Ameryka Północna: Różnice pomiędzy wersjami

Z Piękno Polskiej Przyrody
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
(Utworzono nową stronę "__NOTOC__ {| class="wikitable" style="width: 25%; float:right; margin-left: 10px;" | colspan="3" style="background-color:#0066ff;" | <center>'''Ameryka Północna'''</ce...")
 
 
(Nie pokazano 12 pośrednich wersji utworzonych przez tego samego użytkownika)
Linia 4: Linia 4:
 
<center>'''Ameryka Północna'''</center>
 
<center>'''Ameryka Północna'''</center>
 
|-
 
|-
| colspan="2" | [[Plik:Ameryka-poludniowa.jpg|center|250px]]
+
| colspan="2" | [[Plik:Mapa-Ameryka-Północna.png|center|250px]]
 
|-
 
|-
 
| colspan="3" style="background-color:#0066ff;" |
 
| colspan="3" style="background-color:#0066ff;" |
Linia 12: Linia 12:
 
|-
 
|-
 
|style="width: 45%" | '''Powierzchnia'''
 
|style="width: 45%" | '''Powierzchnia'''
| 17 840 000 km²   
+
| 24 230 000 km²   
 
|-
 
|-
 
|style="width: 45%" | '''Wysokość max.'''
 
|style="width: 45%" | '''Wysokość max.'''
| 6962 m n.p.m., <br>Aconcagua.
+
| 6194 m n.p.m., <br>Denali
 
|-
 
|-
 
|style="width: 45%" | '''Wysokość śr.'''
 
|style="width: 45%" | '''Wysokość śr.'''
| 655 m n.p.m.
+
|  
 
|-  
 
|-  
 
|style="width: 45%" | '''Wysokość min.'''
 
|style="width: 45%" | '''Wysokość min.'''
| 105 m p.p.m. <br>Laguna del Carbon.
+
| 86 m p.p.m., <br>Dolina Śmierci
 
|-  
 
|-  
 
|style="width: 45%" | '''Ilość państw'''
 
|style="width: 45%" | '''Ilość państw'''
|  
+
| 22
 
|-  
 
|-  
 
| colspan="3" style="background-color:#0066ff;" |
 
| colspan="3" style="background-color:#0066ff;" |
Linia 35: Linia 35:
 
'''Ameryka Północna''' – kontynent o powierzchni 24 230 000 km² co stanowi 16,3% całkowitej powierzchni lądów na kuli ziemskiej, położony na półkulach: północnej i zachodniej. Do Ameryki Północnej należy również tzw. [[Ameryka Środkowa]].  
 
'''Ameryka Północna''' – kontynent o powierzchni 24 230 000 km² co stanowi 16,3% całkowitej powierzchni lądów na kuli ziemskiej, położony na półkulach: północnej i zachodniej. Do Ameryki Północnej należy również tzw. [[Ameryka Środkowa]].  
 
<br>
 
<br>
 
==Geografia==
 
 
== Dane geograficzne ==
 
== Dane geograficzne ==
{{Osobny artykuł|Geografia Ameryki Północnej}}
+
Od zachodu Amerykę Północną otacza [[Ocean Spokojny]], od północy [[Ocean Arktyczny]], a od wschodu [[Ocean Atlantycki]]. Ameryka Północna od [[Azja|Azji]] oddzielona jest Cieśniną Beringa. Na południu łączy się z [[Ameryka Południowa|Ameryką Południową]]. Południowa część nazywana jest [[Ameryka Łacińska|Ameryką Łacińską]].
{{Osobny artykuł|Geologia Ameryki Północnej}}
 
Od zachodu Amerykę Północną otacza [[Ocean Spokojny]], od północy [[Ocean Arktyczny]], a od wschodu [[Ocean Atlantycki]]. Ameryka Północna od [[Azja|Azji]] oddzielona jest [[Cieśnina Beringa|Cieśniną Beringa]]. Na południu łączy się z [[Ameryka Południowa|Ameryką Południową]]. Południowa część nazywana jest [[Ameryka Łacińska|Ameryką Łacińską]].
 
