Pliszka Siwa: Różnice pomiędzy wersjami

Z Piękno Polskiej Przyrody
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
(Utworzono nową stronę "__NOTOC__ {| class="wikitable" style="width: 25%; float:right; margin-left: 10px;" | colspan="3" style="background-color:#C0C0C0;" | <center>'''Wróbel Zwyczajny'''</cen...")
 
 
(Nie pokazano 17 pośrednich wersji utworzonych przez tego samego użytkownika)
Linia 2: Linia 2:
 
{| class="wikitable" style="width: 25%; float:right; margin-left: 10px;"
 
{| class="wikitable" style="width: 25%; float:right; margin-left: 10px;"
 
| colspan="3" style="background-color:#C0C0C0;" |
 
| colspan="3" style="background-color:#C0C0C0;" |
<center>'''Wróbel Zwyczajny'''</center>
+
<center>'''Pliszka Siwa'''</center>
 
|-
 
|-
| colspan="2" | [[Plik:Wrobel8-rg.gif|center|250px]]
+
| colspan="2" | [[Plik:Pliszka-siwa5rg.jpg|center|250px]]
 
|-
 
|-
 
| colspan="3" style="background-color:#C0C0C0;" |
 
| colspan="3" style="background-color:#C0C0C0;" |
Linia 18: Linia 18:
 
|-
 
|-
 
|style="width: 50%" | Rodzina
 
|style="width: 50%" | Rodzina
| [[Wróble]]
+
| [[Pliszkowate]]
 
|-
 
|-
 
|style="width: 50%" | Gatunek
 
|style="width: 50%" | Gatunek
| Wróbel Zwyczajny
+
| Pliszka Siwa
 
|-  
 
|-  
 
|style="width: 50%" | Długość ciała
 
|style="width: 50%" | Długość ciała
| 16–18 cm.  
+
| 16–19 cm.  
 
|-  
 
|-  
 
|style="width: 50%" | Rozpietość skrzydeł
 
|style="width: 50%" | Rozpietość skrzydeł
| 21–21,5 cm.
+
| 25–30 cm.
 
|-  
 
|-  
 
|style="width: 50%" | Masa ciała
 
|style="width: 50%" | Masa ciała
| 20–39 g.
+
| 17–25 g.
 
|-  
 
|-  
 
| colspan="3" style="background-color:#C0C0C0;" |
 
| colspan="3" style="background-color:#C0C0C0;" |
 
    
 
    
 
|}
 
|}
'''Wróbel Zwyczajny''', wróbel, wróbel domowy – gatunek małego ptaka osiadłego z rodziny wróbli, zamieszkującego [[Europa|Europę]], [[Azja|Azję]] i [[Afryka Północna|północną Afrykę]]. Pierwotnie ptak półpustyń i stepów, pochodzi prawdopodobnie z Półwyspu Arabskiego i [[Azja Mniejsza|Azji Mniejszej]]. Skolonizował ludzkie osiedla wraz z rozwojem rolnictwa, prawdopodobnie przed kilkoma tysiącami lat. Występuje wszędzie tam, gdzie mieszka człowiek. Introdukowany w [[Ameryka Północna|Ameryce Północnej]], [[Ameryka Południowa|Ameryce Południowej]], [[Australazja|Australazji]] i [[Afryka Południowa|południowej Afryce]].<br>
+
'''Pliszka Siwa''' – gatunek małego ptaka z rodziny pliszkowatych. Bardzo liczny, nie jest zagrożony.
W XIX i XX wieku należał do najpowszechniej występujących gatunków na terenach [[Polska|Polski]], przenikając do języka potocznego i kultury ludowej we wszystkich regionach. W roku 1984, kiedy ochroną gatunkową objęto prawie wszystkie ptaki wróblowe, dla wróbla wyznaczono jedynie wiosenny okres ochronny.<br>
 
W latach dziewięćdziesiątych zaobserwowano spadek liczebności wróbla. W roku 1995 wróbel zwyczajny został objęty ścisłą ochroną gatunkową. Nadal jest to bardzo liczny ptak lęgowy, jednak wbrew powszechnemu mniemaniu nie jest najliczniej występującym ptakiem lęgowym w Polsce.  
 
