Azja: Różnice pomiędzy wersjami

Z Piękno Polskiej Przyrody
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
 
(Nie pokazano 14 pośrednich wersji utworzonych przez tego samego użytkownika)
Linia 4: Linia 4:
 
<center>'''Azja'''</center>
 
<center>'''Azja'''</center>
 
|-
 
|-
| colspan="2" | [[Plik:Afryka-kontynent.jpg|center|250px]]
+
| colspan="2" | [[Plik:Mapa-azja.png|center|250px]]
 
|-
 
|-
 
| colspan="3" style="background-color:#0066ff;" |
 
| colspan="3" style="background-color:#0066ff;" |
Linia 12: Linia 12:
 
|-
 
|-
 
|style="width: 45%" | '''Powierzchnia'''
 
|style="width: 45%" | '''Powierzchnia'''
| 30 370 000 km²  
+
| 44 600 000 km²
 
|-
 
|-
 
|style="width: 45%" | '''Wysokość max.'''
 
|style="width: 45%" | '''Wysokość max.'''
| 5895 m n.p.m., <br>Kilimandżaro.
+
| 8848 m n.p.m.<br>Mount Everest.
 
|-
 
|-
 
|style="width: 45%" | '''Wysokość śr.'''
 
|style="width: 45%" | '''Wysokość śr.'''
| 657 m n.p.m.
+
|  
 
|-  
 
|-  
 
|style="width: 45%" | '''Wysokość min.'''
 
|style="width: 45%" | '''Wysokość min.'''
| 153 m p.p.m., <br>jezioro Asal.
+
| min. 422 m p.p.m.<br>Morze Martwe.
 
|-  
 
|-  
 
|style="width: 45%" | '''Ilość państw'''
 
|style="width: 45%" | '''Ilość państw'''
|  
+
| 48
 
|-  
 
|-  
 
| colspan="3" style="background-color:#0066ff;" |
 
| colspan="3" style="background-color:#0066ff;" |
Linia 40: Linia 40:
 
Obszar Azji to 44,6 mln km² powierzchni lądów, co stanowi około 30% powierzchni wszystkich lądów. Ma charakter wyżynno – górski (wyżyny stanowią 75% powierzchni tego kontynentu – średnia wysokość Azji stanowi prawie 1000 m n.p.m.). Azję zamieszkuje 4436,33 mln ludzi, co daje 99,9 osób na km².
 
Obszar Azji to 44,6 mln km² powierzchni lądów, co stanowi około 30% powierzchni wszystkich lądów. Ma charakter wyżynno – górski (wyżyny stanowią 75% powierzchni tego kontynentu – średnia wysokość Azji stanowi prawie 1000 m n.p.m.). Azję zamieszkuje 4436,33 mln ludzi, co daje 99,9 osób na km².
  
Linia brzegowa, wraz z wyspami, wynosi powyżej 70 000 km długości[3].  
+
Linia brzegowa, wraz z wyspami, wynosi powyżej 70 000 km długości.  
 
<br>
 
<br>
  
Linia 46: Linia 46:
 
{| class="wikitable"
 
{| class="wikitable"
 
|- bgcolor="#e9e9e9"
 
|- bgcolor="#e9e9e9"
! colspan="5"| Państwa [[Niepodległość|niepodległe]]
+
! colspan="5"| Państwa niepodległe
 
|-
 
|-
! [[Państwo]]
+
! Państwo
! [[Stolica]]
+
! Stolica
! [[Pole powierzchni|Powierzchnia]]<br />[km²]
+
! Powierzchnia<br />[km²]
! [[Liczba ludności|Ludność]] Stan na 1 stycznia 2008
+
! Ludność Stan na 1 stycznia 2008
 
|-
 
|-
 
| Afganistan
 
| Afganistan
Linia 68: Linia 68:
 
| align="right"| 3 275 000
 
| align="right"| 3 275 000
 
|-
 
|-
| {{Państwo|AZE}}
+
| Azerbejdżan
| [[Baku]]
+
| Baku
| align="right"| 87 000<ref name="pwntom9" />
+
| align="right"| 87 000
| align="right"| 9 213 007<sup>1)</sup>
+
| align="right"| 9 213 007
 
|-
 
|-
| {{Państwo|BHR}}
+
| Bahrajn
| [[Manama]]
+
| Manama
| align="right"| 678<ref name="pwntom10" />
+
| align="right"| 678
 
