Jaszczurka Zielona: Różnice pomiędzy wersjami

Z Piękno Polskiej Przyrody
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
(Utworzono nową stronę "__NOTOC__ {| class="wikitable" style="width: 25%; float:right; margin-left: 10px;" | colspan="3" style="background-color:#0066ff;" | <center>'''Jaszczurka Zielona'''</ce...")
 
Linia 32: Linia 32:
 
    
 
    
 
|}
 
|}
−
'''Jaszczurka Zwinka''' – gatunek jaszczurki z rodziny jaszczurkowatych.  
+
'''Jaszczurka Zielona''' – gatunek jaszczurki z rodziny jaszczurek właściwych. Jest to największa jaszczurka obdarzona kończynami żyjąca w Europie Środkowej.  
−
Występuje niemal w całej Europie, w tym na terenie całej Polski i jest najczęściej występującym gadem na terenie kraju.
 
 
<br>
 
<br>
 
==Występowanie==
 
==Występowanie==
−
Zwinka występuje na większości kontynentu europejskiego poza jego południowymi i zachodnimi krańcami.<br>
+
Gatunek nizinny, w górach dochodzi do 2000 m n.p.m. Południowa Europa od Hiszpanii po Dniepr oraz na południowych obszarach środkowej Europy. Północna granica jej zasięgu to równoleżnik 49°N. Jedyne jej stanowisko w okresie powojennym stwierdzono w Ustroniu (Śląsk Cieszyński) w latach 1968-1970 (R. Bielawski, T. Ramik, 1972). Nieudokumentowane dane pochodzą z Bieszczadów oraz Wyżyny Lubelskiej, okolic Sokołowa Małopolskiego, a ostatnio także z Roztocza. Powyższe dane wymagają naukowego potwierdzenia.  
−
Na zachodzie granicą jej zasięgu jest środkowa Francja. Na północy spotkać ją można nawet w środkowej części Półwyspu Skandynawskiego, jest nieliczna w Wielkiej Brytanii.<br>
 
−
Wschodnia granica zasięgu biegnie przez środkową Rosję. Gatunek występuje również w Turcji. Brak jej we Włoszech, Hiszpanii, południowo-zachodniej Francji oraz na Półwyspie Bałkańskim.<br>
 
−
W Polsce jest spotykana do 1200 m n.p.m., zwykle jednak mniej, do 900 m.<br> 
 
−
W Polsce poza dwoma podgatunkami stwierdzono także podgatunek L. a. chersonensis, który występuje po północno-wschodniej części Polski.<br>
 
−
Zwinka preferuje siedliska nizinne. Najczęściej można ją spotkać na murawach, terenach kamienistych, rumowiskach skalnych, zasiedla też siedliska ruderalne i ogrody działkowe, parki, wrzosowiska, nasypy kolejowe, zakrzaczone i zadrzewione łąki.<br>
 
−
Stwierdzana jest w lasach sosnowych, mieszanych i na innych terenach położonych blisko muraw.  
 
