Czapla Siwa

Czapla Siwa
250px
Królestwo	Zwierzęta
Gromada	Ptaki
Rząd	Pelikanowe
Rodzina	Czaplowate
Gatunek	Czapla Siwa
Długość ciała	27–38 cm
Rozpietość skrzydeł	40–58 cm
Masa ciała	59–150 g

Czapla Siwa – gatunek dużego ptaka wodnego z rodziny czaplowatych. Zasiedla Europę, Azję i Afrykę. W Polsce nieliczny ptak lęgowy, częściowo osiadły. Nie jest zagrożony.

Cechy gatunku

Ubarwieniem czapla siwa przypomina żurawia, ale jest od niego mniejsza i ma inną sylwetkę. Nie występuje dymorfizm płciowy. Głowa biała, z czarnymi bokami ciemienia i ozdobnymi piórami na potylicy.
Skrzydła, wierzch ciała i ogon szare. Końce skrzydeł zaokrąglone. Długa szyja biaława, z rzędami czarnych kresek układających się w pionowe linie. Dziób żółty. W sezonie lęgowym na grzbiecie jasne, wydłużone barkówki. Na nasadzie skrzydeł czarna plama, a po bokach ciała czarny pasek.
Nogi długie, żółtawo-brązowe. Młode osobniki mają ciemniejsze dziób i nogi, są całe bardziej szare i mają ciemny wierzch głowy. Sposób ułożenia szyi przez czaplę siwą może wydawać się nienaturalny. Może ona jednak bez trudu bardzo mocno wyginać szyję, dzięki specjalnej budowie kręgów szyjnych.
W dwóch miejscach na szyi występuje także coś w rodzaju stawów. Czaple siwe mają jednak problemy z wyginaniem szyi na boki i nie byłaby w stanie sięgnąć dziobem do gruczołu kuprowego.
Posiada ona pióra pudrowe, z których łuszczą się rogowe łuski i rozprowadzone po innych piórach chronią je przed wilgocią. Najwięcej piór pudrowych znajduje się na bokach ciała i na piersi, ponieważ czapla może tam łatwo sięgnąć zarówno dziobem, jak i łapami.

Wymiary

Długość ciała

85–100 cm

Rozpiętość skrzydeł

155–175 cm

Masa ciała

1–2,3 kg

Środowisko

Środowiskiem życia tego gatunku są płytkie wody przy jeziorach, rzekach i estuariach, trzcinowiska, namorzyny oraz pola ryżowe. Gniazduje zazwyczaj w pobliżu wód słodkich, na wybrzeżach pojawia się tylko zimą.

Zasięg występowania

W Eurazji występuje wyspowo od Wysp Brytyjskich przez Norwegię i Finlandię po Sachalin, Mandżurię oraz Indie i Cejlon, oraz wyspowo Afryka poza Saharą, a także Aldabra i Komory. Północne populacje wędrowne, zimują od Azji Południowej i do Afryki na południe od Sahary, wschodnie również nad Morzem Śródziemnym.
Sporadycznie zalatuje na Grenlandię, Svalbard, Antyle i do Ameryki Południowej. Jako ptak towarzyski tworzy wtedy liczne grupy.
W Polsce ptaki na zachodzie kraju osiadłe, ich liczbę ocenia się na 9000 – 10 000, a czaplińców na ok. 250. Częściej widywane są w pasie polskich jezior – Pojezierze Mazurskie, Pomorskie, Gnieźnieńskie, czyli na północy i zachodzie.
Nie ma ich w górach. Największa kolonia tych czapli znajduje się koło Szczecina w rezerwacie „Kurowskie Błota”, gdzie przebywa ok. 950 par, przy czym liczebność ta co roku się zmienia, na co wpływ ma wymiana gniazd, różna zasobność w pokarm i zmienna liczba osobników osiedlających się po powrocie z zimowisk.
Podczas łagodnych zim więcej osobników pozostaje w kraju, nad dużymi, niezamarzającymi zbiornikami wodnymi. Przeloty w marcu–kwietniu i sierpniu–wrześniu.