| align="right"| 689 345
 
| align="right"| 689 345
 
|-
 
|-
| {{Państwo|BGD}}
+
| Bangladesz
| [[Dhaka]]
+
| Dhaka
| align="right"| 144 000<ref name="pwntom8">{{cytuj książkę |autor = wielu autorów |tytuł = Wielki Encyklopedyczny Atlas Świata |tom = 9. Azja Środkowo-Zachodnia |rok = 2006 |isbn = 978-83-01-14923-9 |wydawca = Polskie Wydawnictwo Naukowe}}</ref>
+
| align="right"| 144 000
 
| align="right"| 151 368 352
 
| align="right"| 151 368 352
 
|-
 
|-
| {{Państwo|BTN}}
+
| Bhutan
| [[Thimphu]]
+
| Thimphu
| align="right"| 47 000<ref name="pwntom8" />
+
| align="right"| 47 000
 
| align="right"| 682 321
 
| align="right"| 682 321
 
|-
 
|-
| {{Państwo|BRN}}
+
| Brunei
| [[Bandar Seri Begawan]]
+
| Bandar Seri Begawan
| align="right"| 5800<ref name="pwntom8" />
+
| align="right"| 5800
 
| align="right"| 372 361
 
| align="right"| 372 361
 
|-
 
|-
| {{Państwo|CHN}}
+
| Chiny
| [[Pekin]]
+
| Pekin
| align="right"| 9 566 400<ref name="pwntom7">{{cytuj książkę |autor = wielu autorów |tytuł = Wielki Encyklopedyczny Atlas Świata |tom = 9. Azja Środkowo-Zachodnia |rok = 2006 |isbn = 978-83-01-14922-2 |wydawca = Polskie Wydawnictwo Naukowe}}</ref>
+
| align="right"| 9 566 400
| align="right"| 1 306 313 813<sup>2)</sup>
+
| align="right"| 1 306 313 813
 
|-
 
|-
| {{Państwo|CYP}}
+
| Cypr
| [[Nikozja]]
+
| Nikozja
| align="right"| 9 300<sup>3)</sup><ref name="pwntom10" />
+
| align="right"| 9 300
| align="right"| 778 924<sup>3)</sup>
+
| align="right"| 778 924
 
|-
 
|-
| {{Państwo|PHL}}
+
| Filipiny
| [[Manila]]
+
| Manila
| align="right"| 300 100<ref name="pwntom7" />
+
| align="right"| 300 100
 
| align="right"| 91 468 677
 
| align="right"| 91 468 677
 
|-
 
|-
| {{Państwo|GEO}}
+
| Gruzja
| [[Tbilisi]]
+
| Tbilisi
| align="right"| 69 700<sup>8)</sup><ref name="pwntom6" />
+
| align="right"| 69 700
| align="right"| 4 691 808<sup>8)</sup>
+
| align="right"| 4 691 808
 
|-
 
|-
| {{Państwo|IND}}
+
| Indie
| [[Nowe Delhi]]
+
| Nowe Delhi
| align="right"| 3 166 700<ref name="pwntom8" />
+
| align="right"| 3 166 700
| align="right"| 1 102 358 999<sup>9)</sup>
+
| align="right"| 1 102 358 999
 
|-
 
|-
| {{Państwo|IDN}}<sup>10)</sup>
+
| Indonezja
| [[Dżakarta]]
+
| Dżakarta
| align="right"| 1 904 400<ref name="pwntom8" />
+
| align="right"| 1 904 400
| align="right"| 246 973 100<sup>11)</sup>
+
| align="right"| 246 973 100
 
|-
 
|-
| {{Państwo|IRQ}}
+
| Irak
| [[Bagdad]]
+
| Bagdad
| align="right"| 434 300<ref name="pwntom10" />
+
| align="right"| 434 300
 
| align="right"| 28 074 906
 
| align="right"| 28 074 906
 
|-
 
|-
| {{Państwo|IRN}}
+
| Iran
| [[Teheran]]
+
| Teheran
| align="right"| 1 663 200<ref name="pwntom9" />
+
| align="right"| 1 663 200
 
| align="right"| 69 000 869
 
| align="right"| 69 000 869
 
|-
 
|-
| {{Państwo|ISR}}
+
| Izrael
| [[Jerozolima]]
+
| Jerozolima
| align="right"| 20 300<ref name="pwntom10" />
+
| align="right"| 20 300
 
| align="right"| 6 995 301
 
| align="right"| 6 995 301
 
|-
 
|-
| {{Państwo|JPN}}
+
| Japonia
| [[Tokio]]
+
| Tokio
| align="right"| 378 000<ref name="pwntom7" />
+
| align="right"| 378 000
 
