Cyraneczka Zwyczajna

Z Piękno Polskiej Przyrody
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
Cyraneczka Zwyczajna
Cyranka-samiec.jpg
Samiec
Cyranka-samica.jpg
Samica
Królestwo Zwierzęta
Gromada Ptaki
Rząd Blaszkodziobe
Rodzina Kaczkowate
Gatunek Cyraneczka Zwyczajna
Długość ciała 50–65 cm.
Rozpietość skrzydeł 76–102 cm.
Masa ciała samiec 870–1800 g.
samica 735–1320 g.
Zasięg występowania
Mapa-cyranka-zwyczajna.png

Cyraneczka Zwyczajna, cyraneczka – gatunek średniego, wędrownego ptaka wodnego z rodziny kaczkowatych. Przeloty w marcu–kwietniu i sierpniu–październiku.

Cechy gatunku[edytuj | edytuj kod]

Najmniejsza kaczka pływająca Europy. Samiec w szacie godowej ma kasztanowatą głowę i górną część szyi. Bok głowy z zielono-czarnym pasem z połyskiem, od koloru kasztanowego oddziela tę plamę żółto-biała otoczka, które następnie łączy się u nasady dzioba.
Pierś kremowa z ciemnymi cętkami. Grzbiet i boki sinoszare z drobnym poprzecznym prążkowaniem. Tył grzbietu szarobrązowy. Na skrzydle lusterko w kolorze zielonkawej plamy na głowie, u obu płci.
Samica z wierzchu brązowa z ciemnym cętkowanym deseniem. Spód biały. Podobnie wyglądają młodociane i samiec w szacie spoczynkowej.
Spotkać ją można w stadach mieszanych z innymi kaczkami, ale trzyma się wtedy w osobnych grupkach. Wyróżnia się tym, że rzadko wyciąga szyję i jest mniejsza od reszty. Kaczor odzywa się wysokim „krek”, a kaczka szybko powtarzającym się „ke ke ke”.

Wymiary[edytuj | edytuj kod]

Wymiary średnie
  • Długość ciała ok. 30–43 cm
  • Długość skrzydła 16–20 cm
  • Rozpiętość skrzydeł 58–65 cm
  • Masa ciała 200–450 g

Pożywienie[edytuj | edytuj kod]

Wiosną i latem to głównie pokarm zwierzęcy, jesienią i zimą – roślinny. Pożywienia szukają w wodzie, w płytkim mule i szlamie, przegrzebując dno.

Rozród[edytuj | edytuj kod]

Różnorodne śródlądowe porośnięte roślinnością zbiorniki wodne, preferuje jednak niewielkie, gęsto zarośnięte oczka, stawy, rzeki o powolnym nurcie, bagna.
Pojawia się na wiosnę po stopieniu lodów. Dobierają się w pary wśród zimujących stad, więc przylatują parami. Toki są bardzo hałaśliwe, do tego stopnia, że słychać cały dźwięczny chór nawoływań. Odbywają się grupowo już na jesieni, a w odróżnieniu od krzyżówki każdy samiec aktywnie poszukuje samicy.
Na lądzie, w pewnym oddaleniu od wody, ukryte w gęstej roślinności, trawie, turzycach, trzcinach i pałkach oraz pod krzakami. Budowane przez samicę. Stanowi je płytka jamka wysłana częściami roślin, które zbierze w pobliżu. Stopniowo w czasie wysiadywania wyścieła je ciemnym puchem i jasnymi piórami z dwoma ciemnymi plamkami.
W ciągu roku wyprowadza jeden lęg, składając w maju–czerwcu 5–16 jaj w kolorze żółtobiałym z zielonkawym odcieniem.
Jaja wysiadywane „twardo” przez okres 21–23 dni przez samicę. Odlatuje z niego w razie niebezpieczeństwa lub zakłócenia spokoju dopiero w ostatniej chwili. Samiec w tym czasie znajduje się na wodzie w pobliżu gniazda.
Pisklęta są zagniazdownikami. Potomstwem opiekuje się wyłącznie samica, która prowadzi kaczęta od razu po obeschnięciu nad wodę. W pierwszych dniach po wykluciu wraca z nimi do gniazda dla odpoczynku. Pisklęta w puchu są bardzo podobne do młodych kaczki krzyżówki, choć są mniejsze i mają ciemny pasek pod okiem. Z końcem lata i na jesieni cyraneczki zbierają się w stada, które liczą tysiące osobników. Na zimowiska odlatują we wrześniu lub październiku.
Dojrzałość płciową osiągają ok. 1 roku życia.


Rząd Blaszkodziobe