 
<br>
 
<br>
  
 
==Okres lęgowy==
 
==Okres lęgowy==
Okres lęgowy trwa od lutego do września, różni się w zależności od szerokości geograficznej, w [[Europa|Europie]] to najczęściej od kwietnia do sierpnia, z wyprowadzeniem do pięciu lęgów. Ptaki te są monogamiczne, związki mogą trwać kilka sezonów.<br>
+
Zaraz po przylocie z zimowisk od marca do maja pliszki zajmują swoje terytoria lęgowe i energicznie ich bronią. Tworzone pary są monogamiczne.<br>
Gniazda ulokowane są w szczelinach budynków, pod dachówkami, za rynnami lub w odpowiednich budkach lęgowych. Wróble często stają się „sublokatorami” większych ptaków, lokując swoje gniazda w ścianach gniazd bocianów, czapli, a nawet ptaków drapieżnych: bielików, rybołowów czy kani czarnej. Zajmują też czasem gniazda jaskółek: oknówek, a nawet brzegówek. Budowane gniazda mają formę podobną do kuli z bocznym wejściem; budulec stanowi słoma, trawa, perz i fragmenty materiału, sznurka lub papieru. Wyściółkę tworzą pióra.  
+
Gniazda budują pod strzechą, w załomku, pęknięciach murów lub budynków, na belce pod mostem, w stercie chrustu, pod korzeniami drzewa, między skałami, w półotwartych dziuplach drzew, skarpach, półjaskiniach, pniach drzew, pod mostami, w norach nad wodą, w pryzmach kamieni lub w innych nietypowych miejscach, np. w starym garnku. <br>
 +
Czasem lokują gniazdo po prostu na ziemi. Korzysta także z półotwartych skrzynek lęgowych. Konstrukcję w postaci czarki budują oboje partnerzy z łodyg, liści, korzeni, traw i kawałków mchu. Wnętrze wyściełają sierścią, końskim włosiem i piórami.  
 
<br>
 
<br>
  
 
==Wygląd==
 
==Wygląd==
Krępy, o stosunkowo dużej głowie i mocnym dziobie. U samca wierzch ciała brązowy z ciemniejszymi paskami, spód szary. Policzki szare, oddzielone brązową pręgą od szarego wierzchu głowy. Na podgardlu czarny śliniak. Na policzku, w odróżnieniu od mazurka, brak czarnej plamki, a na skrzydle tylko jedna biała pręga.<br>  
+
Pospolity i powszechnie znany ptak o kontrastowym czarno-biało-szarym upierzeniu i o wysmukłej budowie.<br>
Dziób w okresie lęgowym czarny, a poza nim szary. Nogi brązowe lub różowe. Samice o szarobrązowym upierzeniu, na grzbiecie paskowanym, bez wyraźnych cech charakterystycznych. Nad okiem nie zawsze wyraźna jaśniejsza brew. Nogi różowe, dziób szary. Młode podobne do samic.<br>
+
W upierzeniu godowym samca podgatunku M. alba alba siwy grzbiet i skrzydła. Czarny wierzch głowy i kark, który nie łączy się z czarnym podgardlem i górną częścią piersi. Czoło, policzki, boki szyi, podogonie i spód ciała czysto białe. Skrzydła czarniawe, biało kreskowane. Ogon długi, czarny wewnątrz z białymi brzegami. Dziób cienki, zaostrzony.<br>  
Długość ciała ok. 16–18 cm. Długość czaszki: 29–31 mm, w tym dzioba: 14–15 mm. Rozpiętość skrzydeł 21–21,5 cm. Masa ciała ok. 20–39 g. Pierzenie dorosłych trwa od środka lipca do środka października.
+
Upierzenie godowe samicy podobne do samca, ale mniej wyraziste. Po letnim pierzeniu upierzenie spoczynkowe obu płci wygląda na przybrudzone, podgardle, podbródek i wierzch głowy jaśnieją, jedynie górna część piersi pozostaje czarna. Młode podobne do samicy w szacie spoczynkowej, przeważnie są szarobrązowe z ciemniejszą plamą na podgardlu. Obie płci są podobnej wielkości.<br>
 +
Wielkością dorównuje wróblowi, choć w porównaniu z nim ma znacznie smuklejszą, wydłużoną sylwetkę i dłuższy ogon.
 +
<br>
 +
=== Wymiary średnie ===
 +
; długość ciała : 16–19&nbsp;cm
 +
; rozpiętość skrzydeł : 25–30&nbsp;cm
 
