Cyraneczka Zwyczajna

Z Piękno Polskiej Przyrody
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
Cyraneczka Zwyczajna
Cyranka-samiec.jpg
Samiec
Cyranka-samica.jpg
Samica
Królestwo Zwierzęta
Gromada Ptaki
Rząd Blaszkodziobe
Rodzina Kaczkowate
Gatunek Cyraneczka Zwyczajna
Długość ciała 30–43 cm.
Rozpietość skrzydeł 58–65 cm.
Masa ciała 200–450 g.
Zasięg występowania
Mapa-cyranka-zwyczajna.png

Cyraneczka Zwyczajna, cyraneczka – gatunek średniego, wędrownego ptaka wodnego z rodziny kaczkowatych. Przeloty w marcu–kwietniu i sierpniu–październiku.

Cechy gatunku[edytuj | edytuj kod]

Najmniejsza kaczka pływająca Europy. Samiec w szacie godowej ma kasztanowatą głowę i górną część szyi. Bok głowy z zielono-czarnym pasem z połyskiem, od koloru kasztanowego oddziela tę plamę żółto-biała otoczka, które następnie łączy się u nasady dzioba.
Pierś kremowa z ciemnymi cętkami. Grzbiet i boki sinoszare z drobnym poprzecznym prążkowaniem. Tył grzbietu szarobrązowy. Na skrzydle lusterko w kolorze zielonkawej plamy na głowie, u obu płci.
Samica z wierzchu brązowa z ciemnym cętkowanym deseniem. Spód biały. Podobnie wyglądają młodociane i samiec w szacie spoczynkowej.
Spotkać ją można w stadach mieszanych z innymi kaczkami, ale trzyma się wtedy w osobnych grupkach. Wyróżnia się tym, że rzadko wyciąga szyję i jest mniejsza od reszty. Kaczor odzywa się wysokim „krek”, a kaczka szybko powtarzającym się „ke ke ke”.

Wymiary[edytuj | edytuj kod]

Wymiary średnie
  • Długość ciała ok. 30–43 cm
  • Długość skrzydła 16–20 cm
  • Rozpiętość skrzydeł 58–65 cm
  • Masa ciała 200–450 g

Pożywienie[edytuj | edytuj kod]

Wiosną i latem to głównie pokarm zwierzęcy, jesienią i zimą – roślinny. Pożywienia szukają w wodzie, w płytkim mule i szlamie, przegrzebując dno.

Rozród[edytuj | edytuj kod]

Różnorodne śródlądowe porośnięte roślinnością zbiorniki wodne, preferuje jednak niewielkie, gęsto zarośnięte oczka, stawy, rzeki o powolnym nurcie, bagna.
Pojawia się na wiosnę po stopieniu lodów. Dobierają się w pary wśród zimujących stad, więc przylatują parami. Toki są bardzo hałaśliwe, do tego stopnia, że słychać cały dźwięczny chór nawoływań. Odbywają się grupowo już na jesieni, a w odróżnieniu od krzyżówki każdy samiec aktywnie poszukuje samicy.
Na lądzie, w pewnym oddaleniu od wody, ukryte w gęstej roślinności, trawie, turzycach, trzcinach i pałkach oraz pod krzakami. Budowane przez samicę. Stanowi je płytka jamka wysłana częściami roślin, które zbierze w pobliżu. Stopniowo w czasie wysiadywania wyścieła je ciemnym puchem i jasnymi piórami z dwoma ciemnymi plamkami.
W ciągu roku wyprowadza jeden lęg, składając w maju–czerwcu 5–16 jaj w kolorze żółtobiałym z zielonkawym odcieniem.
Jaja wysiadywane „twardo” przez okres 21–23 dni przez samicę. Odlatuje z niego w razie niebezpieczeństwa lub zakłócenia spokoju dopiero w ostatniej chwili. Samiec w tym czasie znajduje się na wodzie w pobliżu gniazda.
Pisklęta są zagniazdownikami. Potomstwem opiekuje się wyłącznie samica, która prowadzi kaczęta od razu po obeschnięciu nad wodę. W pierwszych dniach po wykluciu wraca z nimi do gniazda dla odpoczynku. Pisklęta w puchu są bardzo podobne do młodych kaczki krzyżówki, choć są mniejsze i mają ciemny pasek pod okiem. Z końcem lata i na jesieni cyraneczki zbierają się w stada, które liczą tysiące osobników. Na zimowiska odlatują we wrześniu lub październiku.
Dojrzałość płciową osiągają ok. 1 roku życia.


Rząd Blaszkodziobe