Podkowiec Mały: Różnice pomiędzy wersjami
(→Rozród) |
|||
(Nie pokazano 9 pośrednich wersji utworzonych przez tego samego użytkownika) | |||
Linia 1: | Linia 1: | ||
+ | __NOTOC__ | ||
{| class="wikitable" style="width: 25%; float:right; margin-left: 10px;" | {| class="wikitable" style="width: 25%; float:right; margin-left: 10px;" | ||
| colspan="3" style="background-color:#0066ff;" | | | colspan="3" style="background-color:#0066ff;" | | ||
− | <center>''' | + | <center>'''Podkowiec Mały'''</center> |
|- | |- | ||
− | | colspan="2" | [[Plik: | + | | colspan="2" | [[Plik:Podkowiec-mały.gif|center|250px]] |
|- | |- | ||
| colspan="3" style="background-color:#0066ff;" | | | colspan="3" style="background-color:#0066ff;" | | ||
Linia 14: | Linia 15: | ||
|- | |- | ||
|style="width: 50%" | Rodzina | |style="width: 50%" | Rodzina | ||
− | | [https://pl.wikipedia.org/wiki/ | + | | [https://pl.wikipedia.org/wiki/Podkowcowate Podkowcowate] |
|- | |- | ||
|style="width: 50%" | Gatunek | |style="width: 50%" | Gatunek | ||
− | | | + | | Podkowiec Mały |
|- | |- | ||
|style="width: 50%" | Długość ciała | |style="width: 50%" | Długość ciała | ||
− | | | + | | 40 mm |
|- | |- | ||
|style="width: 50%" | Masa ciała | |style="width: 50%" | Masa ciała | ||
− | | | + | | 3,5-10 g |
+ | |- | ||
+ | |style="width: 50%" | Rozpiętość skrzydeł | ||
+ | | do 250 mm | ||
|- | |- | ||
| colspan="3" style="background-color:#0066ff;" | | | colspan="3" style="background-color:#0066ff;" | | ||
|} | |} | ||
− | ''' | + | '''Podkowiec Mały''' – gatunek ssaka z rzędu nietoperzy z nielicznie reprezentowanej w Polsce rodziny podkowcowatych.<br> |
+ | Średni wiek życia w warunkach naturalnych wynosi 3-4 lat. | ||
+ | <br> | ||
+ | ==Opis== | ||
+ | To jeden z najmniejszych nietoperzy występujących w Polsce. Długość ciała około 40 mm, rozpiętość skrzydeł do 250 mm, masa ciała 3,5-10 g.<br> | ||
+ | Przedramię o długości 37-42,5 mm. Barwa sierści futerka szarobrązowa na grzbiecie, szara lub szarobiała na brzuchu.<br> | ||
+ | Uszy spiczaste i szerokie, skrzydła szerokie i zaokrąglone na końcach, ogon dość krótki, nie wystający poza błonę ogonową. <br> | ||
+ | Błony skrzydłowe bardzo ciemne, uszy i pyszczek jaśniejsze. Błona skrzydłowa przyczepiona pomiędzy piętą a nasadą palców. Ostroga sięga do połowy odległości między piętą a ogonem.<br> | ||
+ | Dookoła nozdrzy narośl skórna w kształcie podkowy służąca do skupiania wiązki sygnałów echolokacyjnych.<br> | ||
+ | W czasie spoczynku wisząc głową w dół nie składa skrzydeł wzdłuż ciała, jak większość innych gatunków, lecz w charakterystyczny sposób otula się szczelnie błonami lotnymi, przypominając kokon owada. | ||
<br> | <br> | ||
==Występowanie== | ==Występowanie== | ||
− | + | Występuje w południowej i środkowej Europie. W Polsce występuje w Karpatach, Sudetach oraz na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej.<br> | |
− | <br><br><br><br><br><br><br><br><br><br><br><br><br><br> | + | Nieliczne osobniki notuje się również zimą na Nizinie Śląskiej w fortyfikacjach Nysy. Chronione stanowiska kolonii rozrodczych podkowca znajdują się m.in. na poddaszach dawnych cerkwi w Wierchomli Wielkiej i Jaworkach oraz na strychu klasztoru cystersów w Szczyrzycu, na strychu kościoła parafialnego w Łabowej oraz na strychu klasztoru w Czernej. <br> |
+ | W Karpatach i na Wyżynie Krakowskiej lokalnie może być gatunkiem częstym i licznym, w skali kraju jednak jest uważany za gatunek zagrożony. | ||
+ | <br> | ||
+ | |||
+ | ==Tryb życia== | ||
+ | Latem zamieszkuje kryjówki bezwietrzne, słabo oświetlone i bardzo ciepłe (o temperaturze nierzadko okresowo przekraczającej 30 °C). | ||
+ | W Polsce jeszcze w latach pięćdziesiątych kryjówkami takimi były jaskinie, schroniska i szczeliny skalne, ewentualnie również podziemia sztuczne, np. piwnice.<br> | ||