  
 
'''Najdalej wysunięte punkty Ameryki Północnej jako części świata:'''
 
'''Najdalej wysunięte punkty Ameryki Północnej jako części świata:'''
* na północy – Wyspa [[Kaffeklubben]] (83°40′N),
+
* na północy – Wyspa Kaffeklubben,
* na południu – [[Wyspa Kokosowa]] (5°32′N),
+
* na południu – Wyspa Kokosowa),
* na zachodzie – [[Przylądek Wrangell]] (172°25′E), na wyspie [[Attu]] w łańcuchu [[Aleuty|Aleutów]],
+
* na zachodzie – Przylądek Wrangell, na wyspie Attu w łańcuchu Aleutów,
* na wschodzie – [[Przylądek Północno-Wschodni]] (11°00′W), na [[Grenlandia|Grenlandii]].
+
* na wschodzie – Przylądek Północno-Wschodni, na [[Grenlandia|Grenlandii]].
  
 
'''Skrajne punkty Ameryki Północnej jako kontynentu:'''
 
'''Skrajne punkty Ameryki Północnej jako kontynentu:'''
* na północy – [[Półwysep Murchisona]] (71°58′N),
+
* na północy – Półwysep Murchisona,
* na południu – [[Punta Mariato]] (7°12′N),
+
* na południu – Punta Mariato,
* na zachodzie – [[Przylądek Księcia Walii]] (168°05′W),
+
* na zachodzie – Przylądek Księcia Walii,
* na wschodzie – [[Cape St. Charles]] (55°40′W).
+
* na wschodzie – Cape St. Charles.
  
 
Rozciągłość południkowa 7,2 tys. km, równoleżnikowa 6,8 tys. km. Kontynent silnie rozczłonkowany, długość linii brzegowej 75 600&nbsp;km. 8,3% Ameryki Północnej stanowią półwyspy, a 16,7% – wyspy.
 
Rozciągłość południkowa 7,2 tys. km, równoleżnikowa 6,8 tys. km. Kontynent silnie rozczłonkowany, długość linii brzegowej 75 600&nbsp;km. 8,3% Ameryki Północnej stanowią półwyspy, a 16,7% – wyspy.
  
 
'''Największymi półwyspami są:'''
 
'''Największymi półwyspami są:'''
* [[Labrador (półwysep)|Labrador]] – 1430 tys. km²,
+
* Labrador – 1430 tys. km²,
* [[Jukatan (półwysep)|Jukatan]] – 180 tys. km²,
+
* Jukatan – 180 tys. km²,
* [[Półwysep Kalifornijski|Kalifornijski]] – 144 tys. km²,
+
* Półwysep Kalifornijski – 144 tys. km²,
* [[Floryda (półwysep)|Floryda]] – 110 tys. km²,
+
* Floryda – 110 tys. km²,
* [[Półwysep Melville’a|Melville’a]] – 63 tys. km²,
+
* Półwysep Melville’a – 63 tys. km²,
* [[Seward (półwysep)|Seward]] – 50 tys. km²,
+
* Seward – 50 tys. km²,
* [[Nowa Szkocja]] – 45 tys. km²,
+
* Nowa Szkocja – 45 tys. km²,
* [[Alaska (półwysep)|Alaska]] – 45 tys. km².
+
* Alaska – 45 tys. km².
  
 
'''Do największych wysp należą:'''
 
'''Do największych wysp należą:'''
* [[Grenlandia]] – 2175,6 tys. km² (największa wyspa na świecie)
+
* Grenlandia – 2175,6 tys. km² (największa wyspa na świecie)
* [[Ziemia Baffina]] – 507 tys. km²,
+
* Ziemia Baffina – 507 tys. km²,
* [[Wyspy Królowej Elżbiety]] – 419 tys. km²,
+
* Wyspy Królowej Elżbiety – 419 tys. km²,
* [[Wyspa Wiktorii]] – 217 tys. km²,
+
* Wyspa Wiktorii – 217 tys. km²,
* [[Wyspa Ellesmere’a]] – 196 tys. km²,
+
* Wyspa Ellesmere’a – 196 tys. km²,
* [[Nowa Fundlandia]] – 112 tys. km²,
+
* Nowa Fundlandia – 112 tys. km²,
* [[Kuba (wyspa)|Kuba]] – 105 tys. km²,
+
* Kuba – 105 tys. km²,
  
