Kontynent: Różnice pomiędzy wersjami
Przejdź do nawigacji
Przejdź do wyszukiwania
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| − | [[Plik:Continents by colour according to plate tectonics.png|thumb|300px|Podział na kontynenty | + | [[Plik:Continents by colour according to plate tectonics.png|thumb|300px|Podział na kontynenty]] |
| − | '''Kontynent' | + | '''Kontynent''' – łączny<ref name="spg">''Słownik pojęć geograficznych'', 1973, s. 209.</ref>) – w [[Geografia fizyczna|geografii fizycznej]]: olbrzymi pod względem powierzchni (rzędu kilku mln km²) obszar [[ląd]]u, otoczony (oblany) ze wszystkich stron [[morze|morzami]] i [[ocean]]ami, a z innymi kontynentami połączony co najwyżej wąskimi [[przesmyk]]ami ([[Ameryka Północna]] i [[Ameryka Południowa]], [[Eurazja]] i [[Afryka]])<ref name=spg /><ref name=wep>''Wielka Encyklopedia PWN t. 14'', 2003, s. 321.</ref><ref name=gs>''Geografia świata – encyklopedia PWN t. 1 – środowisko przyrodnicze'', 2008, s. 486.</ref>. W [[Geotektonika|geotektonice]] i [[Geomorfologia|geomorfologii]], kontynent określa się jako lądową część [[Blok kontynentalny|cokołu (bloku) kontynentalnego]] (do którego należy [[szelf kontynentalny]] z [[Morze szelfowe|morzami szelfowymi]])<ref>M. Klimaszewski, ''Geomorfologia'', 1981, s. 84.</ref><ref name=wep /><ref name=gs />, kontynent obejmuje więc także przybrzeżne [[Wyspa|wyspy]], znajdujące się na tym samym cokole kontynentalnym<ref>Jan Flis; ''Szkolny Słownik Geograficzny''; Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne; wydanie trzecie; Warszawa; 1985; s. 113.</ref>. |
Ogólnie, na gruncie [[Geografia fizyczna|geografii fizycznej]], [[Geologia|geologii]] i [[Geotektonika|geotektoniki]], można wyróżnić współcześnie<ref name=spg /><ref name=wep /><ref name=gs /> 6 kontynentów<ref name="epwn">{{Encyklopedia PWN | id = 3925410 | tytuł = kontynent | data dostępu = 2021-10-09 }}</ref>: | Ogólnie, na gruncie [[Geografia fizyczna|geografii fizycznej]], [[Geologia|geologii]] i [[Geotektonika|geotektoniki]], można wyróżnić współcześnie<ref name=spg /><ref name=wep /><ref name=gs /> 6 kontynentów<ref name="epwn">{{Encyklopedia PWN | id = 3925410 | tytuł = kontynent | data dostępu = 2021-10-09 }}</ref>: | ||
Wersja z 21:09, 4 sie 2022
Plik:Continents by colour according to plate tectonics.png
Podział na kontynenty
Kontynent – łączny[1]) – w geografii fizycznej: olbrzymi pod względem powierzchni (rzędu kilku mln km²) obszar lądu, otoczony (oblany) ze wszystkich stron morzami i oceanami, a z innymi kontynentami połączony co najwyżej wąskimi przesmykami (Ameryka Północna i Ameryka Południowa, Eurazja i Afryka)[1][2][3]. W geotektonice i geomorfologii, kontynent określa się jako lądową część cokołu (bloku) kontynentalnego (do którego należy szelf kontynentalny z morzami szelfowymi)[4][2][3], kontynent obejmuje więc także przybrzeżne wyspy, znajdujące się na tym samym cokole kontynentalnym[5].
Ogólnie, na gruncie geografii fizycznej, geologii i geotektoniki, można wyróżnić współcześnie[1][2][3] 6 kontynentów[6]:
- Afrykę (30,4 mln km² powierzchni)
- Amerykę Południową (17,8 mln km² powierzchni)
- Amerykę Północną (24,2 mln km² powierzchni)
- Antarktydę (13,2 mln km² powierzchni)
- Australię (7,7 mln km² powierzchni)
- Eurazję (54,8 mln km², z czego Europa 10,2 mln km², a Azja 44,6 mln km²)[7]
przy czym:
- Australia i Oceania są jedną częścią świata, lecz kontynentem jest tylko Australia.
- Europa i Azja razem stanowią Eurazję, jednak nieściśle nazywane są dwoma oddzielnymi kontynentami ze względu na dzielące je różnice kulturowe i historyczne.
Naukowcy z całego świata prowadzą badania nad siódmym kontynentem, nazwanym Zelandią. Ten kontynent oderwał się od Australii około 70 mln lat temu. Aż 94% tego kontynentu znajduje się pod powierzchnią wody, a pozostałe 6% to Nowa Zelandia i okoliczne wyspy[8].
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Słownik pojęć geograficznych, 1973, s. 209.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Wielka Encyklopedia PWN t. 14, 2003, s. 321.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Geografia świata – encyklopedia PWN t. 1 – środowisko przyrodnicze, 2008, s. 486.
- ↑ M. Klimaszewski, Geomorfologia, 1981, s. 84.
- ↑ Jan Flis; Szkolny Słownik Geograficzny; Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne; wydanie trzecie; Warszawa; 1985; s. 113.
- ↑ Szablon:Encyklopedia PWN
- ↑ Szablon:Cytuj
- ↑ Szablon:Cytuj