Zając Szarak
|
| ||
 | ||
| Królestwo | Zwierzęta | |
| Gromada | Ssaki | |
| Rodzina | Zającowate | |
| Gatunek | Zając Szarak | |
| Długość ciała | Bez ogona 550–680 mm. Długość ogona 75–140 mm. | |
| Masa ciała | 3,5–5 kg. | |
|
| ||
 | ||
Zając Szarak – gatunków ssak z rodziny zającowatych.
Tryb życia[edytuj | edytuj kod]
Zające szaraki są wyłącznie roślinożerne. Piją wodę ze zbiorników sporadycznie, najczęściej wystarcza im rosa z roślin, którymi się żywią.
Wiosną i latem spożywają niewielkie nadziemne części roślin, jesienią mogą zjadać korzonki lub inny wydobywany spod ziemi pokarm roślinny.
W zimie obgryzają gałązki drzew i krzewów, wczesną wiosną zjadają młode pędy. Zające szaraki nie kopią nor. Śpią w wyciśniętych podczas leżenia nieckach, które nazywa się kotlinkami.
Odżywiają się zarówno w dzień, jak i w nocy. Wzrok mają raczej słaby. Ruch rozpoznają doskonale, nawet ze sporej odległości, ale nieruchome przedmioty rozróżniają słabo.
W normalnych warunkach nigdy nie wydają głosu. Ich charakterystyczny głos, tak zwane kniazienie, można usłyszeć tylko wtedy, gdy są ścigane na przykład przez psa, lub są ranne i zagrożone. Nie boją się wody – w razie potrzeby potrafią pływać.
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Długość ciała (bez ogona) 550–680 mm, długość ogona 75–140 mm, długość ucha 100–140 mm, długość tylnej stopy 124–185 mm; masa ciała 3,5–5 kg.
Ogon zająca szaraka jest od góry czarny, na spodzie biały. Uszy są dłuższe od głowy. Łapy są wąskie i twarde, przystosowane do biegania po twardym terenie.
Tylne nogi są znacznie dłuższe od przednich. Futro ma szarobrązowy kolor – upodabniający go do podłoża – ubarwienie ochronne.
W zimie futro staje się jaśniejsze i gęstsze niż w lecie.
Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]
Rozpowszechniony w całej Europie, prócz Półwyspu Iberyjskiego i północnej Skandynawii, w Azji od rzeki Irtysz po Iran i Irak.
W Polsce występuje pospolicie na terenie całego kraju. Ich liczebność wynosi niewiele ponad 0,5 mln osobników i systematycznie maleje. Na początku lat 90. XX wieku było ich ponad 1,1 mln, a w latach 70. XX wieku prawie 3,2 mln.
Powodem spadku populacji jest przypuszczalnie wprowadzenie u lisów okresowych szczepień ochronnych przeciwko wściekliźnie, jako że głównym wrogiem zajęcy szaraków w środowisku naturalnym jest w Polsce lis.
Duży, niekorzystny wpływ wywiera też mechanizacja rolnictwa, ruch drogowy oraz liczne, zdziczałe psy i koty.
Pożywienie[edytuj | edytuj kod]
Zające szaraki są wyłącznie roślinożerne. Piją wodę ze zbiorników sporadycznie, najczęściej wystarcza im rosa z roślin, którymi się żywią.
Wiosną i latem spożywają niewielkie nadziemne części roślin, jesienią mogą zjadać korzonki lub inny wydobywany spod ziemi pokarm roślinny.
W zimie obgryzają gałązki drzew i krzewów, wczesną wiosną zjadają młode pędy.
Odżywiają się zarówno w dzień, jak i w nocy. Wzrok mają raczej słaby.
Ruch rozpoznają doskonale, nawet ze sporej odległości, ale nieruchome przedmioty rozróżniają słabo. W normalnych warunkach nigdy nie wydają głosu.
Rozród[edytuj | edytuj kod]
Długość życia to nawet 13 lat, ale przeważnie zając szarak dożywa jedynie do 5 lat z powodu drapieżników. Dojrzewa płciowo po około 8 miesiącach.
Ciąża u zająca szaraka trwa 1,5 miesiąca. Samica w ciągu roku rodzi przeważnie 3 mioty, a w każdym po 2–5 zajączków.
Na terenach rolniczych w pobliżu obiektów przemysłowych, gdzie biocenozy narażone są na zanieczyszczenie metalami ciężkimi, taki jak kadm i ołów, rozrodczość zmniejsza się i wynosi 1–2 zajączków.
Zajączki rodzą się całkowicie rozwinięte i pokryte gęstą sierścią. Karmiąca je matka odchodząc, by się pożywić, zostawia je w gęstej trawie. Ubarwienie ochronne pomaga zajączkom skryć się przed drapieżnikami.