Żbik Europejski: Różnice pomiędzy wersjami

Z Piękno Polskiej Przyrody
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
(Utworzono nową stronę "__NOTOC__ {| class="wikitable" style="width: 25%; float:right; margin-left: 10px;" | colspan="3" style="background-color:#00FFFF;" | <center>'''Ryś Euroazjatycki'''</ce...")
 
 
(Nie pokazano 8 pośrednich wersji utworzonych przez tego samego użytkownika)
Linia 2: Linia 2:
 
{| class="wikitable" style="width: 25%; float:right; margin-left: 10px;"
 
{| class="wikitable" style="width: 25%; float:right; margin-left: 10px;"
 
| colspan="3" style="background-color:#00FFFF;" |
 
| colspan="3" style="background-color:#00FFFF;" |
<center>'''Ryś Euroazjatycki'''</center>
+
<center>'''Żbik Europejski'''</center>
 
|-
 
|-
| colspan="2" | [[Plik:Rys-euroazjatycki.jpg|center|250px]]
+
| colspan="2" | [[Plik:Zbik-europejski.jpg|center|250px]]
 
|-
 
|-
 
| colspan="3" style="background-color:#00FFFF;" |
 
| colspan="3" style="background-color:#00FFFF;" |
Linia 18: Linia 18:
 
|-
 
|-
 
|style="width: 45%" | '''Gatunek'''
 
|style="width: 45%" | '''Gatunek'''
| Ryś Euroazjatycki
+
| Żbik Europejski
 
|-  
 
|-  
 
|style="width: 45%" | '''Długość ciała'''
 
|style="width: 45%" | '''Długość ciała'''
| 100–150 cm.<br>ogona 15–30 cm.
+
| 47,3–65,5 cm.<br>ogona 25,7–32,6 cm.
 
|-  
 
|-  
 
|style="width: 45%" | '''Wysokość ciała'''
 
|style="width: 45%" | '''Wysokość ciała'''
| 50–75 cm
+
|  
 
|-  
 
|-  
 
|style="width: 45%" | '''Masa ciała'''
 
|style="width: 45%" | '''Masa ciała'''
| 12–35 kg.
+
| 2,35–7,26 kg.
 
|-  
 
|-  
 
| colspan="3" style="background-color:#00FFFF;" |
 
| colspan="3" style="background-color:#00FFFF;" |
 
<center>'''Zasięg Występowania'''</center>
 
<center>'''Zasięg Występowania'''</center>
 
|-
 
|-
| colspan="2" | [[Plik:Mapa-rys-euroazjatycki.png|center|250px]]
+
| colspan="2" | [[Plik:Mapa-zbik-europejski.jpg|center|250px]]
 
|-  
 
|-  
 
| colspan="3" style="background-color:#00FFFF;" |   
 
| colspan="3" style="background-color:#00FFFF;" |   
 
|}
 
|}
'''Ryś Euroazjatycki''', ryś – gatunek lądowego ssaka drapieżnego z podrodziny kotów w obrębie rodziny kotowatych, największy z rysi.<br>  
+
'''Żbik Europejski''', żbik, żbik szkocki – gatunek drapieżnego ssaka z podrodziny kotów w obrębie rodziny kotowatych, po raz pierwszy opisany przez Karola Linneusza w 1758 roku, na podstawie wyglądu kota domowego.<br>  
Występuje w Europie i Azji. Poza kotem domowym, ryś i żbik są jedynymi występującymi w Polsce przedstawicielami kotowatych.<br>
+
Obecną nazwę nadał żbikowi w 1775 roku niemiecki przyrodnik Schreber, który w Niemczech obserwował zwierzę w naturze.  
Ryś jest też jednym z największych drapieżników Europy. W Polsce jest gatunkiem rzadkim i chronionym. Badaniem populacji rysia w Polsce zajmuje się Instytut Biologii Ssaków Polskiej Akademii Nauk i Instytut Ochrony Przyrody PAN.  
 