 
<br>  
 
<br>  
 
==Morfologia==
 
==Morfologia==
−
Maksymalna długość ciała samca z nieuszkodzonym ogonem w Polsce dochodzi od 20 cm do 23,5 cm, ale w Europie wschodniej dochodzi nawet do 28 cm. Długość tułowia i głowy bez ogona wynosi około 11 cm.<br>
+
Długość ciała do 40 cm
−
Jaszczurka zwinka jest jednym z czterech gatunków jaszczurek występujących na terenie Polski. Jest też jedną z najbarwniejszych w kraju.<br>
+
Masa ciała do 34 g[2].
−
Jej masywne ciało pokrywają ściśle do siebie przylegające łuski. Na grzbiecie są one mniejsze i szorstkie, brzuch zaś pokrywają większe i gładkie.<br>
+
Typowo ubarwione samce są trawiastozielone, bezplamiste lub bogato nakrapiane czarnymi plamkami. Typowe samice są szarozielone pokryte nieregularnymi ciemnymi plamkami z jasnymi liniami wzdłuż grzbietu. Brzuch jednolicie żółty lub żółtozielony.
−
Na głowie ma regularnie ułożone tarczki. Głowa jest krótsza, lecz większa niż u jaszczurki żyworódki.<br>
+
Typowo ubarwione samce są trawiastozielone, bezplamiste lub bogato nakrapiane czarnymi plamkami. Typowe samice są szarozielone pokryte nieregularnymi ciemnymi plamkami z jasnymi liniami wzdłuż grzbietu. Brzuch jednolicie żółty lub żółtozielony.  
−
Jej ogon jest nieco dłuższy od tułowia, ale i tak jest krótszy niż u innych jaszczurek. W sytuacji zagrożenia zostaje odrzucony dla odwrócenia uwagi drapieżnika, zachowanie to nazywane jest autotomią. Z czasem ogon odrasta do pierwotnej długości.<br>
+
'''Pokarm'''
−
Kończyny jaszczurki są silnie umięśnione, a palce długie, zakończone pazurkami.<br>
+
Stawonogi, głównie owady. Duże osobniki pożerają mniejsze jaszczurki i węże.
−
Samca można odróżnić po zielonkawym podbrzuszu, czasem nakrapianym drobnymi plamkami, podczas gdy samica ma szary lub kremowy spód ciała. W okresie godowym, czyli w maju, samce przybierają intensywną zieloną barwę. Ubarwienie tych gadów jest bardzo różne. 
+
'''Biotop'''
−
<br>
+
Tereny trawiaste, kamieniste lub krzewiaste, suche i słoneczne.
−
==Ekologia==
+
'''Zachowanie'''
−
Najczęstszym łupem tego gada padają bezkręgowce. W skład diety wchodzą pająki, owady, wije oraz ślimaki.<br>
+
Gatunek ciepłolubny, aktywny za dnia. Wygrzebuje nory w ziemi, w których się chroni i zimuje.
−
Zdarza się również, że jaszczurka pożywia się gąsienicami, stonogami, dżdżownicami oraz małymi żabami. <br>
+
 
−
Czasem zwinka staje się kanibalem i pożera młode własnego gatunku, bądź innych jaszczurek.<br>
+
'''Rozmnażanie'''
−
Małe ofiary połyka, większe zaś chwyta pyskiem i energicznie nimi potrząsa, bądź uderza nimi o ziemię.<br>
+
Okres godowy pod koniec kwietnia i w maju. Samica składa pod koniec maja lub w czerwcu do wygrzebanych przez siebie jam w ziemi od 5 do 13 rzadziej do 21 jaj o wymiarach 18x18 mm w pergaminowatych osłonkach. Młode wylęgają się w sierpniu i mierzą od 8 do 9 cm.
−
Jaszczurki te są aktywne za dnia. Lubią wygrzewać się rankiem na słońcu, co zwierzętom zmiennocieplnym jest potrzebne do prawidłowego funkcjonowania organizmu.<br>
 
−
Wygrzewają się rano, by po południu polować w niskiej trawie. Gdy temperatura przekracza 40 °C, chowają się do wykopanych przez siebie norek.<br>
 
−
Wieczorem wracają do swoich kryjówek, gdzie spędzają noc. Są terytorialne, bronią terytoriów, na których spędzają czasem całe życie.<br>
 
−
Gady te kopią nory długie na prawie 8 m, najczęściej pod krzewami. Jaszczurki co kilka tygodni zmieniają nory, aby uchronić się przed niebezpieczeństwami.  
 
−
<br>
 
−
==Rozród==
 
−
Okres godowy trwa od kwietnia do czerwca, z największą intensywnością w maju. W tym okresie samce przybierają jaskrawozielone barwy i toczą walki w obecności samic, o prawo do kopulacji.<br>
 
−
Walka polega na łapaniu się za gardła, pyski lub inne części ciała, i próbowaniu swoich sił. W przeciwieństwie do samic samce są bardzo agresywne.<br>
 
−
Intensywne kolory mają pokazać, że samiec jest zdrowy i gotowy do przekazania swoich genów. W okresie godów praktykuje poligamię, łączy się z jak największą liczbą samic.<br>
 
−
Przed współżyciem samiec podgryza samicę w okolicy nasady ogona i boków ciała. Po kilku tygodniach samica, wykopawszy norkę, składa w niej od 5 do 15, maksymalnie 18 jaj.<br>
 
−
Do ich wyklucia się konieczne jest zachowanie odpowiedniej wilgotności. Jak u większości gadów samica nie zajmuje się młodymi.<br>
 
−
Małe jaszczurki wylęgają się po około 6–8 tygodniach, na przełomie sierpnia i września, i mają ok. 5,5–6,5 cm długości.<br>
 
−
Są jednolicie brązowe z licznymi małymi plamkami po bokach ciała.  
 