+ | Obecnie niemal wszystkie kryjówki letnie tego gatunku na terenie Polski znajdują się na strychach budynków o swobodnym wlocie (gatunek ten, w przeciwieństwie do innych krajowych nietoperzy nie potrafi przeciskać się przez szczeliny), zaś podziemia są wykorzystywane jedynie sporadycznie.<br> | ||
+ | Na sen zimowy przenosi się do miejsc, które oferują mu stabilny mikroklimat: dużą wilgotność i temperaturę powietrza 6-9 °C, wyższą niż preferowaną przez pozostałe, krajowe gatunki nietoperzy.<br> | ||
+ | Kryjówkami zimowymi podkowca małego są zwykle jaskinie, piwnice, opuszczone kopalnie, niekiedy również fortyfikacje. Występująca w tych miejscach duża wilgotność chroni nietoperze przed wyschnięciem, a stabilna temperatura sprzyja hibernacji.<br> | ||
+ | W przeciwieństwie do innych gatunków nietoperzy z reguły podczas hibernacji poszczególne osobniki nie tworzą skupień – nie stykają się ze sobą. <br> | ||
+ | Należy do gatunków osiadłych. Kryjówki letnie znajdują się zwykle w odległości do 30 km od kryjówek zimowych, chociaż znane są przeloty na odległość powyżej 100 km. Podkowiec mały jest gatunkiem ciepłolubnym, stąd zwykle przebywa w miejscach dobrze izolowanych termicznie. | ||
+ | <br> | ||
+ | |||
+ | ==Pożywienie== | ||
+ | Jak większość nietoperzy żywi się owadami latającymi nocą. Są to głównie muchówki, motyle nocne, siatkoskrzydłe oraz owady odbywające rójkę nad wodą, które łowi w locie pyszczkiem lub końcem skrzydła. <br> | ||
+ | Potrafi także zbierać pająki ze skał lub kory drzew, jak również inne nielotne bezkręgowce, np. pareczniki. Poluje nocą wśród zarośli i nad zbiornikami wodnymi, na polowania wylatuje późnym wieczorem.<br> | ||
+ | Lata wolno, ale zwinnie, najczęściej nisko nad ziemią. Podczas lotów posługuje się echolokacją, przy czym ultradźwięki produkowane są przez krtań i emitowane przez nos. Jego system echolokacyjny wykrywa ruch skrzydeł owadów, dlatego owad będący w spoczynku jest dla niego „niewidoczny”. | ||
+ | <br> | ||
+ | |||
+ | ==Rozród== | ||
+ | Poród i rozwój młodych jest ściśle związany z okresem największej dostępności pożywienia.<br> | ||
+ | Samica rodzi na początku lata jedno małe. Kopulacja i zaplemnienie następuje jesienią, często podczas hibernacji samicy.<br> | ||
+ | Sperma pozostaje w drogach rodnych macicy do wiosny i dopiero wtedy występuje owulacja i zapłodnienie.<br> | ||
+ | Samice tworzą wiosną kolonie rozrodcze liczące do kilkuset osobników. Samce w okresie tym żyją pojedynczo. Ciąża trwa 7-8 tygodni. <br> | ||
+ | Młode po urodzeniu są małe, bezradne, nieowłosione. Oczy mają zamknięte, posiadają silne pazury i haczykowate zęby mleczne, którymi czepiają się matki.<br> | ||
+ | Żywią się mlekiem matki. Młode nietoperze zdolność do samodzielnego życia osiągają już po upływie 6-7 tygodni. Podkowiec mały dojrzałość seksualną osiąga pod koniec pierwszego lub na początku drugiego roku życia. | ||
+ | <br><br> | ||
<br> | <br> | ||
{{ssaki rząd nietoperze}} | {{ssaki rząd nietoperze}} | ||
[[Category:Ssaki]] | [[Category:Ssaki]] |
Aktualna wersja na dzień 16:30, 25 kwi 2022
| ||
Królestwo | Zwierzęta | |
Gromada | Ssaki | |
Rodzina | Podkowcowate | |
Gatunek | Podkowiec Mały | |
Długość ciała | 40 mm | |
Masa ciała | 3,5-10 g | |
Rozpiętość skrzydeł | do 250 mm | |
Podkowiec Mały – gatunek ssaka z rzędu nietoperzy z nielicznie reprezentowanej w Polsce rodziny podkowcowatych.
Średni wiek życia w warunkach naturalnych wynosi 3-4 lat.
Opis[edytuj | edytuj kod]
To jeden z najmniejszych nietoperzy występujących w Polsce. Długość ciała około 40 mm, rozpiętość skrzydeł do 250 mm, masa ciała 3,5-10 g.
Przedramię o długości 37-42,5 mm. Barwa sierści futerka szarobrązowa na grzbiecie, szara lub szarobiała na brzuchu.
Uszy spiczaste i szerokie, skrzydła szerokie i zaokrąglone na końcach, ogon dość krótki, nie wystający poza błonę ogonową.
Błony skrzydłowe bardzo ciemne, uszy i pyszczek jaśniejsze. Błona skrzydłowa przyczepiona pomiędzy piętą a nasadą palców. Ostroga sięga do połowy odległości między piętą a ogonem.
