Gorce

Z Piękno Polskiej Przyrody
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
Kontynent Europa
Państwo Flaga-polski22px.png   Polska
Województwo małopolskie
Najwyższy szczyt Turbacz (1310 m)
Długość 33 km
Powierzchnia 550 km²


Gorce - pasmo górskie leżące w Beskidach Zachodnich. Nazwa związana jest prawdopodobnie ze słowem gorzeć (palić się, płonąć) i pochodzi od sposobu uzyskiwania polan śródleśnych metodą żarową.
Spotykana jest już w aktach z 1254 r. (item mons Gorcz nuncupatus), używał jej Jan Długosz w 1480 r. (in monten Gorcz). W innych źródłach można też spotkać nazwę Górce, która mogłaby oznaczać niskie góry.

Granice[edytuj | edytuj kod]

  • od północnego wschodu graniczą z Beskidem Wyspowym. Granica biegnie doliną Mszanki w górę na przełęcz Przysłop, stąd drogą w dół i dalej wzdłuż rzeki Kamienica Gorczańska do Dunajca. Magorzyca, Wielki Wierch i Kiczora Kamienicka również należą do Gorców, mimo poprzedniego przyporządkowania do Beskidu Wyspowego:
  • od północnego zachodu z Kotliną Rabczańską.
  • od zachodu z Beskidem Orawsko-Podhalańskim. Granica biegnie wzdłuż Raby na Przełęcz Sieniawską
  • od południa z Kotliną Nowotarską i Pieninami. Granica od Przełęczy Sieniawskiej biegnie w dół podnóżami Gorców tworzącymi wschodnie i północne obramowanie Kotliny Nowotarskiej na przełęcz Snozkę, potem Krośnicą do Dunajca w Krościenku nad Dunajcem
  • od wschodu z Beskidem Sądeckim. Granicę tworzy Dunajec.

Przy tak ustalonych granicach Gorce mają z zachodu na wschód długość w prostej linii 33 km, szerokość 15 km i łączną powierzchnię około 550 km².

Grzbiety[edytuj | edytuj kod]

Osobliwością Gorców jest występowanie rozrogu. Jest nim Turbacz, od którego we wszystkich kierunkach odbiega 7 grzbietów górskich o różnej długości:
Pasmo Gorca we wschodnim kierunku. Od pasma tego na Kiczorze odgałęzia się boczny grzbiet, który poprzez Przełęcz Knurowską przechodzi w długie Pasmo Lubania

  • grzbiet Mostownicy i Kudłonia w północno-wschodnim kierunku
  • grzbiet Turbaczyka w północnym kierunku
  • grzbiet Suchego Gronia w północno-zachodnim kierunku
  • grzbiet Obidowca ciągnący się na zachód do Przełęczy Sieniawskiej
  • grzbiet Średniego Wierchu, również w zachodnim kierunku

- grzbiet Bukowiny Obidowskiej w południowo-zachodnim kierunku. Odgałęzia się od niego grzbiet Bukowiny Waksmundzkiej
Niektóre z tych grzbietów rozgałęziają się na dalsze, podrzędne grzbiety.

Najwyższe szczyty[edytuj | edytuj kod]

Turbacz (1310 m), Jaworzyna Kamienicka (1288 m), Kiczora (1282 m), Kudłoń (1276 m), Czoło Turbacza (1259 m), Mostownica (1251 m), Gorc Troszacki (1235 m), Gorc (1228 m), Lubań (1225 m).
Wszystkie te szczyty poza Turbaczem i Lubaniem znajdują się na terenie Gorczańskiego Parku Narodowego.

Klimat[edytuj | edytuj kod]

Klimat jest typowo górski. W najwyższym piętrze klimatycznym, znajdującym się powyżej 1100 m n.p.m. jest to klimat chłodny.
Średnia temperatura roczna wynosi 3 °C, roczna suma opadów 1200 mm, a okres wegetacyjny trwa zaledwie 160 dni.
Grubość pokrywy śnieżnej w niektórych miejscach sięga 1,5 m, w głębokich dolinach potoków w wyższych partiach utrzymuje się ona bardzo długo, szczególnie na północnych zboczach.
Według pierwszych szerszych powojennych badań florystycznych z połowy lat 50. XX wieku flora Gorców liczyła 849 gatunków roślin naczyniowych, z czego ok. 85% przypadało na gatunki rodzime, a 15% na gatunki synantropijne zadomowione.
Gorce są w większości zalesione, jednak ich szata roślinna charakteryzuje się stosunkowo małym zróżnicowaniem.
Występuje 185 gatunków kręgowców. W Gorcach spotkać można większe ssaki, takie jak dziki, jelenie, sarny, a także mniejsze: wydry, borsuki oraz gronostaje. Występuje 9 gatunków nietoperzy, 130 gatunków ptaków.


Pasma Beskidów w Polsce