 
<br><br>
 
<br><br>
 
{{gady w polsce}}
 
{{gady w polsce}}
 
<br>
 
<br>
 
[[Category:Gady w Polsce]]
 
[[Category:Gady w Polsce]]

Wersja z 11:29, 18 kwi 2022

Jaszczurka Zielona
Jaszczurka-zwinka.jpg
Królestwo Zwierzęta
Gromada gady/zauropsydy
Rząd Łuskonośne
Rodzina Jaszczurkowate
Gatunek Jaszczurka Zwinka
Długość ciała od 20 cm do 23,5 cm
Masa ciała

Jaszczurka Zielona – gatunek jaszczurki z rodziny jaszczurek właściwych. Jest to największa jaszczurka obdarzona kończynami żyjąca w Europie Środkowej.

Występowanie[edytuj | edytuj kod]

Gatunek nizinny, w górach dochodzi do 2000 m n.p.m. Południowa Europa od Hiszpanii po Dniepr oraz na południowych obszarach środkowej Europy. Północna granica jej zasięgu to równoleżnik 49°N. Jedyne jej stanowisko w okresie powojennym stwierdzono w Ustroniu (Śląsk Cieszyński) w latach 1968-1970 (R. Bielawski, T. Ramik, 1972). Nieudokumentowane dane pochodzą z Bieszczadów oraz Wyżyny Lubelskiej, okolic Sokołowa Małopolskiego, a ostatnio także z Roztocza. Powyższe dane wymagają naukowego potwierdzenia.

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Długość ciała do 40 cm Masa ciała do 34 g[2]. Typowo ubarwione samce są trawiastozielone, bezplamiste lub bogato nakrapiane czarnymi plamkami. Typowe samice są szarozielone pokryte nieregularnymi ciemnymi plamkami z jasnymi liniami wzdłuż grzbietu. Brzuch jednolicie żółty lub żółtozielony. Typowo ubarwione samce są trawiastozielone, bezplamiste lub bogato nakrapiane czarnymi plamkami. Typowe samice są szarozielone pokryte nieregularnymi ciemnymi plamkami z jasnymi liniami wzdłuż grzbietu. Brzuch jednolicie żółty lub żółtozielony. Pokarm Stawonogi, głównie owady. Duże osobniki pożerają mniejsze jaszczurki i węże. Biotop Tereny trawiaste, kamieniste lub krzewiaste, suche i słoneczne. Zachowanie Gatunek ciepłolubny, aktywny za dnia. Wygrzebuje nory w ziemi, w których się chroni i zimuje.

Rozmnażanie Okres godowy pod koniec kwietnia i w maju. Samica składa pod koniec maja lub w czerwcu do wygrzebanych przez siebie jam w ziemi od 5 do 13 rzadziej do 21 jaj o wymiarach 18x18 mm w pergaminowatych osłonkach. Młode wylęgają się w sierpniu i mierzą od 8 do 9 cm.

Gady w Polsce
Rodzina Żółwie Błotne: Żółw Błotny - Żółw ozdobny.
Rodzina Jaszczurkowate: Jaszczurka Zwinka - Jaszczurka Zielona - Jaszczurka Żyworodna - Jaszczurka Murowa.
Rodzina Padalcowate: Padalec Zwyczajny - Padalec Kolchidzki.
Rodzina Połozowate: Zaskroniec Zwyczajny - Zaskroniec Rybołów - Wąż Eskulapa - Gniewosz Plamisty.
Rodzina Żmijowate: Żmija Zygzakowata.


Źródło: „http://geodirectory-katalog.pl/index.php?title=Jaszczurka_Zielona&oldid=1319”