Pożywienie

Pożywienie bardzo urozmaicone, są to głównie ryby, poza tym drobne ssaki i małe ptaki, żaby, ślimaki, skorupiaki i węże.
Potrafi także w locie łapać owady. Zimą na polach szuka myszy, szczurów oraz dżdżownic. Dziennie czapla siwa zjada od 300 do 500 g pokarmu.
Zjadane przez nią ryby mają długość 10–25 cm. Potrafi złapać nawet półkilogramowego karpia, nie potrafi go jednak połknąć.
W trakcie polowania czapla siwa brodzi w wodzie majestatycznie i powoli, aby nie płoszyć ryb. Stoi także na jednej nodze, cierpliwie wypatrując ryb, a gdy jakaś wypłynie na mieliznę, szybkim wyrzutem dzioba chwyta ją i połyka.

Tryb życia

Ptak dzienny, ale najbardziej aktywna jest o świcie i o zmierzchu. Jest ostrożnym ptakiem. Zazwyczaj widywany pojedynczy osobnik albo kilka ustawionych w linii wzdłuż brzegu, gdy wypatrują zdobyczy. W trakcie polowania długo pozostaje w bezruchu, nawet kilka godzin.
Lot jest ociężały i powolny, ale ptak ten potrafi nagle zwinnie zanurkować na gniazdo albo żerowisko. W trakcie lotu szyja wciągnięta, przybiera esowaty kształt, skrzydła łukowato wygięte. Broniąca się czapla bardzo szybko i celnie atakuje oczy wroga.

Tryb życia

Gniazdo: Gniazduje kolonijnie, gniazdo umieszczone jest na drzewie[13], czasami, gdy brakuje odpowiednich drzew[9], w trzcinowiskach. Kolonia lęgowa czapli to czapliniec[6]. Największe polskie kolonie liczą po kilkaset gniazd, najmniejsze – kilka. Największy polski czapliniec znajduje się w rezerwacie „Kurowskie Błota” koło Szczecina. Gniazda składają się z patyków i gałęzi, wyściółkę stanowią liście i trawa, budują je oba ptaki[20]. Czaple siwe często zabierają materiał na gniazdo innym parom[6]. Gniazdo może być wykorzystywane przez kilka lat[8]. Jaja: Jaja składane są w liczbie 1–6 (wyjątkowo do 10) w odstępach dwudniowych, czasami co 3–4 dniSzablon:Odn. Mają błękitną barwęSzablon:Odn, wymiary 57–61×41–43 mm.

Wysiadywanie: Wysiadują oboje rodzice, przez 25–26 dni, ale czasami trochę dłużej. Czaple siwe wyprowadzają jeden lęg w roku, przystępują do niego pod koniec marcaSzablon:Odn. Czasami jednak wyprowadzają 2 lęgiSzablon:Odn.

Pisklęta: Wykluwają się niedołężne, pokryte srebrzystym puchem. Karmione są rybkamiSzablon:Odn. Pisklęta są ogrzewane nawet 3 tygodnie po wykluciu się, a w późniejszym okresie rodzice często zaglądają do gniazda, aby pilnować młodych. Pisklęta zachęcają rodzica do nakarmienia, szarpiąc go za dziób. Pokarm zostaje zwrócony na dno gniazdaSzablon:Odn. Oboje rodzice opiekują się młodymi. Pozostają one w gnieździe przez około 2 miesiąceSzablon:Odn. Młode potrafią latać po 6–8 tygodniach, ale przez pewien czas wracają jeszcze do gniazda. Po całkowitym usamodzielnieniu rozpraszają się po całym krajuSzablon:Odn. Mogą się rozmnażać już po 2 latachSzablon:Odn.

Najdłużej żyjąca czapla siwa, której wiek oznaczył człowiek miała 25 lat.

Rząd Pelikanowe

---

Rodzina Czaplowate:

Bąk Zwyczajny - Bączek Zwyczajny - Czapla Siwa - Czapla Biała.