<br>
 
<br>
  
== Wróbel Zwyczajny galeria zdjęć ==
+
== Pliszka Siwa galeria zdjęć ==
 
<gallery perrow=6>
 
<gallery perrow=6>
Plik:Wrobel1-rg.gif
+
Plik:Pliszka-siwa1rg.jpg
Plik:Wrobel2-rg.gif
+
Plik:Pliszka-siwa2rg.jpg
Plik:Wrobel3-rg.gif
+
Plik:Pliszka-siwa3rg.jpg
Plik:Wrobel4-rg.gif
+
Plik:Pliszka-siwa4rg.jpg
Plik:Wrobel5-rg.gif
+
Plik:Pliszka-siwa5rg.jpg
Plik:Wrobel6-rg.gif
+
Plik:Pliszka-siwa6rg.jpg
Plik:Wrobel7-rg.gif
 
Plik:Wrobel8-rg.gif
 
Plik:Wrobel9-rg.gif
 
Plik:Wrobel10-rg.gif
 
 
</gallery>
 
</gallery>
 
<br>
 
<br>
  
 
==Środowisko==
 
==Środowisko==
Dobrze zaadaptowały się do siedlisk ludzkich, niektóre ptaki nigdy nie mają kontaktu z elementami naturalnego środowiska z wyjątkiem parków i ogrodów. Obserwowano nawet wróbla żywiącego się nocą na 80. piętrze Empire State Building. Często wróble domowe odwiedzają fabryki i magazyny celem szukania pokarmu. Zdają się nie występować tylko w lasach równikowych, w tundrze i na pustyniach. W cieplejszych obszarach, jak basen Morza Śródziemnego, wróble domowe z powodzeniem żyją poza siedliskami ludzkimi. Odnotowywane były od poziomu morza do około 4500 m n.p.m. Są to ptaki towarzyskie, zwykle żyją w niewielkich lub w luźnych koloniach. Wabienie słyszalne przez cały rok.<br>
+
[[Plik:Mapa-pliszka-siwa.jpg|240px|mały|{{legenda|yellow|sezon lęgowy}} {{legenda|lime|występuje przez cały rok}} {{legenda|blue|zimowiska}}]]
Lot szybki, prosty lub falisty. Po ziemi wróble skaczą. Samce podczas śpiewu siedzą lub skaczą z opuszczonymi częściowo skrzydłami.<br>
+
Zamieszkuje [[Eurazja|Eurazję]] aż po Pacyfik na wschodzie, zachodnią [[Alaska|Alaskę]] i [[Afryka Północna|Afrykę Północną]]. Jak się okazało, to najpospolitszy ptak [[Europa|Europy]] – żyjący od Nordkapp po [[Kreta|Kretę]], zachodnie wybrzeża Irlandii i Islandię, od Portugalii po [[Ural]]. W sezonie lęgowym nie zasiedla jedynie Korsyki, Balearów i Sardynii. Wędrowny na niewielkie dystanse, przeloty od marca i kwietnia oraz od sierpnia do września.
W [[Europa|Europie]] na wolności wróble zwyczajne osiągały wiek 20 lat, w USA – 15. Najdłuższy odnotowany wiek życia to 23 lata, dotyczy jednak ptaka w niewoli.  
+
 