 
<br>
 
<br>
  
 
==Występowanie==
 
==Występowanie==
Pierwotnie zasięg rysia obejmował obszar od Pirenejów po Kamczatkę, od Bałkanów po Skandynawię i od Turcji po Kaszmir i Tybet.<br>
+
Żbik europejski występuje w Europie i południowo-zachodniej Azji zamieszkując w zależności od podgatunku.
Obecny naturalny zasięg tego gatunku nie obejmuje krajów Europy Zachodniej. Od lat siedemdziesiątych zasięg ponownie zaczął się rozszerzać dzięki reintrodukcji na obszarach Szwajcarii, Austrii, Czech, Francji i Słowenii. W Skandynawii obserwuje się rozprzestrzenianie tego gatunku poza koło podbiegunowe.<br>
 
Status rysia euroazjatyckiego jest różny w zależności od obszaru. Największa populacja żyje w lasach Syberii. Znaczące populacje występują także w Skandynawii i Finlandii i Karpatach.<br>
 
Szczątkowa populacja żyje na Półwyspie Bałkańskim. We Francji, Niemczech i Szwajcarii rysie zostały wytępione już w XIX w. i w pierwszej połowie XX wieku.<br> Zostały na tych obszarach reintrodukowane w drugiej połowie XX wieku. Poza tym rysie można spotkać także w Azji Środkowej i lasach wschodniej Europy.<br>
 
W Europie kontynentalnej według danych z lat 2010–2012 żyło 9 tys. rysi.
 
 
<br>
 
<br>
  
== Wygląd ==
+
== Morfologia ==
{| class="wikitable" width="50%"
+
Długość ciała samic 47,3–57,5 cm, samców 54,7–65,5 cm, długość ogona samic 25,7–32 cm, samców 27,6–32,6 cm; masa ciała samic 2,35–4,68 kg, samców 3,77–7,26 kg.<br>  
!colspan="2"| Podstawowe dane
+
Sierść gęsta i długa jest barwy żółtawoszarej w ciemne pręgi. Powyżej opuszek, na tylnych kończynach czarne plamy.  
|-
 
|Długość ciała || <center>100–150&nbsp;cm.</center>
 
|-
 
|Wysokość w kłębie || <center>50–75&nbsp;cm.</center>
 
|-
 
|Długość ogona || <center>15–30&nbsp;cm.</center>
 
|-
 
|Masa ciała || <center>12–35 kg.</center>
 
|-
 
|Dojrzałość płciowa || <center>ok. 1,5 roku.</center>
 
|-
 
|Ciąża || <center>70–74 dni.</center>
 
|-
 
|Liczba młodych w miocie || <center>3–5.</center>
 
|-
 
|Długość życia || <center>14–17 lat</center>
 
|}
 
<br>
 
 
 
==Tryb życia==
 
Poza okresem godowym rysie prowadzą samotniczy tryb życia. Polują przede wszystkim w nocy, dzień zaś spędzają głównie na wypoczywaniu w kryjówce. W trakcie poszukiwania jedzenia przemierzają średnio 7 km w czasie jednej nocy, ale mogą przebyć ponad 20 kilometrów.<br>
 
Rysie zajmują bardzo rozległe terytoria, o które konkurują zarówno samice, jak i samce. Rewiry samców są większe niż rewiry samic; rewir jednego samca może zachodzić na rewiry 2-3 samic. Terytoria samców mają średnio ok. 130 km² do 1400 km².<br>
 
Rewiry kilku samic praktycznie nie zachodzą na siebie, jednak mimo to często dochodzi między nimi do walk i konfliktów, podczas których matkom często pomagają wyrośnięte, ale jeszcze nie do końca samodzielne młode.<br>  
 
Terytoria samców są wspólne nawet w 1/3, ale mimo to do walk pomiędzy samcami dochodzi niezwykle rzadko.  
 
