina Krukowate:

Sójka Zwyczajna - Sroka Zwyczajna - Kawka Zwyczajna - Gawron - Kruk Zwyczajny - Czarnowron - Wrona Siwa.

Rodzina Sikory:

Sikora Uboga - Czarnogłówka - Modraszka - Sikora Bogatka.

Rodzina Skowronki:

Skowronek Zwyczajny.

Rodzina Jaskółkowate:

Jaskółka Oknówka - Jaskółka Dymówka.

Rodzina Szpakowate:

Szpak Zwyczajny.

Rodzina Muchołówkowate:

Muchołówka Szara - Rudzik Zwyczajny - Słowik Szary - muchołówka mała.

Rodzina Drozdowate:

Drozd Śpiewak - Kos Zwyczajny.

Rodzina Wróble:

Wróbel Zwyczajny.

Rodzina Pliszkowate:

Pliszka Siwa - Pliszka Żółta.

Rodzina Łuszczakowate:

Gil Zwyczajny - Zięba Zwyczajna.

@@ Linia 4: / Linia 4: @@
 <center>'''Skowronek Zwyczajny'''</center>
 |-
-| colspan="2" | [[Plik:Drozd-spiewak.jpg|center|250px]]
+| colspan="2" | [[Plik:Skowronek-zwyczajny.jpg|center|250px]]
 |-
 | colspan="3" style="background-color:#C0C0C0;" |
@@ Linia 18: / Linia 18: @@
 |-
 |style="width: 50%" | Rodzina
-| [[Drozdowate]]
+| [[Skowronki]]
 |-
 |style="width: 50%" | Gatunek
@@ Linia 24: / Linia 24: @@
 |-
 |style="width: 50%" | Długość ciała
-| od 20 do 23,5 cm.
+| ok. 17–19 cm.
 |-
 |style="width: 50%" | Rozpietość skrzydeł
-|
+| ok. 30–35 cm.
 |-
 |style="width: 50%" | Masa ciała
-| od 50 do 107 g.
+| samiec ok. 30–45 g<br>samica ok. 25–38 g
 |-
 | colspan="3" style="background-color:#C0C0C0;" |
 |}
-'''Drozd Śpiewak''', śpiewak – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny drozdowatych, zamieszkującego Eurazję. Wierzch ciała brązowy o ciepłym odcieniu, kuper i pokrywy nadogonowe oliwkowe, ogon i wierzch głowy pomarańczowobrązowe. Spód ciała kremowy z gęstymi brązowymi plamkami. Wyróżnia się trzy podgatunki. Do jego charakterystycznej piosenki, w której powtarza muzyczne frazy, często odnoszono się w poezji.
+'''Skowronek Zwyczajny''', skowronek, skowronek polny, rolak – gatunek małego ptaka z rodziny [[Skowronki|skowronków]].
+<br>
+==Wygląd==
+Sylwetka szczupła. Obie płci ubarwione jednakowo. Nie różnią się zbytnio; samice są trochę mniejsze. Na głowie krótki, ledwo widoczny czubek utworzony z piór na wierzchu głowy. Zaznacza się wyraźniej w trakcie stroszenia piór. Upierzenie szaroziemiste z intensywnym, ciemniejszym szarym, śniado-brązowym kreskowaniem, jaśniejszym od spodu, stanowiącym doskonałą barwę maskującą. Brwi i obramowanie policzków o nieco jaśniejszym odcieniu niż reszta ciała.<br>
+Spód brudnobiały, na piersi brązowo kreskowany, niżej jednolity, bez kreskowania. Skrzydła trójkątne, lotki mają jasne końcówki. W locie wyraźnie widoczna biel tylnej krawędzi skrzydeł i skrajnych sterówek. Dobrze widać je z niewielkiej odległości w trakcie podrywania się ptaka do lotu.<br>
+Nogi jasnoróżowe z charakterystycznym długim, prawie prostym pazurem tylnego palca, który ułatwia poruszanie się po ziemi. Dziób dość krótki, a ogon długi. Rozmiarami przewyższa wróbla.
+<br>
-Drozd śpiewak gniazduje w lasach, ogrodach i parkach. Jest częściowo gatunkiem wędrownym. Wraz z wieloma ptakami spędza zimę w południowej [[Europa Południowa|Europie]], [[Afryka Północna|Afryce Północnej]] i na Bliskim Wschodzie. Migrują zarówno populacje miejskie, jak i siedlisk naturalnych. Osobniki z Wielkiej Brytanii, z niektórych regionów [[Europa Zachodnia|Europy Zachodniej]] i w [[Europa Południowa|Europie Południowej]] są częściowo osiadłe. Introdukowano go również w Nowej Zelandii i [[Australia|Australii]]. Pomimo iż gatunek nie jest zagrożony wyginięciem w skali globalnej, to zdarzały się poważne spadki liczebności jego populacji, prawdopodobnie spowodowane zmianami w sposobach uprawy roli.
+==Występowanie==