 +
W [[Polska|Polsce]] liczny ptak lęgowy, dość równomiernie rozmieszczony. Spotkać ją można w całym kraju, a w górach występuje do najwyżej położonych schronisk turystycznych. Dzięki nim górna granica zasięgu sięga 1500 m n.p.m. Najliczniejsze populacje żyją na Mazurach i północnym [[Podlasie|Podlasiu]]. Największe zagęszczenie notowano w dolinach rzecznych, w mniejszych miejscowościach i na skrajach większych. Nie unika też centrów dużych miast. Z zimowisk znajdujących się w strefie [[Morze Śródziemne|Morza Śródziemnego]] i na terenach leżących bardziej na południe po [[Afryka|Afrykę Równikową]] wraca w lutym, marcu. Niektóre osobniki zimują w [[Europa Środkowa|Europie Środkowej]] w pobliżu wód. Według szacunków Monitoringu Pospolitych Ptaków Lęgowych, w latach 2013–2018 populacja pliszki siwej w [[Polska|Polsce]] liczyła 623–813 tysięcy par lęgowych.
 +
 
 +
Przebywa okolicy zabudowań ludzkich, ich obrzeża, brzegi zbiorników wodnych i płynących cieków, żwirowe skraje rzek i leżące wokół nich tereny ruderalne, rozległe place i ugory, pastwiska, pola, suche łąki, plaże, kamieniołomy i w gospodarstwach rolnych leżące na uboczu. Często widuje się ją wzdłuż szlaków komunikacyjnych takich jak drogi tory kolejowe, na terenach otwartych i półotwartych, podwórkach. Może więc oddalać się bardziej od wody. Spotkać ją można zarówno na nizinach, jak i wysoko w górach.  
 
<br>
 
<br>
  
 
==Pożywienie==
 
==Pożywienie==
Pożywienie stanowią głównie nasiona, również z pól uprawnych, w tym prosa, ryżu, sorgo, faworyzuje owies i pszenicę. Wróble domowe zjadają również różne nasiona dzikich roślin – szczawiu, gwiazdnicy, ziół, traw. Żywią się również odpowiednimi odpadkami z domostw. Wiosną w skład diety wchodzą również pączki roślinne i kiełkujące liście. Żerują zarówno na ziemi, jak i w roślinności. Jedzą również owady. Pisklęta również otrzymują owady, do tego ich larwy, mszyce, ryjkowce, prostoskrzydłe i gąsienice.
+
Drobne owady, jak komary, muchy, chrząszcze, małe motyle, chwytane na ziemi lub w locie.
<br>
+
Znajduje je na brzegach wód, polach i łąkach. Często zdarza jej się biegać za pługiem i zbierać larwy i pędraki. Gdy pliszka żeruje na pewnym odcinku linii brzegowej zbiornika, strzeże go tak mocno, jak w trakcie lęgów. Długość żerowiska zależy od zasobności pokarmu. Również w trakcie polowania kiwa ogonem.  
 
<br><br>
 
<br><br>
 
{{ptaki rząd wróblowe}}
 
{{ptaki rząd wróblowe}}
 
[[Category:Ptaki w Polsce]]
 
[[Category:Ptaki w Polsce]]

Aktualna wersja na dzień 15:09, 27 gru 2022

Pliszka Siwa
Pliszka-siwa5rg.jpg
Królestwo Zwierzęta
Gromada Ptaki
Rząd Wróblowe
Rodzina Pliszkowate
Gatunek Pliszka Siwa
Długość ciała 16–19 cm.
Rozpietość skrzydeł 25–30 cm.
Masa ciała 17–25 g.

Pliszka Siwa – gatunek małego ptaka z rodziny pliszkowatych. Bardzo liczny, nie jest zagrożony.

Okres lęgowy[edytuj | edytuj kod]

Zaraz po przylocie z zimowisk od marca do maja pliszki zajmują swoje terytoria lęgowe i energicznie ich bronią. Tworzone pary są monogamiczne.
Gniazda budują pod strzechą, w załomku, pęknięciach murów lub budynków, na belce pod mostem, w stercie chrustu, pod korzeniami drzewa, między skałami, w półotwartych dziuplach drzew, skarpach, półjaskiniach, pniach drzew, pod mostami, w norach nad wodą, w pryzmach kamieni lub w innych nietypowych miejscach, np. w starym garnku.
Czasem lokują gniazdo po prostu na ziemi. Korzysta także z półotwartych skrzynek lęgowych. Konstrukcję w postaci czarki budują oboje partnerzy z łodyg, liści, korzeni, traw i kawałków mchu. Wnętrze wyściełają sierścią, końskim włosiem i piórami.

