Sosnowate: Różnice pomiędzy wersjami

Z Piękno Polskiej Przyrody
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
Linia 13: Linia 13:
  
 
== Morfologia ==
 
== Morfologia ==
[[Plik:Spruce forest at Holma.jpg|thumb|Sosnowate są ważnym źródłem drewna. Drzewostan [[Świerk pospolity|świerka pospolitego]] w Szwecji]]
+
; Pokrój: Zimozielone lub zrzucające liście, żywiczne [[drzewo|drzewa]], rzadziej [[krzew]]y. Za młodu zawsze są mniej lub bardziej monopodialne, co zachowuje się i u dorosłych okazów [[świerk]]ów, [[modrzew]]i i [[jodła|jodeł]], podczas gdy u innych pokrój staje się z wiekiem nieregularny. Szerokie korony tworzą w szczególności rodzaje [[cedr]], [[sosna]] i [[keteleeria]]. [[Pień]] zwykle jest pojedynczy, walcowaty i prosto wzniesiony. Kora zróżnicowana – od cienkiej i gładkiej u jodeł, do silnie spękanej i grubej u [[Daglezja|daglezji]] i części sosen. W kilku rodzajach występują krótkopędy.
; Pokrój: Zimozielone lub zrzucające liście, żywiczne [[drzewo|drzewa]], rzadziej [[krzew]]y. Za młodu zawsze są mniej lub bardziej [[Rozgałęzienia typu monopodialnego|monopodialne]] (jednoosiowe), co zachowuje się i u dorosłych okazów [[świerk]]ów, [[modrzew]]i i [[jodła|jodeł]], podczas gdy u innych pokrój staje się z wiekiem nieregularny. Szerokie [[korona drzewa|korony]] tworzą w szczególności rodzaje [[cedr]], [[sosna]] i [[keteleeria]]. [[Pień]] zwykle jest pojedynczy, walcowaty i prosto wzniesiony. Kora zróżnicowana – od cienkiej i gładkiej u jodeł, do silnie spękanej i grubej u [[Daglezja|daglezji]] i części sosen. W kilku rodzajach (modrzew, [[Modrzewnik chiński|modrzewnik]], [[cedr]]) występują [[krótkopęd]]y<ref name="kramer" />.
 
 
; [[Liść|Liście]]: Opadające zimą u modrzewi i modrzewnika, u pozostałych zimozielone (utrzymują się żywe na pędach do kilkunastu lat<ref name="slownik">{{cytuj książkę|autor=Alicja Szweykowska, Jerzy Szweykowski (red.) |tytuł=Słownik botaniczny |miejsce=Warszawa |rok=2003 |wydawca=Wiedza Powszechna |strony=834-835 |isbn = 83-214-1305-6}}</ref>). Pojedyncze, u sosen skupione po kilka w pęczki, u roślin z krótkopędami – liście asymilacyjne skupione są w nich w pęczki, a na długopędach wyrastają jako suche, brunatne łuski<ref name="slownik" />. Liście są iglaste<ref name="slownik" />, spłaszczone u części rodzajów, u pozostałych o różnych przekrojach poprzecznych. U świerków i choin liście osadzone są na zdrewniałych trzonkach<ref name="kramer" />.
 
; [[Liść|Liście]]: Opadające zimą u modrzewi i modrzewnika, u pozostałych zimozielone (utrzymują się żywe na pędach do kilkunastu lat<ref name="slownik">{{cytuj książkę|autor=Alicja Szweykowska, Jerzy Szweykowski (red.) |tytuł=Słownik botaniczny |miejsce=Warszawa |rok=2003 |wydawca=Wiedza Powszechna |strony=834-835 |isbn = 83-214-1305-6}}</ref>). Pojedyncze, u sosen skupione po kilka w pęczki, u roślin z krótkopędami – liście asymilacyjne skupione są w nich w pęczki, a na długopędach wyrastają jako suche, brunatne łuski<ref name="slownik" />. Liście są iglaste<ref name="slownik" />, spłaszczone u części rodzajów, u pozostałych o różnych przekrojach poprzecznych. U świerków i choin liście osadzone są na zdrewniałych trzonkach<ref name="kramer" />.
 
