Chomik Europejski

Chomik Europejski


Królestwo	Zwierzęta
Gromada	Ssaki
Rodzina	Bobrowate
Gatunek	Chomik Europejski
Długość ciała	90–110 cm.
Masa ciała	18–29 kg.

Chomik Europejski – gatunek gryzonia z rodziny chomikowatych, największy gatunek chomika, jedyny przedstawiciel rodzaju Cricetus.
Gatunek synantropijny, wywodzący się ze środowisk stepowych, rozprzestrzenił się szeroko w Eurazji i zajmuje tereny od Chin aż po Holandię i Belgię.
Był uznawany za poważnego szkodnika upraw rolnych człowieka.
Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody w opublikowanej w czerwcu 2020 roku aktualizacji Czerwonej listy gatunków zagrożonych zalicza do kategorii gatunków krytycznie zagrożonych oznaczanej akronimem „CR”.

Wymiary bobra europejskiego
	wymiar
długość ciała	90–110 cm
długość ogona	20–25 cm
szerokość ogona	11–17 cm
masa ciała	18–29 kg

Systematyka i filogeneza[edytuj | edytuj kod]

Chomik europejski jest gatunkiem gryzonia z rodziny chomikowatych, podrodziny Cricetinae (chomiki) i jest jedynym przedstawicielem rodzaju opisanego przez Nathanaela Gottfrieda Leske w 1779 roku. Pod względem morfologicznym Cricetus są zaliczane do chomików dużych[39]. Pod względem filogenetycznym rodzaj Cricetus jest kladem, który wraz z rodzajami chomików karłowatych, Tscherskia, Allocricetulus) oddzielił się od chomików średnich około 7-8 milionów lat temu.

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Chomik europejski jest największym przedstawicielem podrodziny Cricetinae. Tułów wraz z głową osiąga długość 20–34 cm, a ogon 3–4 cm (lub odpowiednio: 18–28 cm i 3–7 cm[39]), przy masie ciała 400-700 g. Samce są nieznacznie większe od samic[52]. Według niektórych badaczy masa ciała dorosłych osobników może w wyjątkowych sytuacjach osiągać nawet 1000 g[41][53]. Do najbardziej wyróżniających cech chomika europejskiego należą: krępa budowa ciała z krótkimi kończynami, krótkie, lecz wyraźnie zarysowane małżowiny uszne, duże zatoki pod policzkami – torby policzkowe – służące do przenoszenia pokarmu oraz wybarwienie sierści[39][25]. Grzbiet, porośnięty gęstą, krótką sierścią, najczęściej jest brązowy, brzuch czarny, na policzkach, za uszami i na bokach ciała widnieją wyraźne żółtawe plamy, zaś końcówka nosa, okolice pyszczka i stopy są białe[25]. Brzuch ma wybarwienie jednolicie czarne, co jest cechą wyjątkową pośród ssaków. Najczęściej wybarwienie części brzusznej jest znacznie jaśniejsze od grzbietu. W poszczególnych obszarach występowania gatunku spotyka się także inne warianty ubarwienia[39], a oprócz spotykanych odmian żółtawych, jasnobrązowych i albinotycznych znaną formą jest także odmiana melanistyczna. Chomik europejski jest jednym z najbardziej kolorowych ssaków w Europie[27].

Fizjologia[edytuj | edytuj kod]

Chomik europejski spędza zimę w najniżej położonej komorze mieszkalnej nory. Zapada wówczas w sen zimowy[39]. W okresie między listopadem a marcem zwierzęta osiągają stan kontrolowanego obniżenia temperatury ciała. Początkowo w postaci kilku powtarzających się faz płytkiego letargu (torpor), a ostatecznie następuje przedłużające się odrętwienie przechodzące w sen zimowy[57]. W trakcie zimy u chomika europejskiego okresy hipotermii, trwające średnio po ok. 100 godzin, przerywane są okresami aktywności, w trakcie których temperatura ciała rośnie do normalnego poziomu, i podczas których chomik żeruje na zgromadzonych zapasach[57][58]. Temperatura ciała hibernującego chomika podczas hipotermii waha się w niewielkim zakresie, zbliżonym do temperatury panującej w komorze sypialnej, w marcu wynosi średnio 7,9 °C, w listopadzie 8,2 °C, zaś w styczniu – 4,4 °C. W okresie aktywności temperatura ciała zwierzęcia osiąga zwykle 36-38 °C, a w całym okresie hibernacji średnia temperatura to około 6 °C[39][57][58] – występują tu jednak duże różnice międzyosobnicze[58]. Podczas wchodzenia zwierzęcia w stan hibernacji – co zwykle ma miejsce w środku nocy – ciało zwierzęcia schładza się średnio o 0,8 °C w ciągu godziny, ale wybudzaniu, które odbywa się w różnych porach doby, towarzyszy szybszy wzrost temperatury – o około 9,9 °C w ciągu godziny[57].

Średni metabolizm dobowy to 1,00 cm³ O2/g, a mierzony przy osiąganej temperaturze 20 °C – 1,08 cm³ O2/g; maksymalny – 1,45 cm³ O2/g[59].