Jaskółka Dymówka

Jaskółka Dymówka
Królestwo	Zwierzęta
Gromada	Ptaki
Rząd	Wróblowe
Rodzina	Jaskółkowate
Gatunek	Jaskółka Dymówka
Długość ciała	ok. 13 cm.
Rozpietość skrzydeł	ok. 26 do 29 cm.
Masa ciała	ok. 18,3 g.

Jaskółka Dymówka, dymówka – gatunek niewielkiego ptaka wędrownego z rodziny jaskółkowatych.

Wygląd

Smukły, niewielki, niebiesko-czarny ptak o ceglastoczerwonym czole i podgardlu oraz kremowobiałym spodzie ciała. Silnie wcięty ogon, widełki są najdłuższe u starych samców – do 7,5 cm głębokości. Skrzydła dość długie i wąskie, ostro zakończone. Słaby dymorfizm płciowy – obie płci ubarwione jednakowo, samice mają jedynie nieco krótsze zewnętrzne sterówki. Wierzch czarny z granatowym połyskiem, na piersi czarna obwódka, tej samej barwy obwódka na szyi. Mały, czarny dziób. Nogi drobne, czarne. Na spodniej stronie ogona białe plamy. Przedstawiciele podgatunków H. r. transitiva i H. r. savignii mają rdzawy brzuch i węższą lub wręcz niewidoczną obrożę na piersi. Od podobnej jaskółki oknówki odróżnia się dymówkę po wąskich, długich skrajnych sterówkach i całkowicie ciemnym wierzchu ciała. Młode mają bardziej matowe upierzenie, krótsze zewnętrzne sterówki, mniej wyraźnie zaznaczoną plamę na podgardlu, obrożę na piersi nakrapianą oraz podgardle i czoło bladoróżowe. Jest wielkości wróbla, choć ma dużo smuklejszą sylwetkę. Bardzo łatwa w obserwacji w trakcie chwytania owadów nad łąkami lub jeziorami.

Występowanie

Zamieszkuje rozległe obszary na kuli ziemskiej – niemal całą Europę i Azję, część północnej Afryki i prawie całą Amerykę Północną. Zimuje w południowej i południowo-wschodniej Azji, północnej Australii i niektórych wyspach Oceanii, w subsaharyjskiej Afryce, Ameryce Środkowej i większej części Ameryki Południowej. Pojedyncze osobniki notowano także w Antarktyce.
W Polsce bardzo liczny ptak lęgowy, najliczniejszy z trzech występujących tu gatunków jaskółek. Wędrowny na duże dystanse, jego przyloty są od kwietnia do końca maja, powroty na zimowiska od września do października. Najdłużej zwlekające do migracji osobniki widywano jeszcze w listopadzie.
Nie stwierdzono prób zimowania. W Polsce spotyka się jej gniazda w całym kraju przy zabudowaniach. W górach dolatuje do 1000 m n.p.m. W Europie Środkowej to jedyna jaskółka, która ma wydłużone, zewnętrzne sterówki.

Rozmiary ciała

długość ciała

ok. 17–19 cm

rozpiętość skrzydeł

ok. 32–35 cm

Środowisko

Gatunek uległ silnej synantropizacji. Pojawia się na najbardziej zurbanizowanych terenach – zamieszkuje osiedla ludzkie, śródmieścia, w tym miejskie blokowiska. Preferuje okolice zbiorników wodnych. Większa część populacji zasiedla budowle oddalone od terenów bardzo zaludnionych. Widuje się ją też w górach. Na obszarach rolniczych zagęszczenie znacznie może się wahać – wynosi od kilku do kilkunastu par lęgowych przypadających na 1 km2.
W miastach te wartości są zupełnie inne – w niektórych na badanych powierzchniach naliczono nawet ponad 500 par lęgowych. Latem nad większymi zbiornikami widuje się koncentracje oknówek liczące setki osobników, a nawet tysiące. W pobliżu lęgowisk wymagają obecności szlamistych kałuż, skąd biorą materiał do budowy gniazd.

Pożywienie

Oknówka ma podobne zwyczaje do innych owadożernych ptaków, w tym innych jaskółek oraz niespokrewnionych z nimi jerzyków, i łapie owady w locie. Na obszarach gniazdowania, muchy i mszyce stanowią znaczną część diety, w Europie pożywienie oknówki, w większej niż u dymówek części, stanowią mszyce i małe muchy. Podobnie jak w przypadku tego gatunku, błonkoskrzydłe, zwłaszcza latające mrówki, stanowią ważny punkt jadłospisu na obszarach zimowisk.

Gatunek ten poluje na średniej wysokości 21 m w sezonie lęgowym, ale niżej w deszczowych warunkach. Tereny łowieckie są zwykle w zasięgu 450 m od gniazda, oknówki preferują otwarte tereny lub wodę, ten ostatni teren szczególnie przy złej pogodzie, ale podążają także za pługiem lub dużymi zwierzętami, aby złapać wypłoszone owady. Na zimowiskach polowania odbywają się na większej wysokości 50 m.

Rząd Wróblowe

---

Rodzina Wilgowate:

Wilga Zwyczajna.

Rodzina Krukowate:

Sójka Zwyczajna - Sroka Zwyczajna - Kawka Zwyczajna - Gawron - Kruk Zwyczajny - Czarnowron - Wrona Siwa.

Rodzina Sikory:

Sikora Uboga - Czarnogłówka - Modraszka - Sikora Bogatka.

Rodzina Skowronki:

Skowronek Zwyczajny.

Rodzina Jaskółkowate:

Jaskółka Oknówka - Jaskółka Dymówka.

Rodzina Szpakowate:

Szpak Zwyczajny.

Rodzina Muchołówkowate:

Muchołówka Szara - Rudzik Zwyczajny - Słowik Szary - muchołówka mała.

Rodzina Drozdowate:

Drozd Śpiewak - Kos Zwyczajny.

Rodzina Wróble:

Wróbel Zwyczajny.

Rodzina Pliszkowate:

Pliszka Siwa - Pliszka Żółta.

Rodzina Łuszczakowate:

Gil Zwyczajny - Zięba Zwyczajna.