Dzięcioł Duży: Różnice pomiędzy wersjami
(Nie pokazano 5 pośrednich wersji utworzonych przez tego samego użytkownika) | |||
Linia 4: | Linia 4: | ||
<center>'''Dzięcioł Duży'''</center> | <center>'''Dzięcioł Duży'''</center> | ||
|- | |- | ||
− | | colspan="2" | [[Plik: | + | | colspan="2" | [[Plik:Dzieciol-duży.jpg|center|250px]] |
|- | |- | ||
| colspan="3" style="background-color:#C0C0C0;" | | | colspan="3" style="background-color:#C0C0C0;" | | ||
Linia 15: | Linia 15: | ||
|- | |- | ||
|style="width: 50%" | Rząd | |style="width: 50%" | Rząd | ||
− | | [[ | + | | [[Dzięciołowe]] |
|- | |- | ||
|style="width: 50%" | Rodzina | |style="width: 50%" | Rodzina | ||
− | | [[ | + | | [[Dzięciołowate]] |
|- | |- | ||
|style="width: 50%" | Gatunek | |style="width: 50%" | Gatunek | ||
Linia 24: | Linia 24: | ||
|- | |- | ||
|style="width: 50%" | Długość ciała | |style="width: 50%" | Długość ciała | ||
− | | | + | | 21–25 cm. |
|- | |- | ||
|style="width: 50%" | Rozpietość skrzydeł | |style="width: 50%" | Rozpietość skrzydeł | ||
− | | | + | | 25–40 cm. |
|- | |- | ||
|style="width: 50%" | Masa ciała | |style="width: 50%" | Masa ciała | ||
− | | | + | | 75–95 g. |
|- | |- | ||
| colspan="3" style="background-color:#C0C0C0;" | | | colspan="3" style="background-color:#C0C0C0;" | | ||
Linia 44: | Linia 44: | ||
<br> | <br> | ||
− | == | + | ==Charakterystyka== |
− | + | Ptak wielkości drozda, nieco mniejszy od kosa, o kontrastowym upierzeniu, ściśle związany z korowiną drzew. Kuper, ogon, skrzydła, grzbiet i wierzch głowy czarne. U samca na tylnej części głowy jaskrawoczerwona, poprzeczna pręga, której brak u samicy. Tęczówki oczu są czerwone. Czarny pas ciągnie się od dzioba w kierunku piersi. Drugi otacza górną część szyi. Dolna część brzucha i podogonie w kolorze jaskrawoczerwonym oddzielają się wyraźnie od białego spodu – jest to charakterystyczna dla tego gatunku cecha ubarwienia.<br> | |
+ | Na szyi dwie białe plamy, podobnie na barkach oraz skrajnych sztywnych sterówkach. Ma mocny, dłutowaty ciemnoszary dziób i szare nogi. Czepne nogi dostosowane są do siadania na pionowych pniach, dwa palce są skierowane ku przodowi, a dwa ku tyłowi. Młode dzięcioły mają natomiast całe ciemię i tył głowy czerwono-pomarańczowe. Ptak nie jest płochliwy, choć zachowuje ostrożność. Jego lot jest falisty.<br> | ||
+ | Gatunki europejskich dzięciołów rozróżnia się po rozmiarach, rysunkach na szyi i grzbiecie, ubarwieniu czapeczki na głowie. Różnice tkwią też w zasięgu rozprzestrzenia się i środowisku występowania. Dzięcioła dużego można pomylić z innymi członkami jego rodziny – dzięciołem białogrzbietym, białoszyim, średnim, trójpalczastym i dzięciołkiem. Wszystkie prowadzą podobny tryb życia i tak samo wydobywają pokarm czy gnieżdżą się. | ||
<br> | <br> | ||
− | == | + | ==Wymiary średnie== |
− | + | * długość ciała – 21–25 cm | |
− | + | * rozpiętość skrzydeł – 25–40 cm | |
+ | * masa ciała – 75–95 g | ||
==Okres lęgowy== | ==Okres lęgowy== | ||
