|
|
| Linia 2: |
Linia 2: |
| | {| class="wikitable" style="width: 25%; float:right; margin-left: 10px;" | | {| class="wikitable" style="width: 25%; float:right; margin-left: 10px;" |
| | | colspan="3" style="background-color:#C0C0C0;" | | | | colspan="3" style="background-color:#C0C0C0;" | |
| − | <center>'''Głuszec Zwyczajny'''</center> | + | <center>'''Cietrzew Zwyczajny'''</center> |
| | |- | | |- |
| − | | colspan="2" | [[Plik:Gluszc-samiec.jpg|center|250px]] | + | | colspan="2" | [[Plik:Glusz-samiec.jpg|center|250px]] |
| | Samiec | | Samiec |
| | |- | | |- |
| − | | colspan="2" | [[Plik:Gluszec-samica.jpg|center|250px]] | + | | colspan="2" | [[Plik:Gluszc-samica.jpg|center|250px]] |
| | Samica | | Samica |
| | |- | | |- |
| Linia 25: |
Linia 25: |
| | |- | | |- |
| | |style="width: 50%" | Gatunek | | |style="width: 50%" | Gatunek |
| − | | Głuszec Zwyczajny | + | | Cietrzew Zwyczajny |
| | |- | | |- |
| | |style="width: 50%" | Długość ciała | | |style="width: 50%" | Długość ciała |
| Linia 39: |
Linia 39: |
| | | | |
| | |} | | |} |
| − | '''Głuszec Zwyczajny''', głuszec – gatunek dużego ptaka z rodziny kurowatych, zamieszkujący Eurazję. W skali globalnej nie jest zagrożony wyginięciem.
| + | Cietrzew zwyczajny[5], cietrzew[5][6] (Lyrurus tetrix) – gatunek dużego ptaka z rodziny kurowatych (Phasianidae), zamieszkujący Eurazję. W skali globalnej nie jest zagrożony wyginięciem. |
| | <br> | | <br> |
| | | | |
| | ==Cechy gatunku== | | ==Cechy gatunku== |
| − | To największy ptak grzebiący Europy. Wyraźny dymorfizm płciowy. Samiec znacznie większy od samicy, wielkości dużej gęsi.<br>
| + | |
| − | Głowa, szyja i kuper czarne z szarymi podłużnymi cętkami, broda z dłuższymi i sztywnymi piórami, też czarna. Dziób żółty, zakrzywiony.<br>
| |
| − | Skrzydła i grzbiet brązowe z białą plamą na ramieniu. Ogon czarny z białymi plamami, długi i zaokrąglony. Wokół oka czerwona plama, która w okresie godowym nabrzmiewa, tworząc czerwoną „różę”.<br>
| |
| − | Spód ciała jest czarny z drobnym białym deseniem. Na piersi zielonkawy, metaliczny połysk. Nogi są obrośnięte piórami.<br>
| |
| − | We wrześniu po bokach palców nóg zaczyna wyrastać rząd drobnych zrogowaciałych piórek. Dzięki nim ptaki mogą chodzić po śniegu, chronione przed zapadaniem się. Na wiosnę przed tokami piórka odpadają.<br>
| |
| − | Samica mniejsza niż samiec, ubarwienie ciemnobrunatne i płowe imitujące suchą trawę lub liście, ze słabo widoczną naroślą w okolicach oczu.<br>
| |
| − | Na wierzchu ciała rdzawo-białe poprzeczne prążkowanie, głównie na piersi. Na spodzie prążkowanie wyraźniejsze. Gardło i wole jednolicie brązowe.<br>
| |
| − | Podobne ochronne upierzenie w postaci plam mają młode głuszce. Samica głuszca przypomina dużą samicę cietrzewia, choć ma na spodzie liczniejsze prążkowania.<br>
| |
| − | U obu płci dziób ulega latem złuszczeniu, a jesienią odzyskuje poprzednią grubość i wytrzymałość.
