Antarktyda: Różnice pomiędzy wersjami
| (Nie pokazano 1 pośredniej wersji utworzonej przez tego samego użytkownika) | |||
| Linia 4: | Linia 4: | ||
<center>'''Antarktyda'''</center> | <center>'''Antarktyda'''</center> | ||
|- | |- | ||
| − | | colspan="2" | [[Plik: | + | | colspan="2" | [[Plik:Antarktyda.jpg|center|250px]] |
|- | |- | ||
| colspan="3" style="background-color:#0066ff;" | | | colspan="3" style="background-color:#0066ff;" | | ||
| Linia 12: | Linia 12: | ||
|- | |- | ||
|style="width: 45%" | '''Powierzchnia''' | |style="width: 45%" | '''Powierzchnia''' | ||
| − | | | + | | 14 200 000 km² |
|- | |- | ||
|style="width: 45%" | '''Wysokość max.''' | |style="width: 45%" | '''Wysokość max.''' | ||
| − | | | + | | 4892 m n.p.m. |
|- | |- | ||
|style="width: 45%" | '''Wysokość śr.''' | |style="width: 45%" | '''Wysokość śr.''' | ||
| − | | | + | | 2040 m n.p.m. |
|- | |- | ||
|style="width: 45%" | '''Wysokość min.''' | |style="width: 45%" | '''Wysokość min.''' | ||
| − | | | + | | 2870 m p.p.m. |
|- | |- | ||
|style="width: 45%" | '''Ilość państw''' | |style="width: 45%" | '''Ilość państw''' | ||
Aktualna wersja na dzień 23:34, 8 sie 2022
|
| ||
 | ||
| Rodzaj obiektu | Kontynent | |
| Powierzchnia | 14 200 000 km² | |
| Wysokość max. | 4892 m n.p.m. | |
| Wysokość śr. | 2040 m n.p.m. | |
| Wysokość min. | 2870 m p.p.m. | |
| Ilość państw | ||
|
| ||
 | ||
Antarktyda – kontynent położony najdalej na południe Ziemi, na którym znajduje się geograficzny biegun południowy. Jest położony w rejonie Antarktyki na półkuli południowej, niemal w całości na południe od koła podbiegunowego i otoczony przez Ocean Południowy.
Jest to jedyny kontynent trwale i całkowicie niezamieszkany przez człowieka i niewykorzystywany gospodarczo. Ma powierzchnię 14,2 mln km², jest piątym co do wielkości kontynentem po Azji, Afryce, Ameryce Północnej i Ameryce Południowej, prawie dwa razy większym od Australii. Około 98% Antarktydy pokrywa polarna czapa lodowa o średniej grubości 1,9 km, która rozciąga się do wszystkich, prócz wysuniętych najbardziej na północ krańców Półwyspu Antarktycznego.
Pod względem średnich warunków Antarktyda to najzimniejszy, najsuchszy i najbardziej wietrzny kontynent, ma także najwyższą średnią wysokość ze wszystkich kontynentów. Antarktyda jest uznawana za kontynent pustynny, z roczną sumą opadów równą 200 mm wzdłuż wybrzeża i znacznie mniej w głębi lądu. Temperatura na Antarktydzie spada poniżej −90 °C.
Geografia[edytuj | edytuj kod]
Ułożona asymetrycznie wokół bieguna południowego, w większości na południe od koła podbiegunowego, Antarktyda jest lądem najbardziej wysuniętym na południe. Jej wybrzeża są oddalone od wybrzeży Ameryki Południowej o około 1000 km, od Australii o 3100 km, natomiast od Afryki o 3980 km.
Otaczają ją wody Oceanu Południowego. Według dawniej stosowanego podziału uznawano, że wybrzeża kontynentu oblewają wody południowego Pacyfiku, Atlantyku i Oceanu Indyjskiego, lub też, inaczej ujmując, otaczają ją południowe wody Oceanu Światowego.
Jej powierzchnia to ponad 14 200 000 km², co czyni ją piątym co do wielkości kontynentem, około 1,3 raza większym od Europy. Linia brzegowa ma 17 968 km i najczęściej tworzą ją formacje lodowe:
Klimat[edytuj | edytuj kod]
Antarktyda jest najzimniejszym spośród kontynentów Ziemi. Jej surowy, unikalny klimat bywa określany terminem „klimat glacjalny”. Antarktyda jest chłodniejsza niż Arktyka z trzech powodów. Po pierwsze, znaczna część kontynentu leży na wysokości ponad 3000 m nad poziomem morza, a temperatura w troposferze spada wraz z wysokością.
Po drugie, północną strefę polarną obejmuje Ocean Arktyczny: ocean oddaje ciepło przez pak lodowy, co zapobiega spadkowi temperatury do wartości spotykanych na kontynencie antarktycznym; w dodatku otwarte wody mają znacznie niższe albedo niż pokrywa lodowa, przez co pochłaniają ciepło.
Po trzecie, w lipcu, gdy na Antarktydzie panuje zima, Ziemia jest w aphelium (czyli najdalej od Słońca), a w styczniu (antarktyczne lato) w peryhelium. Mimośród ziemskiej orbity jest jednak mały i efekt ten ma mniejszy wpływ niż dwa pierwsze.
| Afryka: | Afryka Południowa - Afryka Północna - Afryka Środkowa - Afryka Wschodnia - Afryka Zachodnia. |
| Ameryka: | Angloameryka - Ameryka Centralna - Karaiby - Mezoameryka - Ameryka Łacińska - Ameryka Południowa - Ameryka Północna - Ameryka Środkowa. |
| Azja: | Bliski Wschód - Daleki Wschód - Azja Południowa - Azja Południowo-Wschodnia - Azja Północna - Azja Środkowa - Azja Wschodnia - Azja Zachodnia - Kaukaz. |
| Europa: | Europa Południowa - Europa Północna - Europa Środkowa - Europa Wschodnia - Europa Zachodnia. |
| Australia i Oceania: | Oceania - Australia - Nowa Zelandia - Melanezja - Mikronezja - Polinezja - Australazja. |
| Obszary polarne: | Arktyka - Antarktyka - Antarktyda. |