Gawron

Gawron
Królestwo	Zwierzęta
Gromada	Ptaki
Rząd	Wróblowe
Rodzina	Krukowate
Gatunek	Gawron
Długość ciała	24 a 27 cm.
Rozpietość skrzydeł	34 a 38,5 cm.
Masa ciała	71 do 150 g.

Gawron, gapa – gatunek średniej wielkości ptaka synantropijnego z rodziny krukowatych, zamieszkujący Eurazję. Nie jest zagrożony.

Występowanie

Zasiedlił prawie całą Europę, prócz Półwyspu Iberyjskiego, Islandii, północnej Skandynawii i północnej Rosji. Dalej jego areał ciągnie się przez Azję po wybrzeża Oceanu Spokojnego. Populacje z chłodniejszych regionów wykonują regularne migracje na południe – do Środkowej i Zachodniej Europy, najdalej dolatując nad Morze Śródziemne. Na większości areału ptak jest jednak osiadły. Zamieszkuje w zależności od podgatunku.

Środowisko

Pierwotnymi siedliskami tych ptaków były azjatyckie stepy. Obecnie są to za dnia śródpolne zadrzewienia z wysokimi drzewami oraz większe parki miejskie, wiejskie, aleje, łąki, zagajniki, pastwiska, ugory, a nocą często centra miast na dużych osiedlach. Wycinanie dużych połaci lasów w Europie i zamienianie ich na tereny rolnicze powodowało przemieszczanie się gawronów na wschód.
Na zimowiskach ptaki razem nocują na wysokich drzewach, preferują brzegi lasów. Gdy minie noc, zaraz jak się rozwidni wyruszają w poszukiwaniu pokarmu, pokonując nawet odległość kilkudziesięciu kilometrów. Większość gniazdowisk i zimowisk gawronów znajduje się w niższych położeniach nad poziomem morza, najczęściej na terenach rolniczych, które przeplatają śródpolne laski i łęgi. Rzadziej spotykany na obszarach pagórkowatych. Zawsze chętnie przebywają w okolicach ze zbiornikami wodnymi. Dobrze przystosował się do warunków panujących latem i zwłaszcza zimą w miastach. Nocami może się w nich skupiać wiele tysięcy ptaków.

Kos Zwyczajny galeria zdjęć

• 
• 

Wygląd zewnętrzny

Większy niż gołąb, wielkością dorównuje wronie, choć jest od niej smuklejszy. Upierzenie na całym ciele czarne z fioletowym, metalicznym połyskiem. Bardzo często mylony z krukiem, ale znacznie od niego mniejszy. Obie płci są tej samej wielkości. Ma czarne nogi. Tegoroczne osobniki różnią się od tych w pełni dorosłych nasadą dzioba, która porośnięta jest piórami.
Starszym gawronom pióra w tym miejscu się zupełnie wycierają do gołej, szorstkiej, białawej skóry. Nadaje to mu dość długi i smukły wygląd. Obok kształtu mocnego, choć smukłego dzioba to najważniejsza cecha odróżniająca go od podobnie ubarwionej wrony czarnej. Inną odmienność widzi się też w promieniach słonecznych – gawron mieni się metalicznie fioletowo, podczas gdy wrona czarna połyskuje na zielono lub czerwonawo. Jak się okazało, wprawdzie gawrony w oczach człowieka są całkowicie czarne, to dla siebie nawzajem w ultrafiolecie mienią się wieloma barwami. Jest bardzo towarzyski (niezależnie od pory roku), choć ostrożny. W mieście zimą, gdy często człowiek go dokarmia, staje się zupełnie niepłochliwy. W wielotysięcznych stadach mieszanych znajdują się również kawki. W powietrzu porusza się lotem wymachowym, powolnym, ale i wytrwałym.

Gawrony są bardzo inteligentnymi ptakami. Potrafią używać narzędzi, a także wytwarzać je i dostosowywać do swych potrzeb.

Najdłużej żyjący gawron, którego wiek oznaczył człowiek, miał 23 lata i 9 miesięcy.

Rozmiary

długość ciała

ok. 48 cm

rozpiętość skrzydeł

99 cm

masa ciała

ok. 450 g

Głos

Nie jest trudno zauważyć obecność gawronów. W koloniach bez przerwy kraczą – głębokie „kra kra” lub ciche „grab grab”.

Pożywienie

Mieszane, w okresie jesienno-zimowym przeważnie pokarm roślinny w postaci ziaren i kiełków zbóż, bulw, nasion traw, owoców, odpadków kuchennych, natomiast w okresie letnim zjada bardzo dużo owadów i ich larw, dżdżownice i inne bezkręgowce, ale także gryzonie, jaszczurki, żaby, pisklęta, jaja innych ptaków i padlinę. Skład diety jest uzależniony od lokalnych warunków i pory roku. Zjadają więcej pokarmu roślinnego niż wrony, w tym kiełkujące nasiona.
Żerują prawie wyłącznie na ziemi, po której spokojnie chodzą i skaczą. Częściej niż u innych krukowatych gawronom zdarza się wydłubywać pokarm z gleby. Zimą pokarmu szukają na polach, zwłaszcza gdy nie ma zbyt grubej pokrywy śnieżnej. Powodują szkody rolnikom, gdyż wybierają kiełkujące nasiona zbóż. Pewnym jednak „zadośćuczynieniem” jest jednoczesne zbieranie spoczynkowych stadiów owadów i łowienie norników zwyczajnych. Wiosną kroczą po przeoranej ziemi za traktorem i zbierają odsłonięte pędraki. W miastach nierzadko odwiedzają wysypiska śmieci.
Życie w kolonii nie tylko przynosi korzyści ze względu na większe szanse obronienia się przed wrogiem. Istnieje też prawdopodobieństwo, że jeden z towarzyszy znajdzie pożywienie nie tylko dla siebie, ale i dla pozostałych uczestników stada.

Rząd Wróblowe

---

Rodzina Wilgowate:

Wilga Zwyczajna.

Rodzina Krukowate:

Sójka Zwyczajna - Sroka Zwyczajna - Kawka Zwyczajna - Gawron - Kruk Zwyczajny - Czarnowron - Wrona Siwa.

Rodzina Sikory:

Sikora Uboga - Czarnogłówka - Modraszka - Sikora Bogatka.

Rodzina Skowronki:

Skowronek Zwyczajny.

Rodzina Jaskółkowate:

Jaskółka Oknówka - Jaskółka Dymówka.

Rodzina Szpakowate:

Szpak Zwyczajny.

Rodzina Muchołówkowate:

Muchołówka Szara - Rudzik Zwyczajny - Słowik Szary - muchołówka mała.

Rodzina Drozdowate:

Drozd Śpiewak - Kos Zwyczajny.

Rodzina Wróble:

Wróbel Zwyczajny.

Rodzina Pliszkowate:

Pliszka Siwa - Pliszka Żółta.

Rodzina Łuszczakowate:

Gil Zwyczajny - Zięba Zwyczajna.