Szponiaste
|
| ||
 | ||
Szponiaste, jastrzębiowe, drapieżne, dzienne ptaki drapieżne – rząd ptaków z infragromady ptaków neognatycznych.
Dokładna pozycja filogenetyczna w obrębie Neognathae niepewna; z różnych badań wynika, że mogą być przedstawicielami grupy Afroaves tworzącymi wraz z kondorowymi grupę siostrzaną do kladu obejmującego wszystkich pozostałych przedstawicieli Afroaves lub też mogą tworzyć z kondorowymi grupę siostrzaną do znacznie większego kladu ptaków, obejmującego poza wyżej wymienionymi grupami również kariamy, sokołowe, papugowe i wróblowe.
Obejmuje gatunki drapieżne prowadzące dzienny tryb życia, zamieszkujące cały świat. Wiele gatunków jest kosmopolitycznych. Na świecie żyje ok. 290 gatunków ptaków szponiastych, z czego większość występuje w tropikach.
W Europie obserwuje się 38 gatunków lęgowych. Do ptaków szponiastych nie zalicza się sów, mimo że pazury sów są nazywane szponami.
Cechy charakterystyczne[edytuj | edytuj kod]
Ptaki te charakteryzują się:
- ostrymi, zakrzywionymi szponami
- silnym, haczykowato zagiętym dziobem opatrzonym w tzw. woskówkę
- zróżnicowaną wielkością (długość ciała od 15 do 130 cm)
- dymorfizmem płciowym (samica zazwyczaj większa od samca)
- przeważnie szarą, brązową lub czarną kolorystyka upierzenia
- pisklęta są gniazdownikami niewłaściwymi, tzn. lęgną się pokryte puchem i z zazwyczaj otwartymi oczami, ale długo przebywają w gnieździe pod opieką rodziców
- jaja w jednym lęgu znoszone w dość dużych odstępach czasu, wysiaduje zazwyczaj samica, samiec dostarcza zaś jej pokarm. Często zdarza się, że pierwsze pisklę, które się wylęgnie, jest częściej karmione, przez co staje się silniejsze i wyrzuca z gniazda pozostałe młode. Ponieważ rodzice nie są w stanie wykarmić wszystkich piskląt, zachowanie to zapewnia wyłączność najsilniejszemu.