| align="right"| 128 917 246
 
| align="right"| 128 917 246
 
|-
 
|-
| {{Państwo|YEM}}
+
| Jemen
| [[Sana]]
+
| Sana
| align="right"| 528 000<ref name="pwntom10" />
+
| align="right"| 528 000
 
| align="right"| 20 727 063
 
| align="right"| 20 727 063
 
|-
 
|-
| {{Państwo|JOR}}
+
| Jordania
| [[Amman]]
+
| Amman
| align="right"| 89 300<ref name="pwntom10" />
+
| align="right"| 89 300
 
| align="right"| 5 308 000
 
| align="right"| 5 308 000
 
|-
 
|-
| {{Państwo|KHM}}
+
| Kambodża
| [[Phnom Penh]]
+
| Phnom Penh
| align="right"| 178 300<ref name="pwntom7" />
+
| align="right"| 178 300
 
| align="right"| 13 607 000
 
| align="right"| 13 607 000
 
|-
 
|-
| {{Państwo|QAT}}
+
| Katar
| [[Doha]]
+
| Doha
| align="right"| 11 600<ref name="pwntom10" />
+
| align="right"| 11 600
 
| align="right"| 840 290
 
| align="right"| 840 290
 
|-
 
|-
| {{Państwo|KAZ}}<sup>13)</sup>
+
| Kazachstan
| [[Nur-Sułtan]]
+
| Nur-Sułtan
| align="right"| 2 745 400<ref name="pwntom6" />
+
| align="right"| 2 745 400
| align="right"| 15 233 244<sup>14)</sup>
+
| align="right"| 15 233 244
 
|-
 
|-
| {{Państwo|KGZ}}
+
| Kirgistan
| [[Biszkek]]
+
| Biszkek
| align="right"| 199 900<ref name="pwntom9" />
+
| align="right"| 199 900
 
| align="right"| 5 081 429
 
| align="right"| 5 081 429
 
|-
 
|-
| {{Państwo|KOR}}
+
| Korea Południowa
| [[Seul]]
+
| Seul
| align="right"| 99 300<ref name="pwntom7" />
+
| align="right"| 99 300
 
| align="right"| 49 640 671
 
| align="right"| 49 640 671
 
|-
 
|-
| {{Państwo|PRK}}
+
| Korea Północna
| [[Pjongjang]]
+
| Pjongjang
| align="right"| 124 200<ref name="pwntom7" />
+
| align="right"| 124 200
 
| align="right"| 22 912 177
 
| align="right"| 22 912 177
 
|-
 
|-
| {{Państwo|KWT}}
+
| Kuwejt
| [[Kuwejt (miasto)|Kuwejt]]
+
| Kuwejt
| align="right"| 17 800<ref name="pwntom10" />
+
| align="right"| 17 800
 
| align="right"| 2 600 000
 
| align="right"| 2 600 000
 
|-
 
|-
| {{Państwo|LAO}}
+
| Laos
| [[Wientian]]
+
| Wientian
| align="right"| 236 900<ref name="pwntom7" />
+
| align="right"| 236 900
 
| align="right"| 5 800 000
 
| align="right"| 5 800 000
 
|-
 
|-
| {{Państwo|LBN}}
+
| Liban
| [[Bejrut]]
+
| Bejrut
| align="right"| 10 370<ref name="pwntom10" />
+
| align="right"| 10 370
 
| align="right"| 3 820 000
 
| align="right"| 3 820 000
 
|-
 
|-
| {{Państwo|MDV}}
+
| Malediwy
| [[Male]]
+
| Male
| align="right"| 298<ref name="pwntom8" />
+
| align="right"| 298
 
| align="right"| 359 008
 
| align="right"| 359 008
 
|-
 
|-
| {{Państwo|MYS}}
+
| Malezja
| [[Kuala Lumpur]]
+
| Kuala Lumpur
| align="right"| 329 700<ref name="pwntom8" />
+
| align="right"| 329 700
 
| align="right"| 22 662 365
 
| align="right"| 22 662 365
 
|-
 
|-
| {{Państwo|MMR}}
+
| Mjanma
| [[Naypyidaw]]
+
| Naypyidaw
| align="right"| 677 200<ref name="pwntom8" />
+
| align="right"| 677 200
 
| align="right"| 53 953 136
 
| align="right"| 53 953 136
 
|-
 
|-
| {{Państwo|MNG}}
+
| Mongolia
| [[Ułan Bator]]
+
| Ułan Bator
| align="right"| 1 564 100<ref name="pwntom7" />
+
| align="right"| 1 564 100
 
| align="right"| 2 791 272
 
| align="right"| 2 791 272
 
|-
 
|-
| {{Państwo|NPL}}
+
| Nepal
| [[Katmandu]]
+
| Katmandu
| align="right"| 147 000<ref name="pwntom8" />
+
| align="right"| 147 000
 
