Karczownik Ziemnowodny: Różnice pomiędzy wersjami

Aktualna wersja na dzień 20:34, 4 maj 2022

Karczownik Ziemnowodny


Królestwo	Zwierzęta
Gromada	Ssaki
Rodzina	Chomikowate
Gatunek	Karczownik Ziemnowodny
Długość ciała	13–25 cm. Ogon 6–15 cm.
Masa ciała	70-180 g.

Karczownik Ziemnowodny – gatunek gryzonia z podrodziny karczowników w rodzinie chomikowatych. Zamieszkuje brzegi wód Europy oraz północnej i środkowej Azji. Spotykany jest nad wodami, a także na łąkach i polach uprawnych, w lasach oraz w sadach.

Nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]

We wcześniejszej polskiej literaturze zoologicznej dla oznaczenia gatunku Arvicola terrestris stosowane były nazwy: polnik ziemnowodny, szczur wodny, a także karczownik.
W wydanej w 2015 roku przez Muzeum i Instytut Zoologii Polskiej Akademii Nauk publikacji „Polskie nazewnictwo ssaków świata” gatunkowi temu przypisano nazwę karczownik ziemnowodny, rezerwując nazwę „karczownik” dla rodzaju Arvicola.

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Długość tułowia z głową 13–25 cm, ogona 6–15 cm. Sierść w części grzbietowej jasnobrązowa, ciemnobrązowa lub prawie czarna.
Od spodu jest biaława, rzadziej z żółtym nalotem. Ogon jest słabo owłosiony. Uszy i oczy są małe.

Rozmnażanie[edytuj | edytuj kod]

Okres godowy karczownika ziemnowodnego rozpoczyna się, w zależności od warunków atmosferycznych, w lutym bądź marcu i trwa przez całe lato, aż po początek zimy.
Po ciąży trwającej 21 dni samice rodzą 2-4 lub 3-4 razy w ciągu roku, w miotach 6-8 lub 4-6 młodych.

Tryb życia[edytuj | edytuj kod]

Karczownik ziemnowodny kopie rozległe systemy nor z gniazdem i spiżarniami. Populacje mieszkające w oddaleniu od zbiorników i cieków wodnych większą część życia spędzają pod ziemią.
Osobniki nadwodne konstruują gniazda z części trzcin. Układają je na wodzie lub zawieszają wśród roślin nadbrzeżnych. Karczownik ziemnowodny wykazuje aktywność głównie nocą. Nie zapada w sen zimowy.

Pożywienie[edytuj | edytuj kod]

Karczownik ziemnowodny jest wszystkożercą. Żywi się zarówno pokarmem roślinnym, w tym podziemnymi częściami roślin, ale także małymi kręgowcami.
Poluje na małe ryby, mięczaki i owady. Magazynuje zapasy pokarmu.
Jest uznawany za szkodnika upraw rolniczych. Podgryza korzenie drzew owocowych i leśnych. Na karczowniki ziemnowodne poluje między innymi introdukowana norka amerykańska; piżmak amerykański konkuruje z nim o pokarm i siedliska.

Rząd Gryzonie

Rodzina Wiewiórkowate:

Świstak Tatrzański - Wiewiórka Pospolita - Suseł Perełkowany.

Rodzina Bobrowate:

Bóbr Europejski.

Rodzina Chomikowate:

Chomik Europejski - Karczownik Ziemnowodny - Nornica Ruda - Nornik Bury.

