Oliwkowate: Różnice pomiędzy wersjami
Przejdź do nawigacji
Przejdź do wyszukiwania
(Utworzono nową stronę "{| class="wikitable" style="width: 25%; float:right; margin-left: 10px;" | colspan="3" style="background-color:#0066ff;" | <center>'''Oliwkowate'''</center> |- | colspan...") |
|||
| (Nie pokazano 5 pośrednich wersji utworzonych przez tego samego użytkownika) | |||
| Linia 3: | Linia 3: | ||
<center>'''Oliwkowate'''</center> | <center>'''Oliwkowate'''</center> | ||
|- | |- | ||
| − | | colspan="2" | [[Plik: | + | | colspan="2" | [[Plik:Jaśmin-lekarski.jpg|center|250px]] |
| + | Jaśmin lekarski | ||
|- | |- | ||
| colspan="3" style="background-color:#0066ff;" | | | colspan="3" style="background-color:#0066ff;" | | ||
|} | |} | ||
| − | ''' | + | '''Oliwkowate''' – rodzina roślin z rzędu jasnotowców. Należy do niej około 615 gatunków drzew, krzewów i lian zebranych w 24 rodzaje. Zasięg geograficzny rodziny obejmuje wszystkie kontynenty z wyjątkiem Oceanii, obszarów polarnych i znajdujących się pod wpływem klimatu kontynentalnego w północnej [[Azja|Azji]] i [[Ameryka Północna|Ameryce Północnej]] oraz wielkich pustyń. Występują zarówno w strefie klimatu umiarkowanego, jak i zwrotnikowego, przy czym obszar największego zróżnicowania stanowi [[Azja]].<br> |
| − | + | Do rodziny należy wiele ważnych roślin użytkowych lub ozdobnych. Ze względu na pachnące kwiaty i olejki uprawia się jaśmin, jako krzewy ozdobne sadzi się również krzewy m.in. z rodzajów forsycja, ligustr, lilak i fontanezja. Cenionego drewna dostarczają drzewa z rodzaju jesion oraz oliwka. Oliwka europejska należy do najstarszych roślin uprawnych – z jej owoców pozyskuje się olej oliwkowy.<br> | |
| + | Rośliny te odgrywają istotną rolę w ekosystemach m.in. wytwarzając owoce i liście stanowiące pokarm wielu gatunków. Tylko z jednym z przedstawicieli, jesionem wyniosłym, związanych jest ok. tysiąca gatunków grzybów, owadów i ptaków. | ||
| + | <br> | ||
| + | |||
== Morfologia == | == Morfologia == | ||
| − | ; Liście : | + | ; Pokrój: [[Drzewo|Drzewa]] osiągające ok. 40 m wysokości ([[jesion wyniosły]]), [[krzew]]y i [[liany]] . Rodzaje ''Menodora'' i ''Dimetra'' obejmują także byliny z drewniejącą szyją korzeniową. |
| − | ; Kwiaty | + | ; [[Liść|Liście]]: Naprzeciwległe. Pojedyncze i nieparzysto pierzasto złożone, bez przylistków. Blaszka liściowa całobrzega do piłkowanej. |
| − | ; | + | ; [[Kwiat]]y: Zebrane najczęściej w grona złożone, rzadziej pojedyncze, kłosy i wierzchotki. Kwiaty są jedno- lub obupłciowe. Kielich jest drobny lub całkiem zredukowany, dzwonkowaty, składa się zwykle z 4 działek. Płatki korony są najczęściej cztery i u nasady zrastają się lejkowato lub dzwonkowato. Czasem podzielone są głęboko i wówczas wyglądają pozornie na wolne, czasem też korony brak. Pręciki są dwa, rozchodzące się na boki. Ich krótkie nitki wyrastają z podstawy zalążni lub z rurki korony. Łącznik jest wydłużony. Zalążnia jest górna i dwukomorowa, w każdej komorze rozwija się 1, 2, 4 lub u ''Forsythia'' więcej zalążków. Szyjka słupka jest jedna i zwykle krótka. Znamię zgrubiałe, główkowate lub dwudzielne. |
| + | ; [[Owoc]]e: Torebki pękające szparami, jagody i pestkowce. U ''Fraxinus'' i ''Fontanesia'' owocem jest skrzydlak. [[Nasiono|Nasiona]] zazwyczaj posiadają bielmo. [[Zarodek]] jest duży i prosty. | ||
Aktualna wersja na dzień 21:40, 21 lis 2022
|
| ||
 Jaśmin lekarski | ||
Oliwkowate – rodzina roślin z rzędu jasnotowców. Należy do niej około 615 gatunków drzew, krzewów i lian zebranych w 24 rodzaje. Zasięg geograficzny rodziny obejmuje wszystkie kontynenty z wyjątkiem Oceanii, obszarów polarnych i znajdujących się pod wpływem klimatu kontynentalnego w północnej Azji i Ameryce Północnej oraz wielkich pustyń. Występują zarówno w strefie klimatu umiarkowanego, jak i zwrotnikowego, przy czym obszar największego zróżnicowania stanowi Azja.
Do rodziny należy wiele ważnych roślin użytkowych lub ozdobnych. Ze względu na pachnące kwiaty i olejki uprawia się jaśmin, jako krzewy ozdobne sadzi się również krzewy m.in. z rodzajów forsycja, ligustr, lilak i fontanezja. Cenionego drewna dostarczają drzewa z rodzaju jesion oraz oliwka. Oliwka europejska należy do najstarszych roślin uprawnych – z jej owoców pozyskuje się olej oliwkowy.
Rośliny te odgrywają istotną rolę w ekosystemach m.in. wytwarzając owoce i liście stanowiące pokarm wielu gatunków. Tylko z jednym z przedstawicieli, jesionem wyniosłym, związanych jest ok. tysiąca gatunków grzybów, owadów i ptaków.
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
- Pokrój
- Drzewa osiągające ok. 40 m wysokości (jesion wyniosły), krzewy i liany . Rodzaje Menodora i Dimetra obejmują także byliny z drewniejącą szyją korzeniową.
- Liście
- Naprzeciwległe. Pojedyncze i nieparzysto pierzasto złożone, bez przylistków. Blaszka liściowa całobrzega do piłkowanej.
- Kwiaty
- Zebrane najczęściej w grona złożone, rzadziej pojedyncze, kłosy i wierzchotki. Kwiaty są jedno- lub obupłciowe. Kielich jest drobny lub całkiem zredukowany, dzwonkowaty, składa się zwykle z 4 działek. Płatki korony są najczęściej cztery i u nasady zrastają się lejkowato lub dzwonkowato. Czasem podzielone są głęboko i wówczas wyglądają pozornie na wolne, czasem też korony brak. Pręciki są dwa, rozchodzące się na boki. Ich krótkie nitki wyrastają z podstawy zalążni lub z rurki korony. Łącznik jest wydłużony. Zalążnia jest górna i dwukomorowa, w każdej komorze rozwija się 1, 2, 4 lub u Forsythia więcej zalążków. Szyjka słupka jest jedna i zwykle krótka. Znamię zgrubiałe, główkowate lub dwudzielne.
- Owoce
- Torebki pękające szparami, jagody i pestkowce. U Fraxinus i Fontanesia owocem jest skrzydlak. Nasiona zazwyczaj posiadają bielmo. Zarodek jest duży i prosty.