Topola

Topola
Królestwo	Rośliny
Rząd	Malpigiowce
Rodzina	Wierzbowate
Wysokość	do 50 m.

Topola – rodzaj drzew z rodziny wierzbowatych. Wyróżnia się w jego obrębie zwykle ok. 30–40 gatunków, ale też czasem znacznie więcej. Zasięg rodzaju obejmuje wszystkie kontynenty półkuli północnej i obszar od Arktyki po południowy Meksyk, północną Afrykę, Bliski Wschód, południowe Chiny, Mjanmę i Wietnam oraz oddzielone dysjunkcją góry w Kenii.
Duże i słabo poznane zróżnicowanie rodzaju występuje w Chinach. W Ameryce Północnej obecnych jest 8 gatunków, a w Europie i Polsce występują trzy rodzime gatunki – topola czarna, biała i osika.
Topole występują głównie w lasach łęgowych wzdłuż rzek, aczkolwiek niektóre rosną też na glebach suchych np. osika.
Topole w licznych odmianach i mieszańcach uprawiane są jako drzewa ozdobne, glebochronne i dla drewna.
Nazwa naukowa rodzaju jest starorzymską nazwą topoli, udokumentowaną m.in. przez Horacego. Drzewa te tak nazywano ze względu na ich sadzenie na placach miejskich, w miejscach zgromadzeń publicznych.

Morfologia

Pokrój
Wysokie drzewa osiągające do 50 m wysokości, rzadziej krzewy. Rozgałęziają się monopodialnie, pień główny zwykle wyraźny i prosto wzniesiony. Często tworzą odrosty korzeniowe. Pędy zróżnicowane są na krótko- i długopęd, obłe lub nieco kanciaste, wewnątrz z 5-kanciastym rdzeniem na przekroju. Korowina w różnym stopniu spękana, często szara.

Pąki
Ostro zakończone, często długie, walcowate lub kanciaste, okryte kilkoma łuskami i często lepkie.

Liście
Zrzucane przed zimą. Pojedyncze i długoogonkowe, z ogonkiem obłym lub spłaszczonym na przekroju, wspartym u nasady odpadającymi przylistkami, zwykle drobnymi, większymi czasem tylko na odrostach. Na ogonku zwykle brak gruczołków. Blaszka liści zwykle jajowata lub trójkątnie jajowata, szeroka.
Kształt liści różny na liściach wczesnych rozwijających się na krótkopędach i późniejszych, powstających na długopędach. Liście wczesne z reguły mają większe gruczołki na końcach blaszki połączone z wiązkami przewodzącymi, różnią się kształtem blaszki i ząbkowaniem na brzegu.
Największe różnice między liśćmi wczesnymi i późnymi występują u topoli białej, u której liście wczesne są jajowato kanciaste, a późne 3- i 5-klapowe.

Kwiaty
Rozdzielnopłciowe, zebrane w zwisające kwiatostany zwane kotkami. Rośliny są dwupienne. Poszczególne kwiaty wsparte są mniej lub bardziej powcinanymi przysadkami, odpadającymi po przekwitnieniu. Okwiat zredukowany jest do pozbawionego miodników, wgłębionego dysku.
Kwiat męski zawiera zwykle od 6 do 60 pręcików na długich nitkach. W kwiatach żeńskich zalążnia powstaje z 2–4 owocolistków, zawiera jedną komorę, zwieńczona jest okazałą szyjką słupka ze znamionami w liczbie odpowiadającej liczbie owocolistków. W komorze rozwija się zwykle od 2 do 25 zalążków.

Owoce
Drobne torebki zwężone na jednym końcu, poza tym kulistawe lub jajowate, otwierające się 2–4 klapami. Zawierają bardzo drobne nasiona pokryte cienkimi i długimi włoskami w formie puchu.

Biologia

Topole należą do najszybciej rosnących drzew w klimacie umiarkowanym, przy czym szybkim wzrostem cechują się zwłaszcza mieszańce międzygatunkowe. Rosną najczęściej w lasach nadrzecznych, na glebach wilgotnych, przy czym jednak nie tolerują stagnowania wody na powierzchni gruntu.
Preferują gleby żyzne. Kwitnienie następuje wiosną, przed rozwojem liści. Kwiaty są wiatropylne, a okryte puchem nasiona są wiatrosiewne. Nasiona kiełkują tylko na nagim, wilgotnym podłożu, przy czym szybko tracą zdolność do kiełkowania. Są to drzewa stosunkowo krótko żyjące.

Drzewa w Polsce

---

Drzewa Liściaste:

Dąb - Buk - Brzoza - Czeremcha Zwyczajna - Jabłoń - Jarząb Pospolity - Jesion - Olsza - Głóg - Grab - Topola - Klon - Lipa - Wierzba - Wiąz - Wiśnia - Jesion Wyniosły.

Drzewa Iglaste:

Sosna - Świerk Pospolity - Jodła Pospolita - Modrzew Europejski - Cis Pospolity - Daglezja Zielona - Sosna Wydmowa.