@@ Linia 21: / Linia 21: @@
 |-
 |style="width: 45%" | '''Długość ciała'''
-| 20–34 cm.(z ogonem)
+| 13–25 cm.<br>Ogon 6–15 cm.
 |-
 |style="width: 45%" | '''Masa ciała'''
-| 400-700 g.
+| 70-180 g.
 |-
 | colspan="3" style="background-color:#0066ff;" |
 |}
-'''Chomik Europejski''' – gatunek gryzonia z rodziny chomikowatych, największy gatunek chomika, jedyny przedstawiciel rodzaju Cricetus.<br>
+'''Karczownik Ziemnowodny''' – gatunek gryzonia z podrodziny karczowników w rodzinie chomikowatych.
-Gatunek synantropijny, wywodzący się ze środowisk stepowych, rozprzestrzenił się szeroko w Eurazji i zajmuje tereny od Chin aż po Holandię i Belgię.<br>
+Zamieszkuje brzegi wód Europy oraz północnej i środkowej Azji. Spotykany jest nad wodami, a także na łąkach i polach uprawnych, w lasach oraz w sadach.
-Był uznawany za poważnego szkodnika upraw rolnych człowieka.<br>
-Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody w opublikowanej w czerwcu 2020 roku aktualizacji Czerwonej listy gatunków zagrożonych zalicza do kategorii gatunków krytycznie zagrożonych oznaczanej akronimem „CR”.
 <br>
-==Systematyka i filogeneza==
+==Nazewnictwo==
-Chomik europejski jest gatunkiem gryzonia z rodziny chomikowatych, podrodziny Cricetinae (chomiki) i jest jedynym przedstawicielem rodzaju opisanego przez Nathanaela Gottfrieda Leske w 1779 roku.<br>
+We wcześniejszej polskiej literaturze zoologicznej dla oznaczenia gatunku Arvicola terrestris stosowane były nazwy: polnik ziemnowodny, szczur wodny, a także karczownik.<br>
-Pod względem morfologicznym Cricetus są zaliczane do chomików dużych. <br>
+W wydanej w 2015 roku przez Muzeum i Instytut Zoologii Polskiej Akademii Nauk publikacji „Polskie nazewnictwo ssaków świata” gatunkowi temu przypisano nazwę karczownik ziemnowodny, rezerwując nazwę „karczownik” dla rodzaju Arvicola.
-Pod względem filogenetycznym rodzaj oddzielił się od chomików średnich około 7-8 milionów lat temu.
 <br>
 ==Morfologia==
-Chomik europejski jest największym przedstawicielem podrodziny Cricetinae.
+Długość tułowia z głową 13–25 cm, ogona 6–15 cm. Sierść w części grzbietowej jasnobrązowa, ciemnobrązowa lub prawie czarna.<br>
-Tułów wraz z głową osiąga długość 20–34 cm, a ogon 3–4 cm (lub odpowiednio: 18–28 cm i 3–7 cm), przy masie ciała 400-700 g. <br>
+Od spodu jest biaława, rzadziej z żółtym nalotem. Ogon jest słabo owłosiony. Uszy i oczy są małe.
-Samce są nieznacznie większe od samic. Według niektórych badaczy masa ciała dorosłych osobników może w wyjątkowych sytuacjach osiągać nawet 1000 g.<br>
-Do najbardziej wyróżniających cech chomika europejskiego należą: krępa budowa ciała z krótkimi kończynami, krótkie, lecz wyraźnie zarysowane małżowiny uszne, duże zatoki pod policzkami – torby policzkowe – służące do przenoszenia pokarmu oraz wybarwienie sierści.<br>
-Grzbiet, porośnięty gęstą, krótką sierścią, najczęściej jest brązowy, brzuch czarny, na policzkach, za uszami i na bokach ciała widnieją wyraźne żółtawe plamy, zaś końcówka nosa, okolice pyszczka i stopy są białe.<br>
-Brzuch ma wybarwienie jednolicie czarne, co jest cechą wyjątkową pośród ssaków. Najczęściej wybarwienie części brzusznej jest znacznie jaśniejsze od grzbietu. <br>
-W poszczególnych obszarach występowania gatunku spotyka się także inne warianty ubarwienia, a oprócz spotykanych odmian żółtawych, jasnobrązowych i albinotycznych znaną formą jest także odmiana melanistyczna.<br>
-Chomik europejski jest jednym z najbardziej kolorowych ssaków w Europie.
 <br>
-==Fizjologia==
+==Rozmnażanie==
-Chomik europejski spędza zimę w najniżej położonej komorze mieszkalnej nory. Zapada wówczas w sen zimowy.<br>
+Okres godowy karczownika ziemnowodnego rozpoczyna się, w zależności od warunków atmosferycznych, w lutym bądź marcu i trwa przez całe lato, aż po początek zimy. <br>
