|
|
| Linia 32: |
Linia 32: |
| | |} | | |} |
| | <br> | | <br> |
| − | Karkonosze - najwyższe pasmo górskie Sudetów i zarazem Czech rozciągające się na przestrzeni ok. 40 km. Szerokość pasma waha się od 8 do 20 km. Karkonosze zajmują powierzchnię ok. 650 km², z czego do Polski należy 185 km² czyli 28,46%.<br>
| + | '''Rysy''' – góra położona na granicy polsko-słowackiej, w [[Tatry Wysokie|Tatrach Wysokich]]. Ma trzy wierzchołki, z których najwyższy jest środkowy, znajdujący się w całości na terytorium Słowacji.<br> |
| − | Najwyższym szczytem jest Śnieżka (1603 m n.p.m.) – najwyższy szczyt Czech, Sudetów i Śląska.<br>
| + | Wierzchołek północno-zachodni, przez który biegnie granica, stanowi najwyżej położony punkt Polski 2499 m i należy do Korony Europy. |
| − | <br>
| |
| − | == Położenie Karkonoszy ==
| |
| − | Karkonosze położone są w Sudetach Zachodnich, stanowiąc ich centralną część. Od północy graniczą z Kotliną Jeleniogórską, od północnego wschodu poprzez Przeł. <br>
| |
| − | Kowarską z Rudawami Janowickimi, od wschodu ze wzgórzami Bramy Lubawskiej (Kotliną Kamiennogórską), od południowego wschodu poprzez Przełęcz Lubawską z Górami Kruczymi, od południa z Podgórzem Karkonoskim i od zachodu poprzez Przeł. Szklarską z Górami Izerskimi.<br>
| |
| − | | |
| − | == Granicy pasma ==
| |
| − | Zachodnia granica Karkonoszy z Górami Izerskimi przebiega od wsi Horní Sytová (na północny zachód od Jilemnic) wzdłuż rzeki Izery, jej lewego dopływu Mumlawy i Mielnicy do Przełęczy Szklarskiej, a dalej wzdłuż górnego biegu Kamiennej do jej skrętu na wschód.
| |
| − | <br> | |
| − | Granica północna biegnie wzdłuż Kamiennej przez Szklarską Porębę do Piechowic, oddzielając je od Gór Izerskich.<br>
| |
| − | Dalej na wschód biegnie ona u podnóża Pogórza Karkonoskiego przez Sobieszów, Podgórzyn, Sosnówkę, Głębock, Miłków, Ścięgny, Krzaczynę do Kowar, cały czas oddzielając je od Kotliny Jeleniogórskiej.<br>
| |
| − | | |
| − | Granica wschodnia biegnie ku SE przez Kowary wzdłuż potoku Jedlicy do Podgórza, gdzie skręca ku wschodowi, osiąga Przełęcz Kowarską i schodzi do górnej części Ogorzelca.<br>
| |
| − | Na tym odcinku Karkonosze graniczą z Rudawami Janowickimi. Z Ogorzelca granica skręca na południowy zachód, w górę wzdłuż górnego biegu potoku Świdnik do Rozdroża Kowarskiego.<br>
| |
| − | Od Rozdroża Kowarskiego biegnie w dół, najpierw na południe, a później na południowy wschód, wzdłuż potoku Złotna przez Klatkę do Jarkowic.<br>
| |
| − | Z Jarkowic biegnie na południe przez Opawę i Niedamirów do miejsca gdzie rzeka Bóbr przekracza granicę państwową.<br>
| |
| − | Po stronie czeskiej wschodnia granica biegnie od granicy państwowej przez północne przedmieścia Žacléřa, Lampertice, Bernartice, Křenov do przedmieścia Trutnova – Poříčí.<br>
| |
| − | Na wschód od Karkonoszy leżą Wzgórza Bramy Lubawskiej, będące częścią Kotliny Kamiennogórskiej oraz Žacléřská vrchovina.<br>
| |
| − | | |
| − | Granica południowa biegnie od Poříčí przez Trutnov, Mladé Buky, Lánov, Vrchlabí, wsie Víchová nad Jizerou, Horní Sytová, oddzielając je od Podgórza Karkonoskiego. <br>
| |
| − | | |
| − | == Rzeźba Karkonoszy ==
| |
| − | W rzeźbie Karkonoszy wyróżnia się dwa grzbiety o przebiegu wschód-zachód oraz grzbiety południowe, tzw. „Rozsochy” o przebiegu południkowym. W północnej części leży Pogórze Karkonoskie oddzielone od Grzbietu Śląskiego Karkonoskim Padołem Śródgórskim.<br>
| |
| − | Główny Grzbiet Karkonoszy rozciąga się od Przełęczy Szklarskiej do Przełęczy Okraj; dzieli się na Grzbiet Śląski, Grzbiet Czarny i Grzbiet Kowarski. Biegnie nim granica polsko-czeska.<br>
| |
| − | Na południe od niego rozciąga się równoległy, nieco krótszy Czeski Grzbiet, przecięty w połowie długości przełomową doliną Łaby.
| |
| − | Poprzecznie do Głównego i Czeskiego Grzbietu biegną grzbiety południowe, zwane po czesku Krkonošské rozsochy. Są to, od zachodu: Vilémovská hornatina, Vlčí hřbet, Žalský hřbet i Černohorská hornatina, odchodzące na południe od Czeskiego Grzbietu. <br><br>
| |
| − | | |
| − | == Flora ==
| |
| − | Chociaż szata roślinna Karkonoszy została znacznie przekształcona przez działalność człowieka, należy do najbogatszych i najcenniejszych w całych Sudetach. Góry te, mimo niewielkiej wysokości, posiadają wyraźnie ukształtowane i zróżnicowane piętra roślinne. Ze względu na ostry klimat, położone są one nawet o kilkaset metrów niżej niż w innych górach wysokich (choćby Tatrach).<br>
| |
| − | Przeważnie im wyższe piętro, tym lepiej zachowana jest pierwotna przyroda, ale w Karkonoszach szczytowe i grzbietowe partie są łatwo dostępne i zostały już znacznie przekształcone przez człowieka. <br><br>
| |
| − | | |
| − | == Fauna ==
| |
| − | Fauna Karkonoszy obejmuje ponad 15 tysięcy gatunków bezkręgowców i 320 gatunków kręgowców, wśród tych ostatnich najwięcej jest ptaków (około 200 gatunków, w tym 150 gniazdujących) i ssaków (blisko 60 gatunków, w tym 19 nietoperzy), płazy i gady mają po 6 gatunków, a ryby zaledwie dwa gatunki (pstrąg potokowy i głowacz białopłetwy).<br><br>
| |
| | <br> | | <br> |
| | {{góry sudety}} | | {{góry sudety}} |
Polska