W Ameryce Północnej zaznacza się przewaga [[Góra|gór]] i [[wyżyna|wyżyn]] nad [[nizina]]mi – średnia wysokość nad poziomem morza to 781 m. Najwyższym punktem jest [[Denali]] (znany też jako McKinley – 6194 m) na [[Alaska|Alasce]], natomiast najniższy znajduje się w [[Dolina Śmierci (Kalifornia)|Dolinie Śmierci]] (86 m p.p.m.). Ponad 64% powierzchni leży powyżej 300 m n.p.m. Wzdłuż zachodnich brzegów [[Kordyliery]] (aktywne sejsmicznie) z wewnętrznymi wyżynami ([[Wyżyna Kolorado|Kolorado]], [[Wyżyna Meksykańska|Meksykańska]]), wewnątrz [[Wielkie Równiny]] i [[Niziny Wewnętrzne]], na wschodzie [[Appalachy]]. Wybrzeża wschodnie nizinne. Klimat od [[Klimat okołobiegunowy|okołobiegunowego]] na północy przez [[Klimat umiarkowany|umiarkowany]], [[Klimat podzwrotnikowy|podzwrotnikowy]] i [[Klimat zwrotnikowy|zwrotnikowy]] do [[Klimat równikowy|równikowego]] w [[Ameryka Środkowa|Ameryce Środkowej]]. W Kordylierach [[Klimat górski|klimaty górskie]]. Głównymi rzekami są: [[Missisipi (rzeka)|Missisipi]] z [[Missouri (rzeka)|Missouri]], [[Mackenzie (rzeka)|Mackenzie]], [[Jukon (rzeka)|Jukon]], a jeziorami: [[Jezioro Górne|Górne]], [[Huron (jezioro)|Huron]], [[Michigan (jezioro)|Michigan]], [[Wielkie Jezioro Niedźwiedzie]], [[Wielkie Jezioro Niewolnicze]], [[Erie (jezioro)|Erie]]. Na północy [[Pustynia polarna|pustynie arktyczne]], [[tundra]], [[Las iglasty|lasy iglaste]], ku południu przechodzą w [[Las mieszany|lasy mieszane]] i [[Las liściasty|liściaste]], w części środkowej [[preria|prerie]], na pd.-zach. [[Półpustynia|półpustynie]] i [[Pustynia|pustynie]]. W Kordylierach górskie lasy iglaste i roślinność alpejska, na wybrzeżach Ameryki Środkowej lasy równikowe. Fauna zróżnicowana: [[Piżmowół arktyczny|wół piżmowy]], renifer [[Renifer tundrowy|karibu]], [[Mulak białoogonowy|jeleń wirginijski]], niedźwiedzie ([[Niedźwiedź czarny|baribal]], [[Niedźwiedź grizli|grizzly]]), [[bizon amerykański]] (w rezerwatach).
+
=== Państwa Ameryki Północnej oraz ich stolice ===
 
+
{| class="wikitable"
<br>
+
!Lp. !! Państwo !! Stolica !! data-sort-type="number" | Powierzchnia<br />(w km²) !! data-sort-type="number" | Ludność<br />(1 lutego 2010)
 
+
|-
== Ukształtowanie terenu ==
+
|1 || Antigua i Barbuda || Saint John’s || 442 || 68 722
 
+
|-
<br>
+
|2 || Bahamy || Nassau || 13 940 || 301 790
 
+
|-
==Flora i fauna==
+
|3 || Barbados || Bridgetown || 431 || 281 968
 
+
|-
<br>
+
|4 || Belize || Belmopan || 22 966 || 279 457
 +
|-
 +
|5 || Dominika || Roseau || 754 || 69 029
 +
|-
 +
|6 || Dominikana || Santo Domingo || 48 730 || 9 234 039
 +
|-
 +
|7 || Grenada ||Saint George’s || 344 || 90 006
 +
|-
 +
|8 || Gwatemala || Gwatemala || 108 890 || 15 655 188
 +
|-
 +
|9 || Haiti || Port-au-Prince || 27 750 || 8 108 626
 +
|-
 +
|10 || Honduras || Tegucigalpa || 112 090 || 9 001 204
 +
|-
 +
|11 || Jamajka || Kingston || 10 991 || 2 790 832
 +
|-
 +
|12 || Kanada || Ottawa || 9 976 140 || 33 989 040
 +
|-
 +
|13 || Kostaryka ||San José || 51 100 || 4 678 179
 +
|-
 +
|14 || Kuba || Hawana || 100 860 || 13 346 676
 +
|-
 +
|15 || Meksyk || Meksyk || 1 972 550 || 107 563 903
 +
|-
 +
|16 || Nikaragua || Managua || 129 494 || 5 469 109
 +
|-
 +
|17 || Panama || Panama || 78 200 || 4 000 124
 +
|-
 +
|18 || Saint Kitts i Nevis || Basseterre || 261 || 39 952
 +
|-
 +
|19 || Saint Lucia || Castries || 616 || 163 312
 +
|-
 +
|20 || Saint Vincent i Grenadyny || Kingstown || 389 || 117 534
 +
|-
 +
|21 || Salwador || San Salvador || 21 040 || 6 704 932
 +
|-
 +
|22 || Stany Zjednoczone || Waszyngton || 9 631 418 || 308 878 120
 +
|}
  