Dookoła nozdrzy narośl skórna w kształcie podkowy służąca do skupiania wiązki sygnałów echolokacyjnych.
W czasie spoczynku wisząc głową w dół nie składa skrzydeł wzdłuż ciała, jak większość innych gatunków, lecz w charakterystyczny sposób otula się szczelnie błonami lotnymi, przypominając kokon owada.
Występowanie[edytuj | edytuj kod]
Występuje w południowej i środkowej Europie. W Polsce występuje w Karpatach, Sudetach oraz na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej.
Nieliczne osobniki notuje się również zimą na Nizinie Śląskiej w fortyfikacjach Nysy. Chronione stanowiska kolonii rozrodczych podkowca znajdują się m.in. na poddaszach dawnych cerkwi w Wierchomli Wielkiej i Jaworkach oraz na strychu klasztoru cystersów w Szczyrzycu, na strychu kościoła parafialnego w Łabowej oraz na strychu klasztoru w Czernej.
W Karpatach i na Wyżynie Krakowskiej lokalnie może być gatunkiem częstym i licznym, w skali kraju jednak jest uważany za gatunek zagrożony.
Tryb życia[edytuj | edytuj kod]
Latem zamieszkuje kryjówki bezwietrzne, słabo oświetlone i bardzo ciepłe (o temperaturze nierzadko okresowo przekraczającej 30 °C).
W Polsce jeszcze w latach pięćdziesiątych kryjówkami takimi były jaskinie, schroniska i szczeliny skalne, ewentualnie również podziemia sztuczne, np. piwnice.
Obecnie niemal wszystkie kryjówki letnie tego gatunku na terenie Polski znajdują się na strychach budynków o swobodnym wlocie (gatunek ten, w przeciwieństwie do innych krajowych nietoperzy nie potrafi przeciskać się przez szczeliny), zaś podziemia są wykorzystywane jedynie sporadycznie.
Na sen zimowy przenosi się do miejsc, które oferują mu stabilny mikroklimat: dużą wilgotność i temperaturę powietrza 6-9 °C, wyższą niż preferowaną przez pozostałe, krajowe gatunki nietoperzy.
Kryjówkami zimowymi podkowca małego są zwykle jaskinie, piwnice, opuszczone kopalnie, niekiedy również fortyfikacje. Występująca w tych miejscach duża wilgotność chroni nietoperze przed wyschnięciem, a stabilna temperatura sprzyja hibernacji.
W przeciwieństwie do innych gatunków nietoperzy z reguły podczas hibernacji poszczególne osobniki nie tworzą skupień – nie stykają się ze sobą.
Należy do gatunków osiadłych. Kryjówki letnie znajdują się zwykle w odległości do 30 km od kryjówek zimowych, chociaż znane są przeloty na odległość powyżej 100 km. Podkowiec mały jest gatunkiem ciepłolubnym, stąd zwykle przebywa w miejscach dobrze izolowanych termicznie.
Pożywienie[edytuj | edytuj kod]
Jak większość nietoperzy żywi się owadami latającymi nocą. Są to głównie muchówki, motyle nocne, siatkoskrzydłe oraz owady odbywające rójkę nad wodą, które łowi w locie pyszczkiem lub końcem skrzydła.
Potrafi także zbierać pająki ze skał lub kory drzew, jak również inne nielotne bezkręgowce, np. pareczniki. Poluje nocą wśród zarośli i nad zbiornikami wodnymi, na polowania wylatuje późnym wieczorem.
Lata wolno, ale zwinnie, najczęściej nisko nad ziemią. Podczas lotów posługuje się echolokacją, przy czym ultradźwięki produkowane są przez krtań i emitowane przez nos. Jego system echolokacyjny wykrywa ruch skrzydeł owadów, dlatego owad będący w spoczynku jest dla niego „niewidoczny”.
Rozród[edytuj | edytuj kod]
Poród i rozwój młodych jest ściśle związany z okresem największej dostępności pożywienia.
Samica rodzi na początku lata jedno małe. Kopulacja i zaplemnienie następuje jesienią, często podczas hibernacji samicy.
Sperma pozostaje w drogach rodnych macicy do wiosny i dopiero wtedy występuje owulacja i zapłodnienie.
Samice tworzą wiosną kolonie rozrodcze liczące do kilkuset osobników. Samce w okresie tym żyją pojedynczo. Ciąża trwa 7-8 tygodni.
Młode po urodzeniu są małe, bezradne, nieowłosione. Oczy mają zamknięte, posiadają silne pazury i haczykowate zęby mleczne, którymi czepiają się matki.
Żywią się mlekiem matki. Młode nietoperze zdolność do samodzielnego życia osiągają już po upływie 6-7 tygodni. Podkowiec mały dojrzałość seksualną osiąga pod koniec pierwszego lub na początku drugiego roku życia.
Rodzina Podkowcowate: | Podkowiec Mały - Podkowiec Duży. |
Rodzina Mroczkowate: | Mopek Zachodni - Mroczek Pozłocisty - Mroczek Późny - Nocek Rudy - Karlik Drobny - Gacek Brunatny - Gacek Szary. |