Mydleńcowate: Różnice pomiędzy wersjami

Z Piękno Polskiej Przyrody
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
(Utworzono nową stronę "{| class="wikitable" style="width: 25%; float:right; margin-left: 10px;" | colspan="3" style="background-color:#0066ff;" | <center>'''Mydleńcowate'''</center> |- | cols...")
 
Linia 12: Linia 12:
  
 
== Morfologia ==
 
== Morfologia ==
; Pokrój: Rośliny bardzo zróżnicowane od [[Drzewo|drzew]] i [[krzew]]ów, poprzez drewniejące i zielne [[pnącze|pnącza]] po byliny]]<ref name="christenhusz"/><ref name=encyk>{{cytuj książkę |tytuł=Wielka Encyklopedia Przyrody. Rośliny kwiatowe 1 |rok=1998 |wydawca= Muza SA |miejsce=Warszawa |strony=329-336 |isbn = 83-7079-778-4}}</ref>.
+
; Pokrój: Rośliny bardzo zróżnicowane od [[Drzewo|drzew]] i [[krzew]]ów, poprzez drewniejące i zielne [[pnącze|pnącza]] po byliny.
; [[Liść|Liście]]: Skrętoległe lub naprzeciwległe. Blaszka pojedyncza lub w różny sposób złożona – trójlistkowa, dłoniasto- lub pierzastozłożona. W przypadku liści złożonych [[listek|listki]] bliższe nasady zwykle mniej lub bardziej zredukowane, czasem obejmujące łodygę, wyglądające jak [[Przylistek|przylistki]], których poza tym brak z wyjątkiem gatunków pnących. Blaszka liści i listków całobrzega, karbowana, piłkowana lub ząbkowana. [[Użyłkowanie liścia|Użyłkowanie]] liści pojedynczych pierzaste lub dłoniaste<ref name="christenhusz"/>.
+
; [[Liść|Liście]]: Skrętoległe lub naprzeciwległe. Blaszka pojedyncza lub w różny sposób złożona – trójlistkowa, dłoniasto- lub pierzastozłożona. W przypadku liści złożonych [[listek|listki]] bliższe nasady zwykle mniej lub bardziej zredukowane, czasem obejmujące łodygę, wyglądające jak przylistki, których poza tym brak z wyjątkiem gatunków pnących. Blaszka liści i listków całobrzega, karbowana, piłkowana lub ząbkowana. Użyłkowanie liści pojedynczych pierzaste lub dłoniast.
; [[Kwiat]]y: Zebrane są w wyrastające w kątach liści lub szczytowo różne kwiatostany: [[wiecha|wiechy]], [[grono|grona]], [[kłos]]y, [[pęczek (botanika)|pęczki]], czasem pojedyncze. Kwiaty są obupłciowe lub funkcjonalnie jednopłciowe. Kwiaty są promieniste i pięciokrotne lub w różnym stopniu grzbieciste i wówczas czterokrotne. Działki [[kielich (botanika)|kielicha]] występują w liczbie czterech lub pięciu i są wolne lub u nasady częściowo zrośnięte. Płatki [[korona kwiatu|korony]] są cztery do pięciu (rzadko zredukowane) i są wolne lub u nasady zrośnięte, najczęściej białe lub żółte. Często na płatkach wyrastają różnokształtne przydatki osłaniające kubeczkowate lub dyskowate [[miodnik]]i otaczające okółek pręcików. [[Pręcik (botanika)|Pręcików]] jest zwykle 5 do 8, rzadziej inna liczba od 3 do 30. Ich nitki u niektórych przedstawicieli zrastają się u dołu. [[Pylnik]]i otwierają się podłużnym pęknięciem. [[Zalążnia]] jest górna i tworzona jest najczęściej przez trzy (czasem mniej lub więcej – do 8) zrośniętych [[owocolistek|owocolistków]]. Szyjka [[słupek|słupka]] rozgałęzia się dwa lub trzy razy lub [[znamię (botanika)|znamię]] znajdujące się na jej szczycie jest podzielone na łatki<ref name="christenhusz"/>.
+
; [[Kwiat]]y: Zebrane są w wyrastające w kątach liści lub szczytowo różne kwiatostany: wiechy, [[grono|grona]], [[kłos]]y, [[pęczek (botanika)|pęczki]], czasem pojedyncze. Kwiaty są obupłciowe lub funkcjonalnie jednopłciowe. Kwiaty są promieniste i pięciokrotne lub w różnym stopniu grzbieciste i wówczas czterokrotne. Działki [[kielich (botanika)|kielicha]] występują w liczbie czterech lub pięciu i są wolne lub u nasady częściowo zrośnięte. Płatki [[korona kwiatu|korony]] są cztery do pięciu (rzadko zredukowane) i są wolne lub u nasady zrośnięte, najczęściej białe lub żółte. Często na płatkach wyrastają różnokształtne przydatki osłaniające kubeczkowate lub dyskowate [[miodnik]]i otaczające okółek pręcików. [[Pręcik (botanika)|Pręcików]] jest zwykle 5 do 8, rzadziej inna liczba od 3 do 30. Ich nitki u niektórych przedstawicieli zrastają się u dołu. [[Pylnik]]i otwierają się podłużnym pęknięciem. [[Zalążnia]] jest górna i tworzona jest najczęściej przez trzy (czasem mniej lub więcej – do 8) zrośniętych [[owocolistek|owocolistków]]. Szyjka [[słupek|słupka]] rozgałęzia się dwa lub trzy razy lub [[znamię (botanika)|znamię]] znajdujące się na jej szczycie jest podzielone na łatki<ref name="christenhusz"/>.
 