+Zamieszkuje [[Europa|Europę]] i [[Azja|Azję]] po wschodnią Syberię i Japonię oraz [[Afryka Północna|Afrykę Północną]]. Populacje zachodnie osiadłe, wschodnie wędrują zimą bardziej na południe, tam gdzie dominuje łagodniejszy klimat. Przeloty od lutego do maja i od września do listopada. Zimują w [[Europa Zachodnia|Europie Zachodniej]], w basenie [http://encyklopedia-swiata.pl/index.php/Morze_%C5%9Ar%C3%B3dziemne Morza Śródziemnego] i [http://encyklopedia-swiata.pl/index.php/Morze_Czarne Czarnego], od [[Bliski Wschód|Bliskiego Wschodu]] po północno-zachodnie Indie oraz w Chinach, Korei i Japonii. Introdukowany w Kanadzie, Australii, Nowej Zelandii i na Hawajach.
-Ptak buduje w krzakach lub na drzewach zgrabne, podklejone błotem gniazdo w kształcie filiżanki. Składa w nim cztery lub pięć błękitnych jaj. Jest gatunkiem wszystkożernym. Ma zwyczaj używania ulubionego kamienia jako „kowadła”, na którym rozbija ślimaki. Tak jak inne wróblowe bywa atakowany przez zewnętrzne i wewnętrzne pasożyty, jak również koty i ptaki drapieżne.
+W [[Polska|Polsce]] bardzo liczny ptak lęgowy krajobrazu rolniczego. Według szacunków Monitoringu Pospolitych Ptaków Lęgowych, w latach 2013–2018 populacja skowronka zwyczajnego w Polsce liczyła 10,0–10,84 miliona par, co czyniło go najliczniejszym ptakiem lęgowym, przed ziębą i wróblem. Choć związany jest głównie z mozaiką pól, łąk i pastwisk, spotkać go można na biebrzańskich torfowiskach i wysoko położonych łąkach w Karkonoszach, choć góry zasiedla mniej licznie lub rzadko. <br>
+Jest dominującym ptakiem na otwartych obszarach pól Wielkopolski, Mazur i Śląska. Ornitolodzy oszacowali najgęstsze tereny występowania tego ptaka na 8 par lęgowych zajmujących 10 ha powierzchni pól. Corocznie odnotowuje się zimowanie stad do kilkudziesięciu osobników, zwłaszcza w zachodniej Polsce – na Dolnym Śląsku i w Wielkopolsce. Wiosenna migracja jest widoczna po bardzo licznym przelocie przez kraj. Ptaki grupują się wówczas w duże, liczące po kilkadziesiąt osobników, stada. W lutym, gdy jeszcze niewiele ptaków słychać, co jakiś czas widać przelatującego i śpiewającego skowronka. Migracje kończą się w pierwszych dniach maja.
 <br>
-==Morfologia==
+==Rozmiary ciała==
-Długość ciała drozda śpiewaka mieści się w granicach od 20 do 23,5 cm, masa ciała ptaka wynosi od 50 do 107 gramów. Dymorfizm płciowy nie występuje – zarówno samiec, jak i samica są ubarwione jednakowo. Drozdy te mają brązowy grzbiet. Pierś i boki są ochrowe, brzuch kremowo-żółty z wyraźnymi ciemnobrązowymi cętkami w kształcie litery „V”, podbrzusze barwy białej. Dziób żółtawy, nogi i stopy różowe.<br>
+; długość ciała :ok. 17–19 cm
-Najbardziej podobnym, europejskim gatunkiem w obrębie rodziny drozdowatych, jest droździk, ale ptak ten w odróżnieniu od drozda śpiewaka ma białą brew nad okiem, rdzawoczerwone boki i spód skrzydeł, który można zobaczyć podczas lotu. Paszkot przewyższa drozda śpiewaka rozmiarem, ma większe cętki na kremowym tle  i białe końce lotek. Natomiast drozd chiński pomimo tego, że jest dużo bardziej podobny pod względem upierzenia, różni się czarnymi znakowaniami na twarzy, a środowisko występowania obu ptaków nie pokrywa się.
+; rozpiętość skrzydeł :ok. 30–35 cm
+; długość skrzydła: samiec ok. 105–115 mm, samica ok. 95–105 mm
 <br>
-==Występowanie==
+== Środowisko ==
-Drozd śpiewak odbywa lęgi na terytorium niemal całej Europy, poprzez Ukrainę i Rosję, niemal po Jezioro Bajkał. Występuje do szerokości 75°N w Norwegii, w Syberii jedynie około 60°N. Ptaki ze Skandynawii, [[Europa Wschodnia|Europy Wschodniej]] i Rosji zimują w krajach położonych nad [http://encyklopedia-swiata.pl/index.php/Morze_%C5%9Ar%C3%B3dziemne Morzem Śródziemnym], w [[Afryka Północna|Afryce Północnej]] i na [[Bliski Wschód|Bliskim Wschodzie]]. Na zachód od tych terenów jedynie niektóre drozdy opuszczają swoje obszary rozrodcze.
