Ślazowate

Ślazowate

Ślaz zygmarek

Ślazowate, malwowate – rodzina roślin należąca do rzędu ślazowców. Obejmuje 244 rodzaje z 4225 gatunkami. Są to rośliny zielne, krzewy i drzewa szeroko rozprzestrzenione na Ziemi, we wszystkich niemal strefach klimatycznych. Większość gatunków występuje w strefie tropikalnej. Podrodziny Malvoideae i Bombacoideae najbardziej zróżnicowane są na kontynentach amerykańskich, Byttnerioideae, Grewioideae i Sterculioideae rozprzestrzenione są w strefie równikowej, a rośliny z podrodziny Tilioideae rosną na półkuli północnej.

W Polsce występują dziko lub jako rośliny uprawiane lub dziczejące gatunki z rodzajów: anoda, ketmia, malwa, prawoślaz, ślaz, ślazówka, ślęzawa, zaślaz. Rośliny z tej rodziny produkują cyklopropenowe kwasy tłuszczowe i chinony z terpenoidów. U licznych przedstawicieli występują komórki śluzowe.

Morfologia

Pokrój

Rośliny zielne, krzewy i drzewa, rzadko pnącza. Cechują się okryciem pędów kępiasto skupionymi lub gwiazdkowatymi włoskami, czasem zmieszanymi z włoskami pojedynczymi, gruczołkami i łuskami, rzadko też z kolcami.

Liście

Ulistnienie skrętoległe. Liście pojedyncze lub dłoniasto złożone, o blaszce całobrzegiej, ząbkowanej, piłkowanej, karbowanej i w różnym stopniu wcinanej. Przylistki obecne, choć czasem zredukowane lub szybko opadające. Ogonek liściowy na obu końcach zwykle nieco zgrubiały.

Kwiaty

Zwykle obupłciowe i promieniste. Zebrane w kwiatostany będące w różnym stopniu zmodyfikowaną wierzchotką, na ogół z podsadkami. Kwiatostany wyrastają w różnych pozycjach – szczytowo, w kątach liści, zdarza się także kaulifloria. Na szypule kwiatowej częsty jest kieliszek tworzony z trzech lub większej liczby zrośniętych listków. Kielich składa się z 5 działek zwykle wolnych, rzadziej zrośniętych w różnym stopniu, czasem też barwnych – pełniących funkcję powabni. na wewnętrznej stronie działek u części przedstawicieli wykształcają się miodniki. Korona tworzona jest przez pięć płatków, zwykle wolnych, ew. zrastających się u nasady, czasem także z nitkami pręcików. Pręciki isłupki umieszczone są na wypukłym dnie kwiatowym, tworzącym androgynofor. Liczne pręciki skupione są grupach, o nitkach nagich lub w różnym stopniu zrastających się, w tym też w formie cylindra otaczających zalążnię. Ta jest górna i powstaje zwykle z 5 owocolistków, czasem większej lub mniejszej ich liczby. Owocolistki mogą pozostać wolne lub zrastają się. Zwieńczone są pojedynczymi lub zrastającymi się szyjkami słupka, czasem na szczycie rozgałęzioną. Znamiona są połączone lub podzielone.

Owoce

Pękające lub niepękające torebki, czasem rozłupnie, skrzydlaki, jagody lub orzechy. Torebki bywają wyścielone włoskami lub są mięsiste, z miąższem. Nasiona często owłosione, oskrzydlone lub okryte osnówką.