; [[Owoc]]e: Najczęściej [[torebka (botanika)|torebki]], rzadziej [[niełupka|niełupki]], [[jagoda (botanika)|jagody]] i [[pestkowiec|pestkowce]]. Nasiona nierzadko z [[Osnówka (botanika)|osnówką]]<ref name="christenhusz"/>.
 
; [[Owoc]]e: Najczęściej [[torebka (botanika)|torebki]], rzadziej [[niełupka|niełupki]], [[jagoda (botanika)|jagody]] i [[pestkowiec|pestkowce]]. Nasiona nierzadko z [[Osnówka (botanika)|osnówką]]<ref name="christenhusz"/>.

Wersja z 23:55, 23 lis 2022

Mydleńcowate
Kwiatostan-kasztanowca.jpg

Kwiatostan kasztanowca pospolitego

Mydleńcowate – rodzina roślin należąca do rzędu mydleńcowców. Należą tu 144 rodzaje liczące ok. 1900 gatunków, występujących na całym świecie, z wyjątkiem obszarów okołobiegunowych. Wyłączane do niedawna w odrębne rodziny rodzaje związane głównie z terenami pod wpływem klimatu umiarkowanego – klon Acer i dwuskrzydlak Dipteronia oraz kasztanowiec Aesculus, Billia, Handeliodendron (rodzina kasztanowcowate Hippocastanaceae) – są współcześnie włączane w obręb mydleńcowców, czego trafność potwierdzają kolejne badania nad filogenezą całej grupy.

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Pokrój
Rośliny bardzo zróżnicowane od drzew i krzewów, poprzez drewniejące i zielne pnącza po byliny.
Liście
Skrętoległe lub naprzeciwległe. Blaszka pojedyncza lub w różny sposób złożona – trójlistkowa, dłoniasto- lub pierzastozłożona. W przypadku liści złożonych listki bliższe nasady zwykle mniej lub bardziej zredukowane, czasem obejmujące łodygę, wyglądające jak przylistki, których poza tym brak z wyjątkiem gatunków pnących. Blaszka liści i listków całobrzega, karbowana, piłkowana lub ząbkowana. Użyłkowanie liści pojedynczych pierzaste lub dłoniast.
Kwiaty
Zebrane są w wyrastające w kątach liści lub szczytowo różne kwiatostany: wiechy, grona, kłosy, pęczki, czasem pojedyncze. Kwiaty są obupłciowe lub funkcjonalnie jednopłciowe. Kwiaty są promieniste i pięciokrotne lub w różnym stopniu grzbieciste i wówczas czterokrotne. Działki kielicha występują w liczbie czterech lub pięciu i są wolne lub u nasady częściowo zrośnięte. Płatki korony są cztery do pięciu (rzadko zredukowane) i są wolne lub u nasady zrośnięte, najczęściej białe lub żółte. Często na płatkach wyrastają różnokształtne przydatki osłaniające kubeczkowate lub dyskowate miodniki otaczające okółek pręcików. Pręcików jest zwykle 5 do 8, rzadziej inna liczba od 3 do 30. Ich nitki u niektórych przedstawicieli zrastają się u dołu. Pylniki otwierają się podłużnym pęknięciem. Zalążnia jest górna i tworzona jest najczęściej przez trzy (czasem mniej lub więcej – do 8) zrośniętych owocolistków. Szyjka słupka rozgałęzia się dwa lub trzy razy lub znamię znajdujące się na jej szczycie jest podzielone na łatki[1].
Owoce
Najczęściej torebki, rzadziej niełupki, jagody i pestkowce. Nasiona nierzadko z osnówką[1].
  1. 1,0 1,1 Błąd rozszerzenia cite: Błąd w składni znacznika <ref>; brak tekstu w przypisie o nazwie christenhusz