==Klimat==
 
  
  

Aktualna wersja na dzień 17:54, 8 sie 2022

Ameryka Północna
Mapa-Ameryka-Północna.png
Rodzaj obiektu Kontynent
Powierzchnia 24 230 000 km²
Wysokość max. 6194 m n.p.m.,
Denali
Wysokość śr.
Wysokość min. 86 m p.p.m.,
Dolina Śmierci
Ilość państw 22
Miejsce na mapie świata
Mapa-swiata-afryka.jpg

Ameryka Północna – kontynent o powierzchni 24 230 000 km² co stanowi 16,3% całkowitej powierzchni lądów na kuli ziemskiej, położony na półkulach: północnej i zachodniej. Do Ameryki Północnej należy również tzw. Ameryka Środkowa.

Dane geograficzne[edytuj | edytuj kod]

Od zachodu Amerykę Północną otacza Ocean Spokojny, od północy Ocean Arktyczny, a od wschodu Ocean Atlantycki. Ameryka Północna od Azji oddzielona jest Cieśniną Beringa. Na południu łączy się z Ameryką Południową. Południowa część nazywana jest Ameryką Łacińską.

Najdalej wysunięte punkty Ameryki Północnej jako części świata:

  • na północy – Wyspa Kaffeklubben,
  • na południu – Wyspa Kokosowa),
  • na zachodzie – Przylądek Wrangell, na wyspie Attu w łańcuchu Aleutów,
  • na wschodzie – Przylądek Północno-Wschodni, na Grenlandii.

Skrajne punkty Ameryki Północnej jako kontynentu:

  • na północy – Półwysep Murchisona,
  • na południu – Punta Mariato,
  • na zachodzie – Przylądek Księcia Walii,
  • na wschodzie – Cape St. Charles.

Rozciągłość południkowa 7,2 tys. km, równoleżnikowa 6,8 tys. km. Kontynent silnie rozczłonkowany, długość linii brzegowej 75 600 km. 8,3% Ameryki Północnej stanowią półwyspy, a 16,7% – wyspy.

Największymi półwyspami są:

  • Labrador – 1430 tys. km²,
  • Jukatan – 180 tys. km²,
  • Półwysep Kalifornijski – 144 tys. km²,
  • Floryda – 110 tys. km²,
  • Półwysep Melville’a – 63 tys. km²,
  • Seward – 50 tys. km²,
  • Nowa Szkocja – 45 tys. km²,
  • Alaska – 45 tys. km².

Do największych wysp należą:

  • Grenlandia – 2175,6 tys. km² (największa wyspa na świecie)
  • Ziemia Baffina – 507 tys. km²,
  • Wyspy Królowej Elżbiety – 419 tys. km²,
  • Wyspa Wiktorii – 217 tys. km²,
  • Wyspa Ellesmere’a – 196 tys. km²,
  • Nowa Fundlandia – 112 tys. km²,
  • Kuba – 105 tys. km²,

Państwa Ameryki Północnej oraz ich stolice[edytuj | edytuj kod]

Lp. Państwo Stolica Powierzchnia
(w km²)
Ludność
(1 lutego 2010)
1 Antigua i Barbuda Saint John’s 442 68 722
2 Bahamy Nassau 13 940 301 790
3 Barbados Bridgetown 431 281 968
4 Belize Belmopan 22 966 279 457
5 Dominika Roseau 754 69 029
6 Dominikana Santo Domingo 48 730 9 234 039
7 Grenada Saint George’s 344 90 006
8 Gwatemala Gwatemala 108 890 15 655 188
9 Haiti Port-au-Prince 27 750 8 108 626
10 Honduras Tegucigalpa 112 090 9 001 204
11 Jamajka Kingston 10 991 2 790 832
12 Kanada Ottawa 9 976 140 33 989 040
13 Kostaryka San José 51 100 4 678 179
14 Kuba Hawana 100 860 13 346 676
15 Meksyk Meksyk 1 972 550 107 563 903
16 Nikaragua Managua 129 494 5 469 109
17 Panama Panama 78 200 4 000 124
18 Saint Kitts i Nevis Basseterre 261 39 952
19 Saint Lucia Castries 616 163 312
20 Saint Vincent i Grenadyny Kingstown 389 117 534
21 Salwador San Salvador 21 040 6 704 932
22 Stany Zjednoczone Waszyngton 9 631 418 308 878 120