+Pierwotnym siedliskiem tego ptaka był step. Obecnie skowronek preferuje krajobraz rolniczy bez gęściej rosnących krzewów i drzew: pola uprawne, otwarte, porośnięte trawą pofałdowane pastwiska, nizinne i górskie łąki o umiarkowanej wilgotności, tereny bezleśne, odkryte bagna, pagórki. Mniej licznie występuje na torfowiskach, na całkowitych zrębach i otwartych terenach ruderalnych. Ponadto zamieszkuje tundrę. Gnieździć może się na wydmach i dużych porębach.<br> Szczególnie dobre warunki znajduje nad morzami, gdzie na ekstensywnie wykorzystywanych łąkach i pastwiskach, na których pasa się owce, znajduje dość miejsca na gniazda. Potrafi się też dostosować do dość ubogich moczarów na nizinach wewnątrz lądu.
-Ptaki z podgatunku nominatywnego introdukowano w Nowej Zelandii i Australii między 1860 a 1880. W Nowej Zelandii, gdzie był wprowadzony na obu głównych wyspach, drozd śpiewak szybko się przystosował i rozprzestrzenił na pobliskie lądy, takie jak Kermadec, Chatham oraz Auckland. Pomimo iż gatunek jest w Nowej Zelandii pospolity, a zasięg jego występowania wciąż się rozszerza, to w [[Australia|Australii]] ocalała jedynie niewielka populacja wokół Melbourne. W Nowej Zelandii drozd śpiewak, poprzez drapieżnictwo, przyczynia się do ograniczenia populacji niektórych bezkręgowców, jednak jest to zjawisko mało szkodliwe. Ponadto ptak uszkadza owoce uprawne. Jako gatunek introdukowany nie jest objęty prawną ochroną, może być zabijany w ciągu całego roku.
+Należy do niewielu gatunków, którym nie przeszkadzają zmiany zachodzące w rolnictwie, a co za tym idzie, intensywne przekształcenia w krajobrazie. Preferuje bowiem wielkopowierzchniowe uprawy roślin zbożowych i innych.
 <br>
-==Pożywienie==
+== Pożywienie ==
-Ptak jest pantofagiem, żywiącym się bezkręgowcami, głównie dżdżownicami i ślimakami, jak również owocami miękkimi i jagodami. Latem żywiąc się owocami jemioły uczestniczy w jej rozsiewaniu się. Podobnie, jak jego krewniak – kos, drozd wyszukuje ofiary za pomocą zmysłu wzroku. Wypracował specjalną metodę polowania na otwartej przestrzeni, a potencjalnej zdobyczy poszukuje rozgrzebując ściółkę.<br>
+Głównie [[Owad|owady]], [[pająki]], [[wije]] i [[Dżdżownicowate|dżdżownice]] oraz inne bezkręgowce, jesienią i zimą uzupełnione o nasiona traw, chwastów i zbóż  oraz zielone części roślin. Połowę diety stanowi pokarm zwierzęcy.
-Ślimaki stanowią ważny składnik jego pożywienia, zwłaszcza w czasie suszy lub surowej pogody, kiedy trudno jest mu znaleźć inny pokarm. Drozd używa wybranego przez siebie kamienia jako „kowadła”, na którym rozbija zewnętrzne szkielety ślimaków, zanim wydobędzie ich miękkie ciało, które czyści na ziemi przed spożyciem. Młode ptaki początkowo potrząsają muszlami brzuchonogów i bawią się nimi, zanim nauczą się używać kamienia jako narzędzia do rozbijania. Pisklęta karmione są głównie pokarmem pochodzenia zwierzęcego, takim jak robaki, ślimaki i larwy owadów.<br>
-Ptak regularnie żywi się wstężykami gajowymi, dlatego zasugerowano, że polimorficzne wzory na muszli tego brzuchonoga są ewolucyjną odpowiedzią, że pojawiają się, by ograniczyć drapieżnictwo. Jednakże zachowanie drozdów może nie być jedynym czynnikiem wpływającym na to zjawisko.
+Skowronki zbierają owady na ziemi, z roślin, czasem wygrzebują je z gruntu. Zimą przeważa w znacznej mierze pokarm roślinny. W trakcie żerowania spokojnie chodzi lub biega po ziemi.
 <br><br>
 {{ptaki rząd wróblowe}}
 [[Category:Ptaki w Polsce]]