Sosnowate: Różnice pomiędzy wersjami
Przejdź do nawigacji
Przejdź do wyszukiwania
| Linia 8: | Linia 8: | ||
| colspan="3" style="background-color:#0066ff;" | | | colspan="3" style="background-color:#0066ff;" | | ||
|} | |} | ||
| − | '''Sosnowate''' – rodzina [[drzewo|drzew]] i [[krzew]]ów należąca do | + | '''Sosnowate''' – rodzina [[drzewo|drzew]] i [[krzew]]ów należąca do rzędu [[sosnowce|sosnowców]]. Jest jedną z rodzin umieszczanych wśród roślin nagonasiennych. |
| − | Sosnowate obejmują 224 | + | Sosnowate obejmują 224, 225 lub 231 gatunków skupionych w 11 rodzajach. Występują one przede wszystkim na obszarach chłodnych i umiarkowanych półkuli północnej. Zasięg nielicznych gatunków sięga do tropików – na kontynentach amerykańskich do Nikaragui, a w Starym Świecie do Sumatry i Filipin. Są kluczowym składnikiem borealnych lasów iglastych, a dalej na południe lasów górskich. |
| + | <br> | ||
| + | |||
| + | == Morfologia == | ||
| + | [[Plik:Spruce forest at Holma.jpg|thumb|Sosnowate są ważnym źródłem drewna. Drzewostan [[Świerk pospolity|świerka pospolitego]] w Szwecji]] | ||
| + | ; Pokrój: Zimozielone lub zrzucające liście, żywiczne [[drzewo|drzewa]], rzadziej [[krzew]]y. Za młodu zawsze są mniej lub bardziej [[Rozgałęzienia typu monopodialnego|monopodialne]] (jednoosiowe), co zachowuje się i u dorosłych okazów [[świerk]]ów, [[modrzew]]i i [[jodła|jodeł]], podczas gdy u innych pokrój staje się z wiekiem nieregularny. Szerokie [[korona drzewa|korony]] tworzą w szczególności rodzaje [[cedr]], [[sosna]] i [[keteleeria]]. [[Pień]] zwykle jest pojedynczy, walcowaty i prosto wzniesiony. Kora zróżnicowana – od cienkiej i gładkiej u jodeł, do silnie spękanej i grubej u [[Daglezja|daglezji]] i części sosen. W kilku rodzajach (modrzew, [[Modrzewnik chiński|modrzewnik]], [[cedr]]) występują [[krótkopęd]]y<ref name="kramer" />. | ||
| + | ; [[Liść|Liście]]: Opadające zimą u modrzewi i modrzewnika, u pozostałych zimozielone (utrzymują się żywe na pędach do kilkunastu lat<ref name="slownik">{{cytuj książkę|autor=Alicja Szweykowska, Jerzy Szweykowski (red.) |tytuł=Słownik botaniczny |miejsce=Warszawa |rok=2003 |wydawca=Wiedza Powszechna |strony=834-835 |isbn = 83-214-1305-6}}</ref>). Pojedyncze, u sosen skupione po kilka w pęczki, u roślin z krótkopędami – liście asymilacyjne skupione są w nich w pęczki, a na długopędach wyrastają jako suche, brunatne łuski<ref name="slownik" />. Liście są iglaste<ref name="slownik" />, spłaszczone u części rodzajów, u pozostałych o różnych przekrojach poprzecznych. U świerków i choin liście osadzone są na zdrewniałych trzonkach<ref name="kramer" />. | ||
| + | ; [[Szyszka|Szyszki]]: Żeńskie wyrastają pojedynczo, są duże i drewniejące, osiągające od 2 do ok. 60 cm długości. Łuski nasienne liczne, skrętoległe, zawierają po dwa zalążki na górnej powierzchni. Towarzyszą im większe lub mniejsze łuski wspierające. Szyszki męskie z reguły niewielkie i nietrwałe, opadają zwykle krótko po rozsianiu pyłku. Wyrastają pojedynczo lub w skupieniach, są walcowate i składają się z licznych, skrętolegle ułożonych [[mikrosporofil]]i, które na dolnej powierzchni mają po dwie komory pyłkowe<ref name="kramer" />. | ||
Wersja z 21:08, 25 lis 2022
|
| ||
 Kosodrzewina | ||
Sosnowate – rodzina drzew i krzewów należąca do rzędu sosnowców. Jest jedną z rodzin umieszczanych wśród roślin nagonasiennych.
Sosnowate obejmują 224, 225 lub 231 gatunków skupionych w 11 rodzajach. Występują one przede wszystkim na obszarach chłodnych i umiarkowanych półkuli północnej. Zasięg nielicznych gatunków sięga do tropików – na kontynentach amerykańskich do Nikaragui, a w Starym Świecie do Sumatry i Filipin. Są kluczowym składnikiem borealnych lasów iglastych, a dalej na południe lasów górskich.
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Plik:Spruce forest at Holma.jpg
Sosnowate są ważnym źródłem drewna. Drzewostan świerka pospolitego w Szwecji
- Pokrój
- Zimozielone lub zrzucające liście, żywiczne drzewa, rzadziej krzewy. Za młodu zawsze są mniej lub bardziej monopodialne (jednoosiowe), co zachowuje się i u dorosłych okazów świerków, modrzewi i jodeł, podczas gdy u innych pokrój staje się z wiekiem nieregularny. Szerokie korony tworzą w szczególności rodzaje cedr, sosna i keteleeria. Pień zwykle jest pojedynczy, walcowaty i prosto wzniesiony. Kora zróżnicowana – od cienkiej i gładkiej u jodeł, do silnie spękanej i grubej u daglezji i części sosen. W kilku rodzajach (modrzew, modrzewnik, cedr) występują krótkopędy[1].
- Liście
- Opadające zimą u modrzewi i modrzewnika, u pozostałych zimozielone (utrzymują się żywe na pędach do kilkunastu lat[2]). Pojedyncze, u sosen skupione po kilka w pęczki, u roślin z krótkopędami – liście asymilacyjne skupione są w nich w pęczki, a na długopędach wyrastają jako suche, brunatne łuski[2]. Liście są iglaste[2], spłaszczone u części rodzajów, u pozostałych o różnych przekrojach poprzecznych. U świerków i choin liście osadzone są na zdrewniałych trzonkach[1].
- Szyszki
- Żeńskie wyrastają pojedynczo, są duże i drewniejące, osiągające od 2 do ok. 60 cm długości. Łuski nasienne liczne, skrętoległe, zawierają po dwa zalążki na górnej powierzchni. Towarzyszą im większe lub mniejsze łuski wspierające. Szyszki męskie z reguły niewielkie i nietrwałe, opadają zwykle krótko po rozsianiu pyłku. Wyrastają pojedynczo lub w skupieniach, są walcowate i składają się z licznych, skrętolegle ułożonych mikrosporofili, które na dolnej powierzchni mają po dwie komory pyłkowe[1].