Czarnowron

Czarnowron
Królestwo	Zwierzęta
Gromada	Ptaki
Rząd	Wróblowe
Rodzina	Krukowate
Gatunek	Czarnowron
Długość ciała	48–53 cm.
Rozpietość skrzydeł	ok. 90–100 cm.
Masa ciała	396–602 g.

Czarnowron, wrona czarna, wroniec – podgatunek wrony siwej, średniej wielkości ptaka z rodziny krukowatych, częściowo osiadły.

Występowanie

Zamieszkuje wilgotne środowisko Europy Zachodniej i Południowej. Stąd rozprzestrzenił się dalej na północny wschód. Granica zasięgu przebiega zasadniczo między Łabą a Odrą. Sięga Szlezwika-Holsztynu, Łaby, Wełtawy, Austrii i wschodnich Włoch.

W Polsce sporadycznie pojawia się głównie w zachodniej części kraju, gniazduje tylko wyjątkowo Może krzyżować się z wroną siwą, dając płodne potomstwo.

W Europie Środkowej w pasie o szerokości kilkudziesięciu kilometrów (70–150 km) o rozciągnięciu południkowym czarnowron występuje wraz z wroną siwą. To powoduje powstawanie tu mieszanych par i mieszańców z różnym udziałem w upierzeniu barwy czarnej i szarej. Ewolucja nie preferuje żadnego z tych gatunków, a i mieszańce nie wykazują większego dostosowania adaptacyjnego do panujących warunków, toteż ta niewyraźna linia graniczna między nimi pozostaje od lat bez zmian. W innym przypadku bardziej ekspansywna forma rozprzestrzeniłaby się stopniowo na terytorium drugiej z nich. Czasem jednak spotyka się osobniki jednego gatunku w głębi areału zamieszkiwanego przez drugi. Są to głównie osobniki młode, które jeszcze nie założyły własnych gniazd i prowadzą koczowniczy tryb życia. Znajdują w nowych warunkach inaczej upierzonych partnerów i osiadają tam już na stałe.

Czarnowron uznawany jest przez niektóre ujęcia systematyczne za podgatunek wrony siwej lub za odrębny gatunek (wraz z podgatunkiem orientalis ze środkowej i wschodniej Azji. Badania z roku 2003 wykazały, że ze względu na znaczne różnice w upierzeniu, kojarzenie selektywne oraz zmniejszoną genetyczną żywotność mieszańców, wrona i czarnowron powinny być traktowane jako dwa osobne gatunki. Przyczyną jego powstania była epoka lodowcowa. Jednak nie wszyscy autorzy podzielają ten pogląd i zachodzi potrzeba dalszych badań.

Wygląd

Cały czarny z zielonkawym połyskiem. Dziób również czarny, masywny, silny i nieco zakrzywiony na czubku. Mało płochliwy i bardzo szybko przystosowuje się do terenów zurbanizowanych i obecności człowieka. Upierzenie dobrze przylega do ciała. Bardzo przypomina gawrona, ale różni się od niego nieco sylwetką – płaskim czołem i grubym, mniej zaostrzonym dziobem oraz brakiem niebieskiego połysku. Gdy leci, ma bardziej prostokątne skrzydła, równo szerokie i z szeroką podstawą. W powietrzu silnie i regularnie nimi uderza. W przeciwieństwie do gawrona nie szybuje i nie krąży tak często. Ma bardziej prostokątny ogon niż kruk. Przeważnie spotyka się go pojedynczo lub w mniejszych grupach.

Wymiary średnie

dł. ciała

ok. 45–50 cm

rozpiętość skrzydeł

ok. 90–100 cm

masa ciała

ok. 600–700 g

głos

wydaje drażniące krakanie – chrapliwe „krarr krarr”.

Środowisko

Zamieszkuje zadrzewienia śródpolne i skraje wielkich lasów, zadrzewień śródpolnych, otwarte tereny typu parkowego z mozaiką śródpolnych lasów z pastwiskami, polami, kępami i alejami drzew, ogrodami i łąkami oraz parki, zadrzewienia miejskie. Rzadziej przebywa na samotnych drzewach w krajobrazie rolniczym. Nie unika większych drzewostanów, choć lęgnie się tylko na ich skraju. Nie wykazują wymagań dotyczących wysokości nad poziomem morza.

Preferuje lokowanie terenów lęgowych w pobliżu zbiorników wodnych, gdzie na ich brzegach często poszukuje pokarmu. Jest ptakiem wszędobylskim, toteż przystosował się do życia w miastach, gdzie spotyka się często go na wysypiskach śmieci. Zimą w towarzystwie wron zalatuje na pola i w pobliże osiedli ludzkich, gdzie znajduje się więcej łatwiejszego do zdobyciu pokarmu. Ostatnio pospolity w dużych miastach.

Pożywienie

Wszystkożerny, jednak głównie pokarm zwierzęcy – drobne ssaki, ptaki, owady, dżdżownice, również padlina i odpadki ze śmietników. Dodatkowo nasiona.

Okres lęgowy

Gniazdo zbudowane jest z patyków, gałązek, wylepione gliną, a wyściełane włosiem, trawami i innymi roślinami. Umieszczone w koronie drzewa w rozwidleniu konarów. W przeciwieństwie do gawronów czarnowrony nie zawsze gnieżdżą się pojedynczo na drzewach. Partnerzy pozostają sobie wierni do końca życia jednego z nich.

Rząd Wróblowe

---

Rodzina Wilgowate:

Wilga Zwyczajna.

Rodzina Krukowate:

Sójka Zwyczajna - Sroka Zwyczajna - Kawka Zwyczajna - Gawron - Kruk Zwyczajny - Czarnowron - Wrona Siwa.

Rodzina Sikory:

Sikora Uboga - Czarnogłówka - Modraszka - Sikora Bogatka.

Rodzina Skowronki:

Skowronek Zwyczajny.

Rodzina Jaskółkowate:

Jaskółka Oknówka - Jaskółka Dymówka.

Rodzina Szpakowate:

Szpak Zwyczajny.

Rodzina Muchołówkowate:

Muchołówka Szara - Rudzik Zwyczajny - Słowik Szary - muchołówka mała.

Rodzina Drozdowate:

Drozd Śpiewak - Kos Zwyczajny.

Rodzina Wróble:

Wróbel Zwyczajny.

Rodzina Pliszkowate:

Pliszka Siwa - Pliszka Żółta.

Rodzina Łuszczakowate:

Gil Zwyczajny - Zięba Zwyczajna.