| align="right"| 28 287 147
 
| align="right"| 28 287 147
 
|-
 
|-
| {{Państwo|OMN}}
+
| Oman
| [[Maskat]]
+
| Maskat
| align="right"| 309 500<ref name="pwntom10" />
+
| align="right"| 309 500
 
| align="right"| 2 340 000
 
| align="right"| 2 340 000
 
|-
 
|-
| {{Państwo|PAK}}
+
| Pakistan
| [[Islamabad]]
+
| Islamabad
| align="right"| 880 100<ref name="pwntom9" />
+
| align="right"| 880 100
| align="right"| 178 801 560<sup>15)</sup>
+
| align="right"| 178 801 560
 
|-
 
|-
| {{Państwo|RUS}}<sup>13)</sup>
+
| Rosja
| [[Moskwa]]<sup>7)</sup>
+
| Moskwa
| align="right"| 17 075 400<sup>14)</sup>
+
| align="right"| 17 075 400
| align="right"| 140 832 540<sup>14)</sup>
+
| align="right"| 140 832 540
 
|-
 
|-
| {{Państwo|SGP}}
+
| Singapur
| [[Singapur]]
+
| Singapur
| align="right"| 683<ref name="pwntom8" />
+
| align="right"| 683
 
| align="right"| 4 425 720
 
| align="right"| 4 425 720
 
|-
 
|-
| {{Państwo|LKA}}
+
| Sri Lanka
| [[Sri Dźajawardanapura Kotte]]<sup>16)</sup>
+
| Sri Dźajawardanapura Kotte
| align="right"| 65 200<ref name="pwntom8" />
+
| align="right"| 65 200
 
| align="right"| 20 222 240
 
| align="right"| 20 222 240
 
|-
 
|-
| {{Państwo|SYR}}
+
| Syria
| [[Damaszek]]
+
| Damaszek
| align="right"| 185 200<ref name="pwntom10" />
+
| align="right"| 185 200
 
| align="right"| 18 881 361
 
| align="right"| 18 881 361
 
|-
 
|-
| {{Państwo|TJK}}
+
| Tadżykistan
| [[Duszanbe]]
+
| Duszanbe
| align="right"| 143 100<ref name="pwntom9" />
+
| align="right"| 143 100
 
| align="right"| 7 320 815
 
| align="right"| 7 320 815
 
|-
 
|-
| {{Państwo|THA}}
+
| Tajlandia
| [[Bangkok]]
+
| Bangkok
| align="right"| 513 000<ref name="pwntom8" />
+
| align="right"| 513 000
 
| align="right"| 64 185 502
 
| align="right"| 64 185 502
 
|-
 
|-
| {{Państwo|TLS}}
+
| Timor Wschodni
| [[Dili]]
+
| Dili
| align="right"| 14 604<ref name="pwntom8" />
+
| align="right"| 14 604
 
| align="right"| 1 040 880
 
| align="right"| 1 040 880
 
|-
 
|-
| {{Państwo|TUR}}<sup>13)</sup>
+
| Turcja
| [[Ankara]]
+
| Ankara
| align="right"| 773 700<ref name="pwntom9" />
+
| align="right"| 773 700
| align="right"| 76 704 412<sup>14)</sup>
+
| align="right"| 76 704 412
 
|-
 
|-
| {{Państwo|TKM}}
+
| Turkmenistan
| [[Aszchabad]]
+
| Aszchabad
| align="right"| 488 100<ref name="pwntom9" />
+
| align="right"| 488 100
 
| align="right"| 3 999 923
 
| align="right"| 3 999 923
 
|-
 
|-
| {{Państwo|UZB}}
+
| Uzbekistan
| [[Taszkent]]
+
| Taszkent
| align="right"| 447 100<ref name="pwntom9" />
+
| align="right"| 447 100
 
| align="right"| 27 307 134
 
| align="right"| 27 307 134
 
|-
 
|-
| {{Państwo|VNM}}
+
| Wietnam
| [[Hanoi]]
+
| Hanoi
| align="right"| 332 000<ref name="pwntom7" />
+
| align="right"| 332 000
 
| align="right"| 82 689 518
 
| align="right"| 82 689 518
 
|-
 
|-
| {{Państwo|ARE}}
+
| Zjednoczone Emiraty Arabskie
| [[Abu Zabi]]
+
| Abu Zabi
| align="right"| 83 600<ref name="pwntom10" />
+
| align="right"| 83 600
 
| align="right"| 4 320 000
 
| align="right"| 4 320 000
 
|}
 
|}
 
<br>
 
<br>
 
==Położenie i granice==
 
 
 
