Wiciokrzew Pomorski

Wiciokrzew Pomorski
Królestwo	Rośliny
Rząd	Szczeciowce
Rodzina	Przewiertniowate
Gatunek	Wiciokrzew Pomorski
Wysokość	1-2 m

Wiciokrzew Pomorski – gatunek zdrewniałego pnącza należący do rodziny przewiertniowatych. Występuje w Europie Zachodniej i Południowej, w Polsce osiąga wschodnią granicę zasięgu. Roślina często uprawiana, głównie ze względu na efektowne, silnie pachnące kwiaty. Wyhodowano szereg odmian uprawnych. Dawniej gatunek wykorzystywany był także jako leczniczy. Na stanowiskach naturalnych w Polsce podlega częściowej ochronie prawnej. Czerwone, kuliste owoce są lekko trujące.

Morfologia

Pokrój
Pnącze prawoskrętne, osiągające wysokość zwykle do 5 m wysokości, rzadko wyższe. Owija się wokół podpór. Różne części rośliny okryte są włoskami gruczołkowymi, które są też przyczyną lepkości końcowych, kwitnących odcinków pędów.
Liście
Liście krótkoogonkowe (ogonek do 7 mm długości), górne siedzące, ale nie zrośnięte u nasady. Blaszka o długości 4–6 cm, eliptyczna lub odwrotnie jajowata, na szczycie zaostrzona lub tępa. Brzegi są zwykle całe, choć zdarzają się liście zatokowato wcinane. Za młodu liście są owłosione, z czasem stają się nagie. Z wierzchu są ciemnozielone, od spodu jaśniejsze, sinozielone.
Kwiaty
Skupione po 3 w wierzchotkach, które z kolei zebrane są w 3–5 okółków tworzących zbity kwiatostan w formie nibygłówki, wyrastający na ogruczolonej szypułce długości 4–9 cm na końcach pędów. Poszczególne kwiaty wsparte są drobnymi podkwiatkami o długości 1–2 mm, częściowo osłaniających zalążnię. Okwiat, jak i cały kwiat pięciokrotny, składa się z krótkiego, ogruczolonego kielicha oraz grzbiecistej korony o wyciągniętej rurce.
Korona jest w pąku i za młodu często purpurowo nabiegła, w czasie kwitnienia kremowobiała, po czym w miarę przekwitania coraz bardziej żółknie. Cała od zewnątrz ogruczolona. Rurka kończy się dwiema odgiętymi wargami, z których dolna jest niepodzielona, a górna, tworzona z 4 zrośniętych płatków, rozcięta jest na 4 łatki. Pręciki w liczbie 5, o zróżnicowanej długości wystają poza rurkę korony. Słupek dolny z nitkowatą szyjką wystającą poza rurkę korony jeszcze dalej niż pręciki.

Owoc
Ciemnoczerwone, kuliste i soczyste niby-jagody z trwałymi ząbkami kielicha na szczycie, okryte lepkimi gruczołkami. Zawierają nieliczne nasiona.

Łodyga
Pędy gładkie, okrągłe, o długich międzywęźlach i niezgrubiałe w węzłach. Roczne pędy zwykle szaro owłosione i często purpurowo nabiegłe. Starsze okryte popielatoszarą, włóknistą i łuszczącą się korą[21]. Osiągają do kilku cm średnicy. Pąki są wąskostożkowate, ułożone nakrzyżlegle, silnie odstają od pędu. Okryte są wieloma, jasnobrązowymi łuskami, na grzbiecie zaostrzonymi. Ślady po liściach są ciemnoszare, wąskie i osadzone na wyraźnej podstawce. Na pędach widoczne są bardzo liczne, koliste i czarne przetchlinki o różnej wielkości.

Nazewnictwo

Rodzajową nazwę naukową nadał Linneusz na cześć Adama Lonitzera – niemieckiego lekarza i botanika z XVI wieku. Nazwa gatunkowa pochodzi od dwóch słów greckich – perí co oznacza „wokoło, dookoła” oraz klýmenon oznaczającego „pnącze”. Nazwa Periclymenum w języku greckim u Dioskurydesa odnosiła się do tego lub podobnego mu pnącza.
W starszych publikacjach w języku polskim gatunek opisany jest jako „gdula mniejsza”, „kozipowóy” i „wonny powoy”. W języku kaszubskim gatunek określany jest mianem „kozieniec”. Nazwa „wiciokrzew pomorski” była w użyciu już w okresie międzywojennym, choć równocześnie obok określeń „lonicera okręgowa” i „róża jerychońska”. Współcześnie, obok nazwy „wiciokrzew pomorski” używane bywa określenie „wiciokrzew powojowy”.

Krzewy w Polsce

---

Krzewy Pnące:

Bluszcz Pospolity - Wiciokrzew Pospolity - Wiciokrzew Pomorski.