Łyska Zwyczajna: Różnice pomiędzy wersjami

Aktualna wersja na dzień 18:49, 10 lip 2022

Łyska Zwyczajna


Królestwo	Zwierzęta
Gromada	Ptaki
Rząd	Żurawiowe
Rodzina	Chruściele
Gatunek	Łyska Zwyczajna
Długość ciała	36–39 cm
Rozpietość skrzydeł	70–80 cm
Masa ciała	samce 610–1200 g, samice 610–1150 g

Łyska Zwyczajna, łyska – gatunek średniej wielkości ptaka wodnego z rodziny chruścieli. W zachodniej i południowej części zasięgu osiadły i koczujący, północne populacje migrują jesienią na południe lub południowy zachód. Nie jest zagrożony wyginięciem.

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Brak dymorfizmu płciowego, choć samce są nieco większe od samic. Upierzenie dorosłych łupkowoczarne z nagą, podobnie jak dziób, białą blaszką rogową na czole, od której pochodzi polska nazwa gatunku. Palce otoczone karbowanymi płatkami skórnymi, łuski na nogach zielonosiwej barwy.
Młode jaśniejsze z mniejszą i ciemną blaszką na czole, jasnoszarą szyją i piersią, czarnoszarym grzbietem, pisklęta ciemne z żółtą głową, białą brwią, czerwoną plamą na czole, o dziobie czerwonym u nasady, a reszcie białej z czarną kropką na końcu. Pierzenie lotek w lipcu i sierpniu ukryte w trzcinach.
Pływając z lekko kiwającą się głową, zanurzają się bardziej niż kokoszki wodne. Dość ciężko zrywają się do lotu – potrzebują rozbiegu na powierzchni, kiedy to nogi wyciągają do tyłu. Można wtedy dostrzec białą tylną krawędź skrzydła.
Kokoszki natomiast zrywają się do lotu dużo lżej i początkowo z nogami skierowanymi do dołu. Nurkują z lekkiego wyskoku. Podobna do niej łyska czubata pochodząca z Hiszpanii nad tarczką czołową ma dwa okrągłe czerwone narośla.

Wymiary średnie

długość ciała 36–39 cm
rozpiętość skrzydeł 70–80 cm

Masa ciała

podgatunek nominatywny: samce 610–1200 g, samice 610–1150 g
podgatunek australis: samce 481–660 g, samice 476–609 g

Okres lęgowy[edytuj | edytuj kod]

Jaja wysiadywane są przez okres 22–24 dni przez obydwoje rodziców. Pisklęta opuszczają gniazdo zaraz po wykluciu, a samodzielność uzyskują po około 8 tygodniach. Na początku zajmują się nimi oboje rodzice, potem tylko samiec, bo samica zakłada drugi lęg.
Młode z pierwszego lęgu opiekują się też młodszym rodzeństwem razem z rodzicami, a nawet je karmią.
Najdłużej żyjąca łyska, której wiek oznaczył człowiek, miała 18 lat.

Toki[edytuj | edytuj kod]

Po powrocie na lęgowiska w marcu porzuca życie towarzyskie. Pary, łączące się zimą, odchodzą w odosobnienie i stają się agresywne. Zaciekle bronią swojego terytorium, w walce o nie i o jego utrwalenie.
Samiec atakuje wtedy obce łyski biegnąc do nich na powierzchni i uderza w nie skrzydłami, aż się ich pozbędzie. Gdy cel jest osiągnięty, z podniesioną szyją krąży wokół samicy. Takie zachowanie utrwala więzi między partnerami.

Pożywienie[edytuj | edytuj kod]

Rośliny wodne jak rdestnice, moczarki, ramienice, kłącza trzcin – zarówno części zielone, jak i nasiona są głównie spożywane latem, a różnorodne zwierzęta wodne, szczególnie małże, jesienią i zimą.
Z powierzchni wody wyskakuje na 40 cm, a nurkuje do 6,5 m. Znosi dobrze znaczne zmiany w diecie.

Rząd Żurawiowe

Rodzina Żurawie:

Żuraw Zwyczajny.

Rodzina Chruściele:

Wodnik Zwyczajny - Kokoszka Zwyczajna - Łyska Zwyczajna.