; [[Szyszka|Szyszki]]: Żeńskie wyrastają pojedynczo, są duże i drewniejące, osiągające od 2 do ok. 60 cm długości. Łuski nasienne liczne, skrętoległe, zawierają po dwa zalążki na górnej powierzchni. Towarzyszą im większe lub mniejsze łuski wspierające. Szyszki męskie z reguły niewielkie i nietrwałe, opadają zwykle krótko po rozsianiu pyłku. Wyrastają pojedynczo lub w skupieniach, są walcowate i składają się z licznych, skrętolegle ułożonych [[mikrosporofil]]i, które na dolnej powierzchni mają po dwie komory pyłkowe<ref name="kramer" />.
 
; [[Szyszka|Szyszki]]: Żeńskie wyrastają pojedynczo, są duże i drewniejące, osiągające od 2 do ok. 60 cm długości. Łuski nasienne liczne, skrętoległe, zawierają po dwa zalążki na górnej powierzchni. Towarzyszą im większe lub mniejsze łuski wspierające. Szyszki męskie z reguły niewielkie i nietrwałe, opadają zwykle krótko po rozsianiu pyłku. Wyrastają pojedynczo lub w skupieniach, są walcowate i składają się z licznych, skrętolegle ułożonych [[mikrosporofil]]i, które na dolnej powierzchni mają po dwie komory pyłkowe<ref name="kramer" />.

Wersja z 21:11, 25 lis 2022

Sosnowate
Kosodrzewina.jpg

Kosodrzewina

Sosnowate – rodzina drzew i krzewów należąca do rzędu sosnowców. Jest jedną z rodzin umieszczanych wśród roślin nagonasiennych. Sosnowate obejmują 224, 225 lub 231 gatunków skupionych w 11 rodzajach. Występują one przede wszystkim na obszarach chłodnych i umiarkowanych półkuli północnej. Zasięg nielicznych gatunków sięga do tropików – na kontynentach amerykańskich do Nikaragui, a w Starym Świecie do Sumatry i Filipin. Są kluczowym składnikiem borealnych lasów iglastych, a dalej na południe lasów górskich.

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Pokrój
Zimozielone lub zrzucające liście, żywiczne drzewa, rzadziej krzewy. Za młodu zawsze są mniej lub bardziej monopodialne, co zachowuje się i u dorosłych okazów świerków, modrzewi i jodeł, podczas gdy u innych pokrój staje się z wiekiem nieregularny. Szerokie korony tworzą w szczególności rodzaje cedr, sosna i keteleeria. Pień zwykle jest pojedynczy, walcowaty i prosto wzniesiony. Kora zróżnicowana – od cienkiej i gładkiej u jodeł, do silnie spękanej i grubej u daglezji i części sosen. W kilku rodzajach występują krótkopędy.
Liście
Opadające zimą u modrzewi i modrzewnika, u pozostałych zimozielone (utrzymują się żywe na pędach do kilkunastu lat[1]). Pojedyncze, u sosen skupione po kilka w pęczki, u roślin z krótkopędami – liście asymilacyjne skupione są w nich w pęczki, a na długopędach wyrastają jako suche, brunatne łuski[1]. Liście są iglaste[1], spłaszczone u części rodzajów, u pozostałych o różnych przekrojach poprzecznych. U świerków i choin liście osadzone są na zdrewniałych trzonkach[2].
Szyszki
Żeńskie wyrastają pojedynczo, są duże i drewniejące, osiągające od 2 do ok. 60 cm długości. Łuski nasienne liczne, skrętoległe, zawierają po dwa zalążki na górnej powierzchni. Towarzyszą im większe lub mniejsze łuski wspierające. Szyszki męskie z reguły niewielkie i nietrwałe, opadają zwykle krótko po rozsianiu pyłku. Wyrastają pojedynczo lub w skupieniach, są walcowate i składają się z licznych, skrętolegle ułożonych mikrosporofili, które na dolnej powierzchni mają po dwie komory pyłkowe[2].
  1. 1,0 1,1 1,2 Szablon:Cytuj książkę
  2. 2,0 2,1 Błąd rozszerzenia cite: Błąd w składni znacznika <ref>; brak tekstu w przypisie o nazwie kramer