 
<br>
 
<br>
 
{{kontynenty i regiony ziemi}}
 
{{kontynenty i regiony ziemi}}
 
<br>
 
<br>
 
[[Category:Kontynenty]]
 
[[Category:Kontynenty]]

Aktualna wersja na dzień 14:32, 11 sie 2022

Azja
Mapa-azja.png
Rodzaj obiektu Kontynent
Powierzchnia 44 600 000 km²
Wysokość max. 8848 m n.p.m.
Mount Everest.
Wysokość śr.
Wysokość min. min. 422 m p.p.m.
Morze Martwe.
Ilość państw 48
Miejsce na mapie świata
Mapa-swiata-afryka.jpg

Azja – część świata, razem z Europą tworząca Eurazję, największy kontynent na Ziemi. Z powodów historycznych i kulturowych sama Azja bywa również nazywana kontynentem. Nazywana jest często kontynentem wielkich kontrastów geograficznych.

Sąsiaduje z Europą od zachodu, Afryką od południowego zachodu, Oceanem Indyjskim i Australią od południowego wschodu oraz Pacyfikiem od wschodu. Dokładny przebieg zachodniej granicy geograficznej przedstawiony jest w haśle granica Europa-Azja.

Obszar Azji to 44,6 mln km² powierzchni lądów, co stanowi około 30% powierzchni wszystkich lądów. Ma charakter wyżynno – górski (wyżyny stanowią 75% powierzchni tego kontynentu – średnia wysokość Azji stanowi prawie 1000 m n.p.m.). Azję zamieszkuje 4436,33 mln ludzi, co daje 99,9 osób na km².

Linia brzegowa, wraz z wyspami, wynosi powyżej 70 000 km długości.

Państwa Azji[edytuj | edytuj kod]

Państwa niepodległe
Państwo Stolica Powierzchnia
[km²]
Ludność Stan na 1 stycznia 2008
Afganistan Kabul 647 500 33 057 000
Arabia Saudyjska Rijad 2 149 700 27 416 597
Armenia Erywań 30 000 3 275 000
Azerbejdżan Baku 87 000 9 213 007
Bahrajn Manama 678 689 345
Bangladesz Dhaka 144 000 151 368 352
Bhutan Thimphu 47 000 682 321
Brunei Bandar Seri Begawan 5800 372 361
Chiny Pekin 9 566 400 1 306 313 813
Cypr Nikozja 9 300 778 924
Filipiny Manila 300 100 91 468 677
Gruzja Tbilisi 69 700 4 691 808
Indie Nowe Delhi 3 166 700 1 102 358 999
Indonezja Dżakarta 1 904 400 246 973 100
Irak Bagdad 434 300 28 074 906
Iran Teheran 1 663 200 69 000 869
Izrael Jerozolima 20 300 6 995 301
Japonia Tokio 378 000 128 917 246
Jemen Sana 528 000 20 727 063
Jordania Amman 89 300 5 308 000
Kambodża Phnom Penh 178 300 13 607 000
Katar Doha 11 600 840 290
Kazachstan Nur-Sułtan 2 745 400 15 233 244
Kirgistan Biszkek 199 900 5 081 429
Korea Południowa Seul 99 300 49 640 671
Korea Północna Pjongjang 124 200 22 912 177
Kuwejt Kuwejt 17 800 2 600 000
Laos Wientian 236 900 5 800 000
Liban Bejrut 10 370 3 820 000
Malediwy Male 298 359 008
Malezja Kuala Lumpur 329 700 22 662 365
Mjanma Naypyidaw 677 200 53 953 136
Mongolia Ułan Bator 1 564 100 2 791 272
Nepal Katmandu 147 000 28 287 147
Oman Maskat 309 500 2 340 000
Pakistan Islamabad 880 100 178 801 560
Rosja Moskwa 17 075 400 140 832 540
Singapur Singapur 683 4 425 720
Sri Lanka Sri Dźajawardanapura Kotte 65 200 20 222 240
Syria Damaszek 185 200 18 881 361
Tadżykistan Duszanbe 143 100 7 320 815
Tajlandia Bangkok 513 000 64 185 502
Timor Wschodni Dili 14 604 1 040 880
Turcja Ankara 773 700 76 704 412
Turkmenistan Aszchabad 488 100 3 999 923
Uzbekistan Taszkent 447 100 27 307 134
Wietnam Hanoi 332 000 82 689 518
Zjednoczone Emiraty Arabskie Abu Zabi 83 600 4 320 000