Wygląd[edytuj | edytuj kod]

Pospolity i powszechnie znany ptak o kontrastowym czarno-biało-szarym upierzeniu i o wysmukłej budowie.
W upierzeniu godowym samca podgatunku M. alba alba siwy grzbiet i skrzydła. Czarny wierzch głowy i kark, który nie łączy się z czarnym podgardlem i górną częścią piersi. Czoło, policzki, boki szyi, podogonie i spód ciała czysto białe. Skrzydła czarniawe, biało kreskowane. Ogon długi, czarny wewnątrz z białymi brzegami. Dziób cienki, zaostrzony.
Upierzenie godowe samicy podobne do samca, ale mniej wyraziste. Po letnim pierzeniu upierzenie spoczynkowe obu płci wygląda na przybrudzone, podgardle, podbródek i wierzch głowy jaśnieją, jedynie górna część piersi pozostaje czarna. Młode podobne do samicy w szacie spoczynkowej, przeważnie są szarobrązowe z ciemniejszą plamą na podgardlu. Obie płci są podobnej wielkości.
Wielkością dorównuje wróblowi, choć w porównaniu z nim ma znacznie smuklejszą, wydłużoną sylwetkę i dłuższy ogon.

Wymiary średnie[edytuj | edytuj kod]

długość ciała
16–19 cm
rozpiętość skrzydeł
25–30 cm


Pliszka Siwa galeria zdjęć[edytuj | edytuj kod]


Środowisko[edytuj | edytuj kod]

     sezon lęgowy

     występuje przez cały rok

     zimowiska

Zamieszkuje Eurazję aż po Pacyfik na wschodzie, zachodnią Alaskę i Afrykę Północną. Jak się okazało, to najpospolitszy ptak Europy – żyjący od Nordkapp po Kretę, zachodnie wybrzeża Irlandii i Islandię, od Portugalii po Ural. W sezonie lęgowym nie zasiedla jedynie Korsyki, Balearów i Sardynii. Wędrowny na niewielkie dystanse, przeloty od marca i kwietnia oraz od sierpnia do września.

W Polsce liczny ptak lęgowy, dość równomiernie rozmieszczony. Spotkać ją można w całym kraju, a w górach występuje do najwyżej położonych schronisk turystycznych. Dzięki nim górna granica zasięgu sięga 1500 m n.p.m. Najliczniejsze populacje żyją na Mazurach i północnym Podlasiu. Największe zagęszczenie notowano w dolinach rzecznych, w mniejszych miejscowościach i na skrajach większych. Nie unika też centrów dużych miast. Z zimowisk znajdujących się w strefie Morza Śródziemnego i na terenach leżących bardziej na południe po Afrykę Równikową wraca w lutym, marcu. Niektóre osobniki zimują w Europie Środkowej w pobliżu wód. Według szacunków Monitoringu Pospolitych Ptaków Lęgowych, w latach 2013–2018 populacja pliszki siwej w Polsce liczyła 623–813 tysięcy par lęgowych.

Przebywa okolicy zabudowań ludzkich, ich obrzeża, brzegi zbiorników wodnych i płynących cieków, żwirowe skraje rzek i leżące wokół nich tereny ruderalne, rozległe place i ugory, pastwiska, pola, suche łąki, plaże, kamieniołomy i w gospodarstwach rolnych leżące na uboczu. Często widuje się ją wzdłuż szlaków komunikacyjnych takich jak drogi tory kolejowe, na terenach otwartych i półotwartych, podwórkach. Może więc oddalać się bardziej od wody. Spotkać ją można zarówno na nizinach, jak i wysoko w górach.

Pożywienie[edytuj | edytuj kod]

Drobne owady, jak komary, muchy, chrząszcze, małe motyle, chwytane na ziemi lub w locie. Znajduje je na brzegach wód, polach i łąkach. Często zdarza jej się biegać za pługiem i zbierać larwy i pędraki. Gdy pliszka żeruje na pewnym odcinku linii brzegowej zbiornika, strzeże go tak mocno, jak w trakcie lęgów. Długość żerowiska zależy od zasobności pokarmu. Również w trakcie polowania kiwa ogonem.

Rząd Wróblowe