| |
| | <br> | | <br> |
| | | | |
| | ==Wymiary średnie== | | ==Wymiary średnie== |
| − | ; Rozmiary: długość ciała ok. 65 cm (samica), ok. 100 cm (samiec)
| + | |
| − | ; Rozpiętość skrzydeł: ok. 98 cm (samica), ok. 135 cm (samiec)
| |
| − | ; Masa: ok. 2,5 kg (samica), ok. 6,5 kg (samiec)
| |
| | | | |
| | ==Środowisko== | | ==Środowisko== |
| − | Ptak osiadły. Preferuje rozległe, stare bory o gęstym podszycie i drzewostany mieszane o bogatej strukturze ze zwartą pokrywą ziół i kępami krzewinek jagód, zapewniających latem pokarm lub schronienie.<br>
| + | |
| − | Kompleksy iglaste służą za siedlisko cały rok, dając zimą pożywienie z igieł. Na przejściowych obszarach między zwartymi zadrzewieniami a odmłodzeniami wychowują młode i prowadzą tokowiska.<br>
| |
| − | Zwykle w pobliżu torfowisk lub strumyków o żwirowatym dnie, gdzie znajdują wodę. Zasiedla tereny, na których znajdują się mrowiska, dzięki którym można wyżywić młode i gdzie znajdzie kamienie potrzebne dla odpowiedniego trawienia.<br>
| |
| − | Głuszce opuściły całkowicie niżej położone tereny. Niegdyś liczne populacje pozostały na wyższych obszarach, aż do górnej granicy lasu w górach. Unikają siedzib ludzkich.
| |
| | <br> | | <br> |
| | | | |
| | ==Pożywienie== | | ==Pożywienie== |
| − | W zimie jedzą głównie igły drzew iglastych (sosny, świerka, jodły), pędy krzewów i drzew iglastych oraz pąki drzew liściastych, a latem jagody, borówki, żurawiny i inne owoce leśne, nasiona, owady, pąki, trawy, liście dębu i ziarna zbóż. Połykane kamienie działają w żołądku jak żarna, co pomaga w trawieniu. Spektrum żywieniowe ptaka dorosłego jest dużo szersze zatem niż młodego.<br>
| + | |
| − | W dzień ptaki znajdują się na ziemi, gdzie żerują, a w nocy wzlatują na drzewa i pozostają tam do świtu.
| |
| | <br> | | <br> |
| | | | |
| | ==Rozród== | | ==Rozród== |
| − | Toki trwają od marca do maja w górach. Obszar zajmowany przez jednego samca liczy ok. 20 ha. Wieczorem samiec zajmuje drzewo w ustronnym miejscu, na którym rano rozpoczyna zrytualizowane toki. Rozkłada wachlarzowato ogon, wyciąga głowę i stroszy skrzydła. Wydaje niezbyt donośny odgłos składający się z czterech części.<br>
| + | |
| − | W kolejnych częściach toków słyszy dobrze i przy najmniejszym zaniepokojeniu odlatuje. Gdy pojawia się samica wodzona pieśnią miłosną, podniecone samce zaczynają ze sobą walczyć – skaczą naprzeciw siebie, podobnie jak koguty domowe, i atakują się dziobami i silnymi pazurami. Kopulacja odbywa się na ziemi, na którą samiec zlatuje po wschodzie słońca. Zwycięzca z walki pokrywa kilka kur i jest to dla niego koniec zalotów i ojcowskich obowiązków. Zatem podobnie jak u cietrzewi, głuszce nie łączą się w pary.<br>
| |
| − | Gniazdo buduje W ukryciu, w zagłębieniach terenu, pod konarami, w gęstych zaroślach. Wyściółkę stanowią mchy, trawa i liście.<br>
| |
| − | Jaja wysiadywane są przez okres 26 do 28 dni przez samicę. Sama też wyprowadza pisklęta. Te szybko rosną i już od 10 dnia życia zaczynają wzlatywać na gałęzie. Lotne stają się w 2–3 tygodniu życia. Kurczęta żywią się owadami, głównie mrówkami i ich larwami. Usamodzielniają się jesienią, a swoich terenów lęgowych szukają najwyżej kilkadziesiąt kilometrów od miejsca wyklucia.<br>
| |
| − | Dorosłe głuszce nie oddalają się zwykle w ciągu roku zbyt daleko od lęgowisk. Samce prowadzą samotny tryb życia, a samice tworzą grupy rodzinne od lata do połowy lutego.
| |
| | <br><br> | | <br><br> |
| | {{ptaki rząd grzebiące}} | | {{ptaki rząd grzebiące}} |
| | [[Category:Ptaki w Polsce]] | | [[Category:Ptaki w Polsce]] |