 
<br>
 
<br>
  
==Rozmnażanie==
+
==Ekologia==
Ze względu na ogólnie samotniczy tryb życia, rysie płci przeciwnej spotykają się ze sobą tylko raz w roku – w czasie rui.<br>  
+
Zamieszkuje gęste lasy obszarów górskich. Najlepiej czują się na skraju kompleksów leśnych. Znajdują schronienie wśród drzew, a polują na terenach otwartych: łąkach, śródleśnych polanach, na polach.<br>  
Rozpoczyna się ona zazwyczaj pod koniec stycznia, a kończy w marcu. W tym czasie w znaczący sposób zmienia się zachowanie tych zwierząt – intensywnie wędrują  w poszukiwaniu partnera, często znaczą teren i głośno nawołują; takie nawoływania – głośne miauczenia i warczenia – słychać wtedy z odległości kilkuset metrów.<br>  
+
Rozwścieczony żbik kładzie uszy płasko po głowie, otwiera szeroko czerwoną paszczę, przeraźliwie parska, jeży sierść i wygina grzbiet w łuk, co sprawia, że olbrzymieje.<br>  
Tak naprawdę jednak, właściwa ruja trwa jedynie ok. 3 dni; w tym okresie samiec nie odstępuje samicy o krok, nie poluje i zachowuje się bardzo agresywnie wobec ewentualnych konkurentów. Po kopulacji rysie rozchodzą się aż do następnego okresu godowego.<br>
+
Żbiki żywią się małymi ssakami, gryzoniami, ptakami, rybami, żabami, małymi sarnami, jelonkami i jagniętami, a czasem nawet polują na owady.<br>
Ciąża u rysia trwa około 70–74 dni. Samica rodzi w jednym miocie 2 lub 3 kociąt. Przychodzą one na świat w maju lub czerwcu, w legowisku znajdującym się najczęściej w dobrze ukrytej rozpadlinie skalnej, jamie, norze lisa lub borsuka, wykrocie lub gęstym młodniku. Ważą około 290 g, otwierają oczy po 10 dniach życia, ssą do 3-6 miesięcy.<br>  
+
Ciąża trwa 65–69 dni. Samica rodzi od jednego do czterech młodych. Samice dojrzewają w wieku 10 miesięcy, a samce rok później.  
Od początku pierwszej jesieni w życiu, kocięta zaczynają towarzyszyć matce w dłuższych wędrówkach i łowach, czasami pomagają jej także w walkach z innymi rysiami. Samodzielność osiągają przed upływem 1 roku życia, w wieku 9-11 miesięcy, wówczas opuszczają matkę. Często pozostają jeszcze przez jakiś czas w jej terytorium, później ostatecznie odchodzą i migrują w poszukiwaniu własnego rewiru.<br>  
+
<br><br><br><br><br><br><br><br><br><br><br><br>
Samice osiedlają się często w pobliżu terytorium matki, natomiast samce odchodzą zazwyczaj dość daleko, pokonując codziennie znaczne odległości.<br>
 
Rysie dożywają na wolności średnio wieku 14 – 17 lat, natomiast w niewoli często zdarza się, że padają dopiero w wieku ok. 25 lat.
 
<br><br><br>
 
 
{{ssaki rząd drapieżne}}
 
{{ssaki rząd drapieżne}}
 
<br>
 
<br>
 
[[Category:Ssaki]]
 
[[Category:Ssaki]]

Aktualna wersja na dzień 20:46, 29 cze 2022

Żbik Europejski
Zbik-europejski.jpg
Królestwo Zwierzęta
Gromada Ssaki
Rodzina Kotowate
Gatunek Żbik Europejski
Długość ciała 47,3–65,5 cm.
ogona 25,7–32,6 cm.
Wysokość ciała
Masa ciała 2,35–7,26 kg.
Zasięg Występowania
Mapa-zbik-europejski.jpg

Żbik Europejski, żbik, żbik szkocki – gatunek drapieżnego ssaka z podrodziny kotów w obrębie rodziny kotowatych, po raz pierwszy opisany przez Karola Linneusza w 1758 roku, na podstawie wyglądu kota domowego.
Obecną nazwę nadał żbikowi w 1775 roku niemiecki przyrodnik Schreber, który w Niemczech obserwował zwierzę w naturze.

Występowanie[edytuj | edytuj kod]

Żbik europejski występuje w Europie i południowo-zachodniej Azji zamieszkując w zależności od podgatunku.

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Długość ciała samic 47,3–57,5 cm, samców 54,7–65,5 cm, długość ogona samic 25,7–32 cm, samców 27,6–32,6 cm; masa ciała samic 2,35–4,68 kg, samców 3,77–7,26 kg.
Sierść gęsta i długa jest barwy żółtawoszarej w ciemne pręgi. Powyżej opuszek, na tylnych kończynach czarne plamy.

Ekologia[edytuj | edytuj kod]

Zamieszkuje gęste lasy obszarów górskich. Najlepiej czują się na skraju kompleksów leśnych. Znajdują schronienie wśród drzew, a polują na terenach otwartych: łąkach, śródleśnych polanach, na polach.
Rozwścieczony żbik kładzie uszy płasko po głowie, otwiera szeroko czerwoną paszczę, przeraźliwie parska, jeży sierść i wygina grzbiet w łuk, co sprawia, że olbrzymieje.
Żbiki żywią się małymi ssakami, gryzoniami, ptakami, rybami, żabami, małymi sarnami, jelonkami i jagniętami, a czasem nawet polują na owady.
Ciąża trwa 65–69 dni. Samica rodzi od jednego do czterech młodych. Samice dojrzewają w wieku 10 miesięcy, a samce rok później.











Rząd Drapieżne