− | + | Dziupla wykuta w pniu lub bocznym konarze przez oboje rodziców, umieszczona zazwyczaj na wysokości od 0,5 do 20 m nad ziemią w potężnym żywym drzewie. Chętniej wybiera pnie z uszkodzonym drewnem, podobnie jak inne dzięciołowate. Tylko wyjątkowo kuje w całkowicie zdrowym drewnie. Średnica otworu dziupli 4,5–5,5 cm, tj. znacznie mniejsza niż w dziuplach dzięcioła czarnego, zielonego i zielonosiwego. Budowa trwa 2–3 tygodnie. Dziupla nie jest wysłana ściółką, a podkładkę stanowią jedynie suche trociny i odłamki drewna, które wpadają do środka komory gniazdowej w trakcie jej wykuwania. Zwykle co roku wykuwa nową dziuplę, rzadziej zasiedla starą. Korzysta także ze skrzynek lęgowych. Utworzone pary są monogamiczne. Gniazduje od kwietnia do czerwca. | |
<br> | <br> | ||
==Pożywienie== | ==Pożywienie== | ||
− | + | W okresie wiosny i lata jego pożywienie stanowią głównie owady i ich larwy wydobywane z drewna. Zimą i jesienią, przy ograniczonej dostępności pokarmu żywego, jego dieta wzbogaca się o nasiona drzew sosnowych oraz świerkowych, a także owoce. Zimą chętnie pojawia się w karmnikach ze słoniną. Może żywić się także padliną. Pewną osobliwością tych dość dużych ptaków jest to, że najchętniej zjadają mszyce. Wiosną dzięcioły mogą nakłuwać korę brzóz i pić wyciekający sok roślinny. Czasem zjadają też ptasie jaja i pisklęta. W porównaniu z innymi gatunkami dzięciołów jego dieta jest zatem mniej wyspecjalizowana.<br> | |
+ | W określonych wybranych miejscach, w szczelinach korowiny pnia lub pieńka, rozwidleniach gałęzi lub w pękniętej korze, zwanym kuźniami, dzięcioł duży wkłada szyszki drzew iglastych. Obiera je tam swym mocnym dziobem z pojedynczych łusek i wybiera nasiona.<br> | ||
+ | Owady spod kory drzew wydobywa długim i lepkim językiem lub też zbiera z drzew i krzewów. Żeruje w koronach drzew i na ziemi, chodząc po pniach i opukując je z każdej strony. Często zajmuje go wykuwanie, również w twardym drewnie. Potrafi zwisać głową w dół, gdy siedząc na cienkich gałązkach, stara się zerwać szyszkę. | ||
<br><br> | <br><br> | ||
{{ptaki rząd dzięciołowe}} | {{ptaki rząd dzięciołowe}} | ||
[[Category:Ptaki w Polsce]] | [[Category:Ptaki w Polsce]] |
Aktualna wersja na dzień 01:40, 18 lis 2022
| ||
Królestwo | Zwierzęta | |
Gromada | Ptaki | |
Rząd | Dzięciołowe | |
Rodzina | Dzięciołowate | |
Gatunek | Dzięcioł Duży | |
Długość ciała | 21–25 cm. | |
Rozpietość skrzydeł | 25–40 cm. | |
Masa ciała | 75–95 g. | |
Dzięcioł Duży, Dzięcioł Pstry Większy – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny dzięciołowatych, zamieszkujący Eurazję i północną Afrykę. Pospolity, nie jest zagrożony.
Występowanie[edytuj | edytuj kod]
Zamieszkuje lasy całej Europy, północnej, środkowej i wschodniej Azji oraz północnej Afryki. Zasadniczo osiadły, choć część populacji wędruje jesienią, wykazując inwazyjność. Ma to miejsce w latach niedoboru nasion. Pojawia się wtedy liczniej w Europie Środkowej i Zachodniej. Młode ptaki w pierwszym roku życia mogą koczować w poszukiwaniu nowych terenów lęgowych. Wyróżniane ponad 20 podgatunków różni się od siebie nieznacznie.
W Polsce rozpowszechniony, liczny ptak lęgowy. Najliczniejszy i najpowszechniejszy z polskich dzięciołów, występujący we wszystkich drzewostanach w całym kraju i przez cały rok. Na większości obszaru występuje częściowo osiadły, zachodni podgatunek Dendrocopos major pinetorum.
Na Mazurach zamiast niego lęgnie się Dendrocopos major major. Jest to podgatunek bardziej wędrowny i pojawia się w Polsce również podczas koczowań i wędrówek, zwłaszcza na wybrzeżu.
Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]
Ptak wielkości drozda, nieco mniejszy od kosa, o kontrastowym upierzeniu, ściśle związany z korowiną drzew. Kuper, ogon, skrzydła, grzbiet i wierzch głowy czarne. U samca na tylnej części głowy jaskrawoczerwona, poprzeczna pręga, której brak u samicy. Tęczówki oczu są czerwone. Czarny pas ciągnie się od dzioba w kierunku piersi. Drugi otacza górną część szyi. Dolna część brzucha i podogonie w kolorze jaskrawoczerwonym oddzielają się wyraźnie od białego spodu – jest to charakterystyczna dla tego gatunku cecha ubarwienia.
Na szyi dwie białe plamy, podobnie na barkach oraz skrajnych sztywnych sterówkach. Ma mocny, dłutowaty ciemnoszary dziób i szare nogi. Czepne nogi dostosowane są do siadania na pionowych pniach, dwa palce są skierowane ku przodowi, a dwa ku tyłowi. Młode dzięcioły mają natomiast całe ciemię i tył głowy czerwono-pomarańczowe. Ptak nie jest płochliwy, choć zachowuje ostrożność. Jego lot jest falisty.
Gatunki europejskich dzięciołów rozróżnia się po rozmiarach, rysunkach na szyi i grzbiecie, ubarwieniu czapeczki na głowie. Różnice tkwią też w zasięgu rozprzestrzenia się i środowisku występowania. Dzięcioła dużego można pomylić z innymi członkami jego rodziny – dzięciołem białogrzbietym, białoszyim, średnim, trójpalczastym i dzięciołkiem. Wszystkie prowadzą podobny tryb życia i tak samo wydobywają pokarm czy gnieżdżą się.
Wymiary średnie[edytuj | edytuj kod]
- długość ciała – 21–25 cm
- rozpiętość skrzydeł – 25–40 cm
- masa ciała – 75–95 g
Okres lęgowy[edytuj | edytuj kod]
Dziupla wykuta w pniu lub bocznym konarze przez oboje rodziców, umieszczona zazwyczaj na wysokości od 0,5 do 20 m nad ziemią w potężnym żywym drzewie. Chętniej wybiera pnie z uszkodzonym drewnem, podobnie jak inne dzięciołowate. Tylko wyjątkowo kuje w całkowicie zdrowym drewnie. Średnica otworu dziupli 4,5–5,5 cm, tj. znacznie mniejsza niż w dziuplach dzięcioła czarnego, zielonego i zielonosiwego. Budowa trwa 2–3 tygodnie. Dziupla nie jest wysłana ściółką, a podkładkę stanowią jedynie suche trociny i odłamki drewna, które wpadają do środka komory gniazdowej w trakcie jej wykuwania. Zwykle co roku wykuwa nową dziuplę, rzadziej zasiedla starą. Korzysta także ze skrzynek lęgowych. Utworzone pary są monogamiczne. Gniazduje od kwietnia do czerwca.
Pożywienie[edytuj | edytuj kod]
W okresie wiosny i lata jego pożywienie stanowią głównie owady i ich larwy wydobywane z drewna. Zimą i jesienią, przy ograniczonej dostępności pokarmu żywego, jego dieta wzbogaca się o nasiona drzew sosnowych oraz świerkowych, a także owoce. Zimą chętnie pojawia się w karmnikach ze słoniną. Może żywić się także padliną. Pewną osobliwością tych dość dużych ptaków jest to, że najchętniej zjadają mszyce. Wiosną dzięcioły mogą nakłuwać korę brzóz i pić wyciekający sok roślinny. Czasem zjadają też ptasie jaja i pisklęta. W porównaniu z innymi gatunkami dzięciołów jego dieta jest zatem mniej wyspecjalizowana.
W określonych wybranych miejscach, w szczelinach korowiny pnia lub pieńka, rozwidleniach gałęzi lub w pękniętej korze, zwanym kuźniami, dzięcioł duży wkłada szyszki drzew iglastych. Obiera je tam swym mocnym dziobem z pojedynczych łusek i wybiera nasiona.
Owady spod kory drzew wydobywa długim i lepkim językiem lub też zbiera z drzew i krzewów. Żeruje w koronach drzew i na ziemi, chodząc po pniach i opukując je z każdej strony. Często zajmuje go wykuwanie, również w twardym drewnie. Potrafi zwisać głową w dół, gdy siedząc na cienkich gałązkach, stara się zerwać szyszkę.