@@ Linia 4: / Linia 4: @@
 <center>'''Łyska Zwyczajna'''</center>
 |-
-| colspan="2" | [[Plik:Kokoszka-zwyczajna.jpg|center|250px]]
+| colspan="2" | [[Plik:Lyska-zwyczajna.jpg|center|250px]]
 |-
 | colspan="3" style="background-color:#C0C0C0;" |
@@ Linia 24: / Linia 24: @@
 |-
 |style="width: 50%" | Długość ciała
-| ok. 30–38 cm
+| 36–39 cm
 |-
 |style="width: 50%" | Rozpietość skrzydeł
-| 50–55 cm
+| 70–80 cm
 |-
 |style="width: 50%" | Masa ciała
-| samce 249–493 g, <br>samice g
+| samce 610–1200 g, <br>samice 610–1150 g
 |-
 | colspan="3" style="background-color:#C0C0C0;" |
 |}
-'''Kokoszka Zwyczajna''', kokoszka, kokoszka wodna, – gatunek średniej wielkości ptaka wodnego z rodziny chruścieli, zamieszkujący Eurazję i Afrykę.
+Łyska Zwyczajna, łyska – gatunek średniej wielkości ptaka wodnego z rodziny chruścieli. W zachodniej i południowej części zasięgu osiadły i koczujący, północne populacje migrują jesienią na południe lub południowy zachód. Nie jest zagrożony wyginięciem.
-W większości zasięgu osiadły lub koczujący, północne populacje wędrują na południe i zachód. Nie jest zagrożony wyginięciem.
 <br>
 ==Morfologia==
-; '''Wygląd''' : Brak wyraźnego dymorfizmu płciowego. Wierzch ciała i skrzydła oliwkowobrązowawe. Głowa, szyja, pierś i boki łupkowoszare. Brzuch białawy, zaś pokrywy podogonowe białe. Czerwony dziób zakończony żółto. Nogi długie barwy żółtozielonej, z bardzo długimi palcami, na bokach których znajdują się wąskie fałdy skóry. Na czole naga rogowa blaszka koloru czerwonego. Na boku ciała widoczny biały pas biegnący równolegle do dolnego brzegu skrzydeł. Młode brązowe z zielonkawą blaszką, ale bez czerwonej tarczki na czole i dwubarwnego dzioba. Pisklęta czarne z czerwoną plamą wokół dzioba i prześwitującą między piórami niebieską skórą wokół oczu. Płynąc po wodzie, kokoszka jest wysoko wynurzona nad wodę i kiwa równomiernie ogonem i głową.
+Brak dymorfizmu płciowego, choć samce są nieco większe od samic. Upierzenie dorosłych łupkowoczarne z nagą, podobnie jak dziób, białą blaszką rogową na czole, od której pochodzi polska nazwa gatunku. Palce otoczone karbowanymi płatkami skórnymi, łuski na nogach zielonosiwej barwy.<br>
-: Blisko spokrewniony modrzyk]] jest cały lśniąconiebieski. Ma długi i gruby czerwony dziób i podobnie czerwoną tarczkę na czole. Kokoszka jest znacznie mniejsza od łyski i od niej smuklejsza.
+Młode jaśniejsze z mniejszą i ciemną blaszką na czole, jasnoszarą szyją i piersią, czarnoszarym grzbietem, pisklęta ciemne z żółtą głową, białą brwią, czerwoną plamą na czole, o dziobie czerwonym u nasady, a reszcie białej z czarną kropką na końcu. Pierzenie lotek w lipcu i sierpniu ukryte w trzcinach.<br>
-: Poszczególne podgatunki nieco różnią się między sobą. Podgatunki Starego Świata mają blaszkę na czole w kształcie eliptycznym, najszerszą w części środkowej o zaokrąglonym szczycie. Podgatunki Nowego Świata mają niemal kwadratową blaszkę najszerszą na szczycie.
+Pływając z lekko kiwającą się głową, zanurzają się bardziej niż kokoszki wodne. Dość ciężko zrywają się do lotu – potrzebują rozbiegu na powierzchni, kiedy to nogi wyciągają do tyłu. Można wtedy dostrzec białą tylną krawędź skrzydła.<br>
-; '''Wymiary średnie''' :długość ciała ok. 30–38 cm<br />rozpiętość skrzydeł ok. 50–55 cm<br />masa ciała – podgatunek ''chloropus'': samiec 249–493 g, samica 192–343 g; podgatunek ''meridionalis'': 173–335 (średnio 245) g