-W okresie między listopadem a marcem zwierzęta osiągają stan kontrolowanego obniżenia temperatury ciała. <br>
+Po ciąży trwającej 21 dni samice rodzą 2-4 lub 3-4 razy w ciągu roku, w miotach 6-8 lub 4-6 młodych.
-Początkowo w postaci kilku powtarzających się faz płytkiego letargu, a ostatecznie następuje przedłużające się odrętwienie przechodzące w sen zimowy.<br>
-W trakcie zimy u chomika europejskiego okresy hipotermii, trwające średnio po ok. 100 godzin, przerywane są okresami aktywności, w trakcie których temperatura ciała rośnie do normalnego poziomu, i podczas których chomik żeruje na zgromadzonych zapasach.
 <br>
 ==Tryb życia==
-Chomik europejski jest aktywny głównie nocą. Dobowy cykl aktywności rozpoczyna o zmierzchu, chociaż można go spotkać na powierzchni również w ciągu dnia.
+Karczownik ziemnowodny kopie rozległe systemy nor z gniazdem i spiżarniami. Populacje mieszkające w oddaleniu od zbiorników i cieków wodnych większą część życia spędzają pod ziemią.<br>
-Zimą zapada w przerywany sen zimowy. <br>
+Osobniki nadwodne konstruują gniazda z części trzcin. Układają je na wodzie lub zawieszają wśród roślin nadbrzeżnych. Karczownik ziemnowodny wykazuje aktywność głównie nocą. Nie zapada w sen zimowy.
-Jest waleczny. Zaskoczony, staje słupka i może zaatakować nawet dużego przeciwnika, np. psa. Zachowania antagonistyczne między dorosłymi samcami obserwuje się w okresie rui samic. <br>
-Dochodzi wówczas do walk o dostęp do potencjalnych partnerek. Chomik stara się najpierw odstraszyć przeciwnika, stając na tylnych łapach, wypina wybarwiony na czarno brzuch i nadyma torby policzkowe, starając się nadać sylwetce jak największe rozmiary. Podczas walki samce używają siekaczy i starają się pogryźć rywala.<br>
-Naukowcy zwracają uwagę na mechanizm hamujący agresję samców w stosunku do partnerek, dzięki któremu nie atakują samic, mimo że na początku rui to one wykazują agresywne zachowania w stosunku do partnerów. <br>
-Chomik europejski jest gatunkiem poligamicznym. Samce i samice zamieszkują odrębne nory.<br>
-System rozrodczy tych zwierząt charakteryzuje promiskuityzm. Samce kopulują z możliwie największą liczbą samic, lecz później nie wykazują potrzeby więzi rodzinnej i nie uczestniczą w wychowaniu młodych. <br>
-Okres rozrodczy rozpoczyna się zaraz po hibernacji, czyli – w zależności od lokalizacji geograficznej danej populacji – w marcu, kwietniu lub maju i trwa do sierpnia lub września. <br>
-Chomik europejski osiąga dojrzałość płciową już w 3 miesiącu życia, samce nieco wcześniej – nawet w dwa miesiące po urodzeniu, a samice po około 80 dniu życia.
 <br>
 ==Pożywienie==
-Chomik europejski jest gatunkiem zasadniczo roślinożernym. Jada zarówno zielone części roślin, jak i nasiona, ale również owady i ślimaki. <br>
+Karczownik ziemnowodny jest wszystkożercą. Żywi się zarówno pokarmem roślinnym, w tym podziemnymi częściami roślin, ale także małymi kręgowcami.<br>
-Gromadzi duże zapasy nasion, zwłaszcza ziaren zbóż. Żywi się roślinami zielonymi, ziarnami i korzonkami.<br>
+Poluje na małe ryby, mięczaki i owady. Magazynuje zapasy pokarmu.<br>
-W skład żeru wchodzą: lucerna, koniczyna, groszek, fasola, wyka, burak cukrowy, rzepa, pszenica, jęczmień, żyto, owies, kukurydza, rzepak, ziemniaki, marchew, cebula, szpinak, ogórek, dynia, sałata, jak również różnego rodzaju zioła, w tym także gatunki psianek, które są klasyfikowane jako trujące dla człowieka.
+Jest uznawany za szkodnika upraw rolniczych. Podgryza korzenie drzew owocowych i leśnych. Na karczowniki ziemnowodne poluje między innymi introdukowana norka amerykańska; piżmak amerykański konkuruje z nim o pokarm i siedliska.
 <br><br>
 {{ssaki rząd gryzonie}}
 <br>
 [[Category:Ssaki]]