Kokoszka Zwyczajna
|
| ||
 | ||
| Królestwo | Zwierzęta | |
| Gromada | Ptaki | |
| Rząd | Żurawiowe | |
| Rodzina | Chruściele | |
| Gatunek | Kokoszka Zwyczajna | |
| Długość ciała | ok. 30–38 cm | |
| Rozpietość skrzydeł | 50–55 cm | |
| Masa ciała | samce 249–493 g, samice g | |
Kokoszka Zwyczajna, kokoszka, kokoszka wodna, – gatunek średniej wielkości ptaka wodnego z rodziny chruścieli, zamieszkujący Eurazję i Afrykę.
W większości zasięgu osiadły lub koczujący, północne populacje wędrują na południe i zachód. Nie jest zagrożony wyginięciem.
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
- Wygląd
- Brak wyraźnego dymorfizmu płciowego. Wierzch ciała i skrzydła oliwkowobrązowawe. Głowa, szyja, pierś i boki łupkowoszare. Brzuch białawy, zaś pokrywy podogonowe białe. Czerwony dziób zakończony żółto. Nogi długie barwy żółtozielonej, z bardzo długimi palcami, na bokach których znajdują się wąskie fałdy skóry. Na czole naga rogowa blaszka koloru czerwonego. Na boku ciała widoczny biały pas biegnący równolegle do dolnego brzegu skrzydeł. Młode brązowe z zielonkawą blaszką, ale bez czerwonej tarczki na czole i dwubarwnego dzioba. Pisklęta czarne z czerwoną plamą wokół dzioba i prześwitującą między piórami niebieską skórą wokół oczu. Płynąc po wodzie, kokoszka jest wysoko wynurzona nad wodę i kiwa równomiernie ogonem i głową.
- Blisko spokrewniony modrzyk]] jest cały lśniąconiebieski. Ma długi i gruby czerwony dziób i podobnie czerwoną tarczkę na czole. Kokoszka jest znacznie mniejsza od łyski i od niej smuklejsza.
- Poszczególne podgatunki nieco różnią się między sobą. Podgatunki Starego Świata mają blaszkę na czole w kształcie eliptycznym, najszerszą w części środkowej o zaokrąglonym szczycie. Podgatunki Nowego Świata mają niemal kwadratową blaszkę najszerszą na szczycie.
- Wymiary średnie
- długość ciała ok. 30–38 cm
rozpiętość skrzydeł ok. 50–55 cm
masa ciała – podgatunek chloropus: samiec 249–493 g, samica 192–343 g; podgatunek meridionalis: 173–335 (średnio 245) g
Okres lęgowy[edytuj | edytuj kod]
Jaja wysiadywane są przez okres 17 do 22 dni przez obydwoje rodziców na przemian. Pisklęta opuszczają gniazdo po kilku dniach, dobrze pływają w 3. dniu życia, a nurkują w 8. dniu.
Do tego czasu karmią je oboje rodzice, a pisklęta z późniejszych lęgów są również karmione przez starsze rodzeństwo. Już po opuszczeniu gniazda pisklęta długo w nim, lub w jednym z dodatkowych gniazd zbudowanych przez samca, nocują.
Samodzielnie potrafią żerować po 3 tygodniach. Podczas rozpoczęcia drugiego lęgu w czerwcu i lipcu pisklętami opiekuje się samiec. Zdarza im się nawet wyprowadzać III lęg.
Rodzice mogą opuszczać tereny lęgowe i przenosić się na inne obszary, gdzie po założeniu „gniazda do spania” zajmują się wychowywaniem młodych. W gnieździe młode śpią w nocy i przebywają w czasie chłodnej pogody.
Toki[edytuj | edytuj kod]
Ptaki osiadłe zaczynają toki już późną jesienią. Na lęgowiska populacje wędrowne przylatują natomiast w połowie marca. Tu łączą się w pary i zajmują swoje rewiry. Samce próbują zaimponować samicom, pokazując im białe pokrywy podogonowe, które pełnią funkcję sygnalną.
Poza tym udają czyszczenie piór. Samica wybiera partnera, ale to on szuka terytorium i miejsca na gniazdo.
U kokoszek zachodzi częściowe odwrócenie ról płci. Samiec więcej czasu spędza na opiece nad potomstwem, a w trakcie łączenia się w pary to samice toczą walki o małe, ale bardzo opasłe samce.
Tłumaczy się to dłuższym czasem spędzanym przez przyszłych ojców na gnieździe. Poczyniono też obserwacje, kiedy samice składały jaja do gniazd dwóch samców.
Pożywienie[edytuj | edytuj kod]
Pokarm mieszany – bezkręgowce wodne, np. małże i owady, nasiona, owoce i zielone części roślin wodnych i bagiennych. Zbiera go zarówno na lądzie, jak i na powierzchni wody i pod wodą. Dobrze pływa i nurkuje, a także chodzi po drzewach.
| Rodzina Żurawie: | Żuraw Zwyczajny. |
| Rodzina Chruściele: | Wodnik Zwyczajny - Kokoszka Zwyczajna - Łyska Zwyczajna. |