+Kokoszki natomiast zrywają się do lotu dużo lżej i początkowo z nogami skierowanymi do dołu. Nurkują z lekkiego wyskoku. Podobna do niej łyska czubata pochodząca z Hiszpanii nad tarczką czołową ma dwa okrągłe czerwone narośla.<br>
+; '''Wymiary średnie'''
+* długość ciała 36–39 cm
+* rozpiętość skrzydeł 70–80 cm
+; '''Masa ciała'''
+* podgatunek nominatywny: samce 610–1200 g, samice 610–1150 g
+* podgatunek ''australis'': samce 481–660 g, samice 476–609 g
 <br>
 ==Okres lęgowy==
-Jaja wysiadywane są przez okres 17 do 22 dni przez obydwoje rodziców na przemian. Pisklęta opuszczają gniazdo po kilku dniach, dobrze pływają w 3. dniu życia, a nurkują w 8. dniu.<br>
+Jaja wysiadywane są przez okres 22–24 dni przez obydwoje rodziców. Pisklęta opuszczają gniazdo zaraz po wykluciu, a samodzielność uzyskują po około 8 tygodniach. Na początku zajmują się nimi oboje rodzice, potem tylko samiec, bo samica zakłada drugi lęg.<br>
-Do tego czasu karmią je oboje rodzice, a pisklęta z późniejszych lęgów są również karmione przez starsze rodzeństwo. Już po opuszczeniu gniazda pisklęta długo w nim, lub w jednym z dodatkowych gniazd zbudowanych przez samca, nocują.<br>
+Młode z pierwszego lęgu opiekują się też młodszym rodzeństwem razem z rodzicami, a nawet je karmią.<br>
-Samodzielnie potrafią żerować po 3 tygodniach. Podczas rozpoczęcia drugiego lęgu w czerwcu i lipcu pisklętami opiekuje się samiec. Zdarza im się nawet wyprowadzać III lęg.<br>
+Najdłużej żyjąca łyska, której wiek oznaczył człowiek, miała 18 lat.
-Rodzice mogą opuszczać tereny lęgowe i przenosić się na inne obszary, gdzie po założeniu „gniazda do spania” zajmują się wychowywaniem młodych. W gnieździe młode śpią w nocy i przebywają w czasie chłodnej pogody.
 <br>
 ==Toki==
-Ptaki osiadłe zaczynają toki już późną jesienią. Na lęgowiska populacje wędrowne przylatują natomiast w połowie marca. Tu łączą się w pary i zajmują swoje rewiry. Samce próbują zaimponować samicom, pokazując im białe pokrywy podogonowe, które pełnią funkcję sygnalną.<br>
+Po powrocie na lęgowiska w marcu porzuca życie towarzyskie. Pary, łączące się zimą, odchodzą w odosobnienie i stają się agresywne. Zaciekle bronią swojego terytorium, w walce o nie i o jego utrwalenie.<br>
-Poza tym udają czyszczenie piór. Samica wybiera partnera, ale to on szuka terytorium i miejsca na gniazdo.<br>
+Samiec atakuje wtedy obce łyski biegnąc do nich na powierzchni i uderza w nie skrzydłami, aż się ich pozbędzie. Gdy cel jest osiągnięty, z podniesioną szyją krąży wokół samicy. Takie zachowanie utrwala więzi między partnerami.
-U kokoszek zachodzi częściowe odwrócenie ról płci. Samiec więcej czasu spędza na opiece nad potomstwem, a w trakcie łączenia się w pary to samice toczą walki o małe, ale bardzo opasłe samce.<br>
-Tłumaczy się to dłuższym czasem spędzanym przez przyszłych ojców na gnieździe. Poczyniono też obserwacje, kiedy samice składały jaja do gniazd dwóch samców.
 <br>
 ==Pożywienie==
-Pokarm mieszany – bezkręgowce wodne, np. małże i owady, nasiona, owoce i zielone części roślin wodnych i bagiennych. Zbiera go zarówno na lądzie, jak i na powierzchni wody i pod wodą. Dobrze pływa i nurkuje, a także chodzi po drzewach.
+Rośliny wodne jak rdestnice, moczarki, ramienice, kłącza trzcin – zarówno części zielone, jak i nasiona są głównie spożywane latem, a różnorodne zwierzęta wodne, szczególnie małże, jesienią i zimą.<br>
+Z powierzchni wody wyskakuje na 40 cm, a nurkuje do 6,5 m. Znosi dobrze znaczne zmiany w diecie.
 <br><br>
 {{ptaki rząd żurawiowe}}
 <br>
 [